- Przyjeżdżajcie tu do nas. Macie niedaleko. Jakieś 300 km - powiedział do mnie jeden z opiekunów bazyliki krzeszowskiej.

Krzeszów to niewielka miejscowość na Dolnym Śląsku, niemal granicząca z Kamienną Górą. Od powstania Diecezji Legnickiej jest tu głównym sanktuarium. Krzeszów ma czym ściągać rzesze turystów. Tutejsze opactwo cystersów to zabytek najwyższej światowej klasy, wpisany na listę Pomników Historii przez Prezydenta RP i kandydat do UNESCO. Leży na głównym Europejskim Szlaku Cysterskim. Tędy przebiega też Sudecka Droga św. Jakuba.

Do 3 września można było posłuchać w Krzeszowie letnich koncertów organowych. To coroczne wydarzenie ściąga na południe Polski tysiące osób. Wiele z nich wykorzystuje też rzadką możliwość i obserwuje koncertującego mistrza z empory organowej, a także uczestniczy w prezentacji instrumentu. Mnie udało się wejść tam, gdzie przed wielu laty kilku rosłych mężczyzn musiało na kilka dni przed koncertem pompować powietrze do drewnianych piszczałek - do serca organ.

Każdego letniego dnia o 11.00 i 13.00 w bazylice krzeszowskiej można było wysłuchać minikoncertów w wykonaniu studentów i absolwentów wydziału edukacji muzycznej – specjalność muzyka kościelna i wydziału instrumentalnego z: Akademii Muzycznej im. Karola Lipińskiego we Wrocławiu, Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina w Warszawie i Akademii Muzycznej im. I. J. Paderewskiego w Poznaniu.

Bazylikę Mniejszą p.w. Wniebowzięcia NMP, czyli Sanktuarium Matki Bożej Łaskawej (2 czerwca 1997 r. podczas wizyty w Legnicy Jan Paweł II koronował obecną w ołtarzu głównym Cudowną Ikonę Matki Bożej Łaskawej) stanowi późnobarokowa świątynia z niezwykle bogatym wnętrzem. Reklamujące ją hasło "Europejska Perła Baroku" nie ma w sobie przesady. Na szczególną uwagę zasługuje tu ołtarz główny z monumentalnym obrazem Wniebowzięcia NMP, zespół fresków o tematyce biblijnej i zakonnej oraz organy. Wielu twierdzi - także przewodnicy - że są to najlepiej zachowane (w 95. procentach) organy barokowe w tej części Europy. Znajdują się na pełnej szerokości ściany zachodniej, w głębokości dwóch empor. Organy, które posiadają 2806 piszczałek na sześciu wieżach, 50 registrów, 3 manuały i klawiaturę pedałową, wykonał M. Engler Młodszy z Wrocławia.

Obecna świątynia została przebudowana z gotyckiej w XVIII. Prace trwały - jak na tamte czasy - wyjątkowo krótko, gdyż 6 marca 1728 r. położono kamień węgielny, w grudniu 1730 doprowadzono mury do poziomu posadzki, a na początku 1733 zasklepiono świątynię. Jak czytamy na stronie opactwa: "Kroniki wspominają o 41 murarzach, 13 cieślach, 12 kamieniarzach i 10 rzeźbiarzach. Do Krzeszowa sprowadzono wybitniejszych twórców barokowych - mistrzów w dziedzinie malarstwa, rzeźby czy architektury. W bazylice swoje dzieła pozostawili tacy malarze jak Jerzy Neunhertz, Piotr Brandl, Feliks Scheffler albo Jan Hoffmann. Figury i dzieła snycerskie wyszły spod dłut Ferdynanda Brokoffa, Antoniego Dorasila czy Mateusza Brauna. Stworzyli oni unikalny przykład sztuki komplementarnej, w której iluzja miesza się z rzeczywistością, a granice między poszczególnymi dziedzinami sztuki zostały zatarte. (...). Fasada świątyni wznosząc się na wysokość 71 m (...).
Dominantą wnętrza jest 24-metrowy ołtarz główny, którego dekorację rzeźbiarską i snycerską stworzył A. Dorasil z warsztatem, według projektu F. Brokoffa. Retabulum ozdobione posągami dziewięciu chórów anielskich przywodzi na myśl wersety Exaltata es sancta Dei Genitrix super choros Angelorum ad caelestia regna ("Wywyższona jesteś święta Boża Rodzicielko, nad wszystkie chóry anielskie do Królestwa niebieskiego"). W centrum nastawy zawisło płótno czeskiego Rubensa - Piotra Jana Brandla, przedstawiające Wniebowzięcie NMP (...). Pod obrazem Brandla, w ozdobnej ramie umieszczono niewielką ikonę Matki Bożej Łaskawej. Cudowny obraz Bogurodzicy jest datowany na XIII stulecie, co czyni go najstarszą ikoną w Polsce i w Europie Środkowej."

Na placu przy sanktuarium znajduje się również - obecnie w trakcie remontu - kościół p.w. św. Józefa z cyklem fresków autorstwa M. Willmanna zwanego śląskim Rembrandtem „Radości i troski św. Józefa”. Prezentują one sceny z życia św. rodziny.

Poza dwoma głównymi obiektami sanktuarium, w tylnej części bazyliki znajduje się Mauzoleum Piastów Świdnicko-Jaworskich. W gotyckich sarkofagach spoczywają szczątki fundatorów krzeszowskiego opactwa: Bolka I Surowego, jego syna Bernarda Stałego i Bolka II Małego. We wspólnej trumnie, ukrytej za piramidalnym epitafium, złożono szczątki Henryka I i Henryka II.

Opactwo można zwiedzać grupowo i indywidualnie. Każdy, kto wykupi cegiełkę za 10 zł, może wypożyczyć urządzenie z nagranym pełnym komentarzem do miejsc, które odwiedzi. Dzięki temu może dokładnie i w sobie dogodnym czasie poznać historię sanktuarium.

Na zakończenie, strudzony wędrówką może odpocząć w kawiarence.

Z pewnością nie da się obejrzeć opactwa w jeden dzień. Dlatego warto tu wracać i odkrywać wciąż nowe miejsca. Całość jest niezwykle zadbana, widać rękę gospodarza i troskę o to nadzwyczaj cenne dziedzictwo. Przez cały rok do Krzeszowa tłumnie przybywają turyści i pielgrzymi nie tylko z Polski, ale i Czech czy Niemiec, tym bardziej, że przez wieki w tym miejscu przenikały się różne kultury: polska, niemiecka i serbołużycka.

Tekst i foto Hanna Kaup
Więcej zdjęć w Galerii eGo FOTO:

http://www.egorzowska.pl/pokaz,galeria,0,0,2017-09-11_przyjezdzajcie_tu_do_nas,

http://www.egorzowska.pl/pokaz,galeria,0,0,2017-09-11_przyjezdzajcie_tu_,

Kliknij w wybrane zdjęcie aby powiększyć