– Trzeba rozwiÄ…zać problem neosÄ™dziów, bo to nie jest tylko problem i ból gÅ‚owy MarszaÅ‚ka Sejmu. Na co dzieÅ„ to jest problem tysiÄ™cy Polek i Polaków – mówiÅ‚ sÄ™dzia
Krystian Markiewicz, prezes Iustitii, w rozmowie z TVN24.
MarszaÅ‚ek Sejmu nie powinien czekać na decyzjÄ™ Izby Pracy co do mandatów M. WÄ…sika i M. KamiÅ„skiego. PrzeważajÄ…ca opinia prawników wraz z prawomocnym orzeczeniem sÄ…du karnego sprawia, że możliwość wykonywania mandatu przez obu posÅ‚ów siÄ™ koÅ„czy (..), bo już tymi posÅ‚ami najzwyczajniej nie sÄ….
Co takiego siÄ™ staÅ‚o poza pewnym szumem medialnym, co skutkowaÅ‚oby tym, że sytuacja siÄ™ zmieniÅ‚a? Czy mieliÅ›my jakikolwiek fakt, który sprawia, że marszaÅ‚ek sejmu powinien stwierdzić, że nadal wykonujÄ… mandaty poselskie?
Ta caÅ‚a procedura, która jest obecnie w SN, ma siÄ™ nijak do tego, czy oni sÄ… posÅ‚ami. Prosty przykÅ‚ad – nie mamy jeszcze przecież stwierdzenia wyborów do Parlamentu Rzeczpospolitej Polskiej, a posÅ‚owie pracujÄ…, uchwalajÄ… ustawy, uchwaÅ‚y. Nie zawsze jest tak, że orzeczenie sÄ…du zmienia pewien stan rzeczy, ta decyzja SN do takich nie należy. Oni po prostu nie sÄ… posÅ‚ami i kropka.
Mamy do czynienia z systemowym problemem, dotyczÄ…cym neo-KRS, która produkuje neosÄ™dziów. Skupiamy siÄ™ teraz – szczęście w nieszczęściu – na neosÄ™dziach w SÄ…dzie Najwyższym (niepotrzebnie nieraz tylko na neosÄ™dziach w Izbie Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych).
I można powiedzieć, że zima znowu zaskoczyÅ‚a drogowców.
Apelujemy o poważne podejÅ›cie do tego problemu od wielu lat. MówiliÅ›my jako Iustitia, że nie-sÄ…d stwierdziÅ‚ ważność wyborów prezydenta. Nic siÄ™ nie dzieje, przechodzimy nad tym do porzÄ…dku dziennego. Iustitia apeluje, mówi: proszÄ™ PaÅ„stwa, trzeba uważać, bo za chwilÄ™ bÄ™dziemy mieć problem ze stwierdzeniem ważnoÅ›ci wyborów parlamentarnych. I w zasadzie nic siÄ™ nie dzieje aż do teraz.
A przecież to jest problem funkcjonowania jednego z najważniejszych sÄ…dów w kraju czyli SÄ…du najwyższego. To jest problem funkcjonowania Naczelnego SÄ…du Administracyjnego, nad którym też jest mgieÅ‚ka milczenia – nie wiadomo dlaczego. Jest problem funkcjonowania dwóch tysiÄ™cy neosÄ™dziów w sÄ…dach powszechnych.
Teraz mamy sprawÄ™, która dotyczy dwóch przedstawicieli wÅ‚adzy ustawodawczej, ale to jest problem, który dotyczy wszystkich Polek i Polaków. Musimy znaleźć systemowe rozwiÄ…zania tego problemu.
Kto wie, że prezydent zawetuje ustawy [przywracajÄ…ce praworzÄ…dność]? Ja tego nie wiem. Podejmijmy pewne dziaÅ‚ania, żeby w ogóle „dać szansÄ™” prezydentowi na zawetowanie albo na podjÄ™cie z nim rozmów.
Dlatego apelowaliÅ›my m.in. o jasne stanowiska co do uchwaÅ‚ w sprawie neo-KRS [stwierdzenia wadliwoÅ›ci wyboru sÄ™dziowskich czÅ‚onków KRS], bo z takich niejasnych dziaÅ‚aÅ„ jak uchwaÅ‚a w sprawie KRS biorÄ… siÄ™ takie sytuacje jak dzisiejsza, że rozważamy, czy dwaj posÅ‚owie nadal sÄ…, czy nie sÄ… posÅ‚ami.
Trzeba rozwiÄ…zać ten problem, bo to nie jest tylko problem i ból gÅ‚owy MarszaÅ‚ka Sejmu. Na co dzieÅ„ to jest problem tysiÄ™cy Polek i Polaków – oni nie majÄ… szans na to by mieć briefing prasowy. A majÄ… problem skutecznoÅ›ci orzeczeÅ„: tego, czy sÄ… ważne orzeczenia czy nie, czy jest ryzyko powtórzenia procesu.
Organy wÅ‚adzy publicznej – i to jest dobra rada dla marszaÅ‚ka sejmu, ministrów premiera, prezesa SÄ…du Najwyższego, który kieruje IzbÄ… Pracy – ma obowiÄ…zek stosować bezpoÅ›rednio orzeczenia sÄ…dów krajowych i miÄ™dzynarodowych. Jak rozumiem, tak zrobiÅ‚ MarszaÅ‚ek HoÅ‚ownia, kiedy skierowaÅ‚ dokumenty wraz odwoÅ‚aniem do Izby Pracy.
Dlaczego tak zrobiÅ‚? Bo zastosowaÅ‚ bezpoÅ›rednio orzeczenia trybunaÅ‚ów i uznaÅ‚ – tak jak my uznawaliÅ›my przez wiele lat – że Izba Kontroli Nadzwyczajnej nie jest sÄ…dem, neosÄ™dziowie w SN (wszyscy, Å‚Ä…cznie z MaÅ‚gorzatÄ… ManowskÄ…) niezależnie w której izbie SN, nie sÄ… sÄ™dziami, niezależnie od tego, czy orzeczenie siÄ™ nam podoba, czy nie.
Musimy podjąć prace systemowe nad ustawami, bo za tydzień, dwa czy pięć będziemy mieć znowu tego typu dyskusje.
Jest stary dowcip, który wszyscy znamy: "nie wygraÅ‚em tego miliona" i Pan Bóg pyta, czy w ogóle kupiÅ‚eÅ› ten kupon?
Przestańmy zrzucać coś na karb tego, że prezydent na pewno zawetuje. Nie wiem, czy zawetuje. Wiem jedno: że naszym obowiązkiem jest praca nad tymi ustawami już dziś i teraz, bo nawet jeżeli prezydent Duda by je zawetował, to będziemy mieli je przedyskutowane, z konsultacjami społecznymi, dopieszczone na najwyższym poziomie i z akceptacją społeczną.
Na co mamy czekać? Na to aż upłynie kadencja prezydenta?
SÅ‚yszaÅ‚em nie tak dawno: poczekajmy, nie róbmy jeszcze porzÄ…dku z neosedziami. No to mamy sytuacjÄ™ z dzisiaj. Już siÄ™ zmienia stanowisko, już siÄ™ mówi o tym, że trzeba w miarÄ™ szybko dyskutować nad statusem neosÄ™dziów w SN i we wszystkich sÄ…dach, wiÄ™c nie czekajmy, bo każdy dzieÅ„ jest ważny. NajdÅ‚uższa podróż zaczyna siÄ™ zawsze od pierwszego kroku.
JeÅ›li jesteÅ›my cywilizowanym paÅ„stwem prawa w Å›rodku Europy, to musimy przyjąć, że jeÅ›li jakikolwiek [legalnie obsadzony] sÄ…d prawomocnie coÅ› orzekÅ‚, to znaczy, że tak jest. JeÅ›li SN orzekÅ‚, że prezydent nie mógÅ‚ uÅ‚askawić osoby niewinnej, to znaczy, że nie mógÅ‚ i koniec. Teraz prezydent może po raz pierwszy uÅ‚askawić prawidÅ‚owo, bo zostali skazani, a uÅ‚askawienie dotyczy osób skazanych – winnych, a nie niewinnych. JeÅ›li nawet uÅ‚askawi, to nie oznacza, że mogÄ… sprawować mandaty. Oni nie bÄ™dÄ… wykonywali kary pozbawienia wolnoÅ›ci, ale mandat wygasa. Taki jest też sens , żeby przestÄ™pcy – obojÄ™tnie uÅ‚askawieni czy nie – nie sprawowali najwyższej wÅ‚adzy w PaÅ„stwie, w tym wypadku wÅ‚adzy ustawodawczej.
IUSTITIA Stowarzyszenie SÄ™dziów Polskich
foto FB