W hali sportowej Szkoły Podstawowej w Bogdańcu odbyło się spotkanie młodzieży z Piotrem Charą. Znany fotograf przyrody przedstawił temat dotyczący znaczenia mokradeł dla środowiska przyrodniczego. Zachwycił słuchających.

Z okazji Åšwiatowego Dnia MokradeÅ‚, Regionalna Dyrekcja Ochrony Åšrodowiska w Gorzowie z GminÄ… Bogdaniec oraz NadleÅ›nictwem Bogdaniec zorganizowaÅ‚y spotkanie „Ochrona mokradeÅ‚ w obliczu zmian klimatu na przykÅ‚adzie Doliny Warty”. We wtorek 5 lutego bogdanieckÄ… szkoÅ‚Ä™ odwiedzili m.in.: wójt gminy Krystyna PÅ‚awska, zastÄ™pca Regionalnego Dyrektora Ochrony Åšrodowiska w Gorzowie Józef Kruczkowski czy nadleÅ›niczy Piotr Pietkun. Wspólnie z mÅ‚odzieżą wysÅ‚uchali prelekcji pasjonata przyrody i fotografii Piotra Chary, który mówiÅ‚ o mokradÅ‚ach i ich znaczeniu dla Å›rodowiska. Przed prelekcjÄ… udzieliÅ‚ wywiadu redakcji eGo.

Dlaczego zdecydował się pan przyjechać do bogdanieckiej szkoły?
- Dlatego, że czujÄ™, że mogÄ™ coÅ› tym dzieciom dać. Nie odpowiedziaÅ‚bym na zaproszenie, gdybym nie wiedziaÅ‚, że to ma sens. PodzielÄ™ siÄ™ doÅ›wiadczeniami z zakresu czynnej ochrony przyrody. UdaÅ‚o siÄ™ nam ocalić od zagÅ‚ady bardzo rzadkÄ… populacjÄ™ dwóch gatunków rybitw i ostrygojada, którego w Polsce mamy raptem kilkanaÅ›cie par. Okazuje siÄ™, że byÅ‚y lata, w których jedyne pisklaczki notowane w caÅ‚ym kraju udaÅ‚o siÄ™ wyprowadzić wÅ‚aÅ›nie stÄ…d w zwiÄ…zku z przeprowadzeniem dziaÅ‚aÅ„ ochrony czynnej.

To nie jest tak, że spełniony fotograf myśli sobie: wszystko już sfotografowałem i teraz szukam czegoś więcej?
- Absolutnie nie, nie mam takiego poczucia. Nie sfotografowaÅ‚em wszystkiego nawet w obrÄ™bie jednego gatunku. NaprawdÄ™. Na szczęście, gÅ‚ód piÄ™kna jest nieskoÅ„czony i niezaspokojony. Natomiast to, co mnie sprowokowaÅ‚o, to sÄ… niestety, dramatyczne doÅ›wiadczenia. I dziaÅ‚am z przekonania, że jeżeli nie ja, to nikt siÄ™ tym nie zajmie. Dlaczego? Dlatego, że nikt nie jest tak blisko tych stworzeÅ„. Nikt nie widzi ich codziennych dramatów. A żeby skutecznie dziaÅ‚ać, trzeba mieć bardzo dużo determinacji. PoÅ›wiÄ™cić bardzo dużo czasu, energii, wymyÅ›lać zupeÅ‚nie nowatorskie rozwiÄ…zania, których nikt nie wdrażaÅ‚. Pojawia siÄ™ bardzo dużo znaków zapytania, które wymagajÄ… zaangażowania, czasu i energii. Pcha mnie do dziaÅ‚ania przeÅ›wiadczenie, że nie ma osoby, która wykrzesze w sobie tyle determinacji, bo nikt nie widzi tych dramatów, które ja obserwujÄ™ przez lata.

To nie jest pana pierwsze wystÄ…pienie na ten temat.
- Nie, w ciÄ…gu ostatnich miesiÄ™cy mówiÄ™ o tym piÄ…ty raz.

A jaki jest odzew?
- Przede wszystkim obserwujÄ™ bardzo dużo empatii. WidzÄ™ po sÅ‚uchaczach zainteresowanie, troskÄ™, szczęście, że to siÄ™ tak powiodÅ‚o. Najlepiej oddaje to fakt, że te spotkania sÄ… coraz dÅ‚uższe. ZaczynaÅ‚em od godziny, a ostatnio w Regionalnym OÅ›rodku Ochrony Åšrodowiska mówiÅ‚em na ten temat trzy godziny.

Jaki jest ostateczny cel tych spotkań?
- Ono ma dwa cele. Pierwszym jest przekazanie Å›wiadomoÅ›ci, że rola czÅ‚owieka w czynnej ochronie przyrody jest zasadnicza. Å»e nie stać nas już dzisiaj na biernÄ… ochronÄ™. To sÄ… mrzonki. KiedyÅ›, sto czy dwieÅ›cie lat temu, można byÅ‚o zostawić przyrodÄ™ samej sobie. Dzisiaj ciÄ…gle dochodzÄ… nowe zagrożenia. SÄ… to dziesiÄ…tki doÅ›wiadczeÅ„ wyniesionych nie tylko z kraju, ale z Europy, że caÅ‚a przyroda zostaÅ‚a tak zmieniona, tak jest poddawana presji z różnej strony, że sama sobie nie jest w stanie już poradzić. JeÅ›li nie pomożemy jej Å›wiadomymi ukierunkowanymi dziaÅ‚aniami, oczywiÅ›cie cechujÄ…cymi siÄ™ doskonaÅ‚Ä… znajomoÅ›ciÄ… przedmiotu, to jesteÅ›my Å›wiadkami majÄ…cego miejsce od dziesiÄ…tek lat wymierania i przesuwania siÄ™ ku krawÄ™dzi zagÅ‚ady kolejnych gatunków. Ja jako fotograf tego doÅ›wiadczyÅ‚em i to, że dzisiaj ochronÄ… przyrody siÄ™ zajmujÄ™, to jest efekt, że widziaÅ‚em to na wÅ‚asne oczy i nie mogÄ™ pozostać obojÄ™tny.

foto Piotr Chara

Jest pan od lat bardzo zajÄ™ty…
- Mam bardzo, bardzo napięty grafik. Ale odpowiadam na takie zaproszenia, bo widzę po odbiorze, że to ma sens. Gdybym miał wątpliwości, to przy tym natężeniu pracy, poświęciłbym czas innym działaniom.

Na przykład?
- Takim, które pozwoliÅ‚y poszerzać koalicjÄ™. StworzyliÅ›my jÄ…, z czego bardzo siÄ™ cieszÄ™, bo dzisiaj wÅ›ród naszych sympatyków, ludzi wspierajÄ…cych, sÄ… najwyższe wÅ‚adze wojewódzkie, zarówno sektora rzÄ…dowego jak i samorzÄ…dowego; instytucje typu Parki Krajobrazowe, Wody Polskie, osoby prywatne, sektor biznesu. Tu staÅ‚o siÄ™ coÅ› wiÄ™cej. Poza dziećmi i mÅ‚odzieżą, jest dużo wolontariuszy z caÅ‚ej Polski, którzy chcÄ… pracować i mieć jakÄ…Å› cegieÅ‚kÄ™ w tym dziele, bo widzÄ… efekty naszej pracy.

Jakie one sÄ…?
- Na 180 kilometrach biegu Odry zrobiliÅ›my osiem punktów, wysp, w których pracujemy nad ochronÄ… ptaków. Poza jednym, wszÄ™dzie te dziaÅ‚ania przynoszÄ… rezultaty. Ten jeden być może potrzebuje czasu. Efekt pozytywny, który udaÅ‚o siÄ™ osiÄ…gnąć, przeszedÅ‚ najÅ›mielsze nasze oczekiwania. StworzyliÅ›my najsilniejszÄ… populacjÄ™ rybitw rzecznych. WczeÅ›niej byÅ‚o ich kilkanaÅ›cie par, w tej chwili mamy ponad 250. Ponad 1400 pisklaczków wyleciaÅ‚o z tych kilku bezpiecznych lÄ™gowisk, a trzeba dodać, że wczeÅ›niej przez kilka lat ani jeden. Dziewięć lat z rzÄ™du byÅ‚em Å›wiadkiem ich bezpowrotnego giniÄ™cia. Trzeba podkreÅ›lić, że ta aktywność nie ogranicza siÄ™ tylko do postawienia wysp, ale przynosi bardzo duże rezultaty, jeÅ›li tam siÄ™ jest codziennie, co dugi dzieÅ„, i monitoruje siÄ™ ich zachowania, zapotrzebowanie, eliminuje drobniejsze zagrożenia.

Czy poza gatunkami, o których pan wspomniaÅ‚, jest zagrożenie dla innych?
- OczywiÅ›cie. Wszystkie ptaki wodne, bÅ‚otne, przeżywajÄ… teraz regres. Może poza jakimiÅ› wyjÄ…tkami, które nie przychodzÄ… mi w tej chwili do gÅ‚owy. MógÅ‚bym wymieniać tutaj smutnÄ… litaniÄ™ gatunków, które pamiÄ™tam, kiedy zaczynaÅ‚em fotografować 15-20 lat temu. Wtedy byÅ‚y pospolite, dzisiaj wystÄ™pujÄ… w Å›ladowych iloÅ›ciach. Takim przykÅ‚adem mógÅ‚by być batalion, którego w l. 80 byÅ‚o okoÅ‚o 400 par, w tej chwili nie mamy już ani jednego.

foto Piotr Chara

Co grozi światu, gdyby ptaki wyginęły?
- WÅ‚aÅ›nie docieramy do drugiego powodu, dla którego tu przychodzÄ™. Ten jest filozoficzny, mianowicie taki, że ludzie bez piÄ™kna zwyczajnie stracÄ… wolÄ™ życia. ObserwujÄ™ to podczas pracy z wolontariuszami. ProwadzÄ™ też zajÄ™cia fotograficzne. Mam do czynienia z przewijajÄ…cymi siÄ™ nowymi osobowoÅ›ciami i widzÄ™, jak zbawiennie na ludzi wpÅ‚ywa kontakt z piÄ™knem. I to piÄ™kno przyrody jest autentyczne. To nie jest coÅ› stworzone na potrzeby czÅ‚owieka. To nie jest coÅ›, co ma nas uwieść, coÅ› do sprzedania, do ubrania. Nie. To jest autentyczne, niezależne od reszty, zatem szczere. I teraz, kiedy mamy z tym kontakt, każdy - Å›wiadomie lub nie - tego potrzebuje. Znam dziesiÄ…tki wzruszajÄ…cych opowieÅ›ci, jak ludziom niemajÄ…cym nic wspólnego z przyrodÄ…, wiele daÅ‚o, że mogli posiedzieć, poobserwować, zobaczyć ten cud narodzin i wracać. Niekoniecznie w to samo miejsce. Wystarczy, że siÄ™ uwrażliwiajÄ…, czujÄ… siÄ™ lepiej i czujÄ…, że życie ma wiÄ™kszy sens.

Dziękuję.

Rozmawiała Hanna Kaup


Kliknij w wybrane zdjęcie aby powiększyć