Rozmowa z prof. dr. hab. n. med. Mariuszem Bidzińskim, ginekologiem-onkologiem, konsultantem krajowym w dziedzinie ginekologii onkologicznej, kierownikiem Kliniki Ginekologii Onkologicznej Narodowego Instytutu Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie, Państwowy Instytut Badawczy.

Ile kobiet w Polsce rocznie słyszy diagnozę: rak jajnika?
- Mamy okoÅ‚o 4 tys. nowo rozpoznanych zachorowaÅ„ na raka jajnika, jajowodu i otrzewnej, z czego najwiÄ™cej przypadków dotyczy raka jajnika. Nowotwór ten dotyka gÅ‚ównie kobiet w wieku okoÅ‚omenopauzalnym, a wiÄ™c po 50. roku życia. Zdarza siÄ™ jednak także u mÅ‚odszych.

Co można dziś powiedzieć o leczeniu raka jajnika w Polsce?
- Mamy coraz wiÄ™cej sukcesów, Å›wiadczy o tym statystyka przeżyć. Kluczowe jest wczesne postawienie wÅ‚aÅ›ciwej diagnozy. Niestety, duża grupa kobiet trafia do lekarza w stanie zaawansowanej choroby, gdyż rak jajnika we wstÄ™pnej fazie nie daje objawów w dole brzucha, a raczej ze strony górnych piÄ™ter jamy brzusznej (np. niestrawność, wzdÄ™cia), co utrudnia rozpoznanie. Warto pamiÄ™tać, że istotny dla lekarza jest wywiad rodzinny, czyli informacja o przypadkach zachorowaÅ„ na nowotwory w bliskiej rodzinie. ChorobÄ™ rozpoznaje siÄ™ za pomocÄ… badaÅ„ markerowych, ultrasonograficznych i obrazowych.

Kobiety obawiają sie wizyt u ginekologa-onkologa. Jak pozbyć się lęku?
- Ginekolog-onkolog to rzadka specjalizacja, w Polsce jest nas tylko 330, a np. ginekologów-
-poÅ‚ożników – 7 tys. Strach nie powinien paraliżować pacjentek. Trzeba mieć Å›wiadomość, że idziemy do fachowca, który może nas uspokoić. A jeÅ›li wykryje pewne nieprawidÅ‚owoÅ›ci, to pokieruje nas we wÅ‚aÅ›ciwym kierunku. Do niedawna diagnoza „rak jajnika” brzmiaÅ‚a jak wyrok. Obecnie traktowany jest jako choroba przewlekÅ‚a.

Jak siÄ™ jÄ… leczy?
- GÅ‚ównym elementem pozostaje chirurgia, ponieważ okoÅ‚o 70 proc. chorych stanowiÄ… przypadki zaawansowane, w których choroba wyszÅ‚a poza obrÄ™b jajnika, a nacieki pojawiajÄ… siÄ™ w różnych miejscach. Chirurgia pozwala na usuniÄ™cie widocznych zmian i daje możliwość rozpoznania histopatologicznego. Kolejnym etapem jest leczenie systemowe w oparciu o chemioterapiÄ™. Jest to skuteczna metoda – remisjÄ™ uzyskujemy u okoÅ‚o 80 proc. pacjentek.
Dla kobiet z mutacjÄ… w genach BRCA1/2 mamy w Polsce jeszcze refundowane podtrzymujÄ…ce leczenie celowane, czyli inhibitory PARP.

Jak działają inhibitory PARP i jakie korzyści przynoszą pacjentkom?
- Komórka nowotworowa w wyniku leczenia chemicznego ulega uszkodzeniu. Ma jednak swoje mechanizmy reperacyjne, czyli enzym PARP (polimerazy poli-ADP-rybozy), który naprawia jej DNA. Jeżeli zablokujemy taki enzym, to komórka nie bÄ™dzie w stanie odtworzyć mechanizmu naprawy i ulegnie trwaÅ‚emu uszkodzeniu. Sukces terapeutyczny inhibitorów PARP jest bardzo duży.

Kobiety z mutacjÄ… genów BRCA1/2 stanowiÄ… kilkanaÅ›cie procent ogóÅ‚u pacjentek z rakiem jajnika. Dlaczego pozostaÅ‚e pacjentki nie majÄ… dostÄ™pu do tych leków?
- Inhibitory PARP sÄ… najbardziej skuteczne w grupie pacjentek ze wspomnianÄ… mutacjÄ… genów. U pozostaÅ‚ych sÄ… mniej skuteczne. Ponieważ jednak u tych pozostaÅ‚ych także dziaÅ‚ajÄ…, w wielu krajach UE przynajmniej jeden z inhibitorów PARP (niraparib) zostaÅ‚ zarejestrowany jako lek podawany wszystkim chorym z rozpoznaniem raka jajnika w tzw. terapii podtrzymujÄ…cej, czyli tam, gdzie uzyskano remisjÄ™ po pierwotnym leczeniu. TrwajÄ… analizy ekonomiczne i wierzÄ™, że wskażą one odpowiedni kierunek decydentom w zakresie szerszej refundacji. Inhibitory PARP sÄ… kolejnym przeÅ‚omem w leczeniu raka jajnika i dobrze by byÅ‚o, gdybyÅ›my mieli w Polsce możliwoÅ›ci stosowania tych czÄ…steczek nie tylko u kobiet z mutacjami genów BRCA1/2.

Czego oczekujÄ… dziÅ› w Polsce pacjentki z rakiem jajnika oraz medycy?
- Stworzenia dobrego systemu leczenia. Jako konsultant krajowy walczÄ™ o to, aby chore mogÅ‚y trafić do oÅ›rodków, gdzie szansa na optymalne postÄ™powanie jest najwiÄ™ksza. Chodzi nie tylko o leczenie w odpowiednich sekwencjach, ale też o rozpoznanie, badania genetyczne i rehabilitacjÄ™ umożliwiajÄ…cÄ… jak najszybszy powrót do zdrowia i normalnego życia. Tej kompleksowoÅ›ci można siÄ™ spodziewać tylko w wysoko wyspecjalizowanych oÅ›rodkach referencyjnych ginekologii onkologicznej, jakie powstajÄ… na caÅ‚ym Å›wiecie (ang. Ovarian Cancer Units). Proces ten opóźniÅ‚a pandemia, wkrótce go jednak wznowimy. Takie placówki sÄ… w Polsce częściÄ… Narodowej Strategii Onkologicznej.

Jak bÄ™dzie przebiegaÅ‚a wspóÅ‚praca tych oÅ›rodków z innymi szpitalami?
- OÅ›rodki powiatowe mogÄ… zająć siÄ™ wstÄ™pnÄ… diagnostykÄ…, a nastÄ™pnie kontaktować siÄ™ z oÅ›rodkami wyższej referencyjnoÅ›ci, konsultujÄ…c poszczególne przypadki. Chorzy z wysokim podejrzeniem onkologicznym trafialiby natychmiast do wyspecjalizowanej placówki. We wszystkich krajach, gdzie takie oÅ›rodki już funkcjonujÄ…, odsetki przeżyć sÄ… znaczÄ…co wyższe. Dotyczy to nie tylko raka jajnika, ale i innych nowotworów.

Jak bardzo zmiana organizacji lecznictwa onkologicznego poprawi skuteczność leczenia raka jajnika w Polsce?
- Gdyby udaÅ‚o siÄ™ stworzyć system, o jakim marzÄ™, to ogólne wyniki statystyczne można by poprawić z obecnych 40–45 procent przeżyć na poziomie minumum 5 lat, do okoÅ‚o 70 procent. Jest wiÄ™c o co walczyć. Powinien też powstać u nas centralny rejestr raka jajnika, żebyÅ›my dokÅ‚adnie poznali skalÄ™ problemu. Dane z Krajowego Rejestru Nowotworów (KRN) wskazujÄ…, że mamy okoÅ‚o 3,5 tys. raków jajnika, a ze statystyk organizacji miÄ™dzynarodowych wynika, że nawet 6 tys. Ta rozbieżność jest szokujÄ…ca i uniemożliwia sensowne planowanie.

Pandemia pokrzyżowała plany corocznych ginekologicznych badań profilaktycznych. Czy pora już do nich wracać?
- Jak najbardziej. Namawiam wszystkie panie, aby raz w roku odwiedzaÅ‚y ginekologa i poddawaÅ‚y siÄ™ badaniom nie tylko w kierunku raka szyjki macicy, ale i innych patologii narzÄ…du rodnego. DziÄ™ki temu można uniknąć wielu problemów. Nie należy siÄ™ obawiać zakażenia koronawirusem. Placówki ochrony zdrowia sÄ… dobrze przygotowane do tego, by bezpiecznie prowadzić dziaÅ‚alność profilaktycznÄ… i leczniczÄ….

Niedawno ukazaÅ‚a siÄ™ książka z rozmowami pacjentek z rakiem jajnika. Wszystkie miaÅ‚y wznowy…
- Tylko 15 proc. kobiet z rakiem jajnika może liczyć na caÅ‚kowite wyleczenie. U pozostaÅ‚ych po kilku czy kilkunastu miesiÄ…cach pojawia siÄ™ kolejny incydent choroby. Możemy wtedy powtarzać różne elementy leczenia w różnych sekwencjach, w zależnoÅ›ci od charakteru zmian. Znam pacjentki, które majÄ… za sobÄ… 7-8 cykli chemioterapii, ale nadal żyjÄ…! Uzyskujemy coraz dÅ‚uższe remisje dziÄ™ki temu, że stosujemy powtarzajÄ…ce siÄ™ cykle leczenia. Najczęściej chemioterapiÄ™ lub jej poÅ‚Ä…czenie z chirurgiÄ… bÄ…dź radioterapiÄ…. KsiążkÄ™ oczywiÅ›cie polecam. Jest dostÄ™pna na stronie: www.niebieskimotyl.pl.

Autoryzowany wywiad prasowy przygotowany przez Stowarzyszenie Dziennikarze dla Zdrowia w ramach cyklu debat eksperckich Żyć z rakiem jajnika. Jak motyl. Historie prawdziwe, objętych patronatem Polskiego Towarzystwa Ginekologii Onkologicznej oraz Stowarzyszenia Niebieski Motyl.
foto pixabay

Dodaj komentarz:

Oni tu zostajÄ…

„ZostajÄ™!” to hasÅ‚o nowej kampanii promujÄ…cej Gorzów, która ma zwrócić uwagÄ™ na zalety naszego miasta, dziÄ™ki którym jest ono doskonaÅ‚ym ... <czytaj dalej>

Pielgrzymki

Tegoroczna piesza pielgrzymka powoÅ‚aniowa odbÄ™dzie siÄ™ w sobotÄ™ w sobotÄ™ 27 kwietnia. WyjÅ›cie pielgrzymki na trasÄ™ z Paradyża do Rokitna nastÄ…pi ... <czytaj dalej>

200 lat dla pani Zofii

NieczÄ™sto zdarza siÄ™, aby tradycyjnie Å›piewane „sto lat”, z racji chwili, modyfikowano w sekwencji życzeÅ„ na lat „dwieÅ›cie”. Tak wÅ‚aÅ›nie ... <czytaj dalej>

Prezydent w ministerstwie

Prezydent Gorzowa w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego. - Z doÅ›wiadczenia wiem, że najważniejsze sÄ… relacje bezpoÅ›rednie. Ustalenia, które zapadajÄ… wtedy ... <czytaj dalej>

«	kwiecieÅ„ 2024					»
P	W	Åš	C	P	S	N
1	2	3	4	5	6	7
8	9	10	11	12	13	14
15	16	17	18	19	20	21
22	23	24	25	26	27	28
29	30

Piękna inicjatywa w brzydkim mieście

aktualnie nie ma żadnej czynnej sondy

Blogujesz? Rób to lokalnie!
Wystarczy jedno kliknięcie w egoBlog

Masz problem?
Napisz do eksperta egoEkspert

Żadna sprawa nie zostanie bez odzewu. Daj znać na eGo Forum

PiÄ™kna muzyka byÅ‚a w spektaklu. Cudownie zaÅ›piewana piosenka finaÅ‚owa. <czytaj dalej>

108tys
I durna dajÄ…ca efekt odwrotny kampania <czytaj dalej>

Dobrze! Bo wiele dobrych koncertów w tym sezonie.
Również w Sali Kameralnej. Także autorskie, naszych filharmoników. Wczoraj np. wystÄ™p dwà <czytaj dalej>

Jest tak bo zdurnieliÅ›my..... <czytaj dalej>

Tę kwestię reguluje kościół katolicki
Nauczy się by wybierać dobro.

Ale feministkom temat jest obcy i stÄ…d lewica czyli opieku <czytaj dalej>