Podróże
Jak na czÅ‚owieka urodzonego pod koniec XIX w. (29 maja 1879 r.) w folwarku Haciszcze, powiat Nowogródek (tereny, które historycznie należaÅ‚y do carskiej Rosji, II Rzeczypospolitej, a teraz BiaÅ‚orusi), Kazimierz Karpowicz sporo podróżowaÅ‚. Najpierw wyjechaÅ‚ do szkoÅ‚y przemysÅ‚u drzewnego w oddalonym o ponad 600 km na poÅ‚udnie StanisÅ‚awowie (dziÅ› Ukraina), a po jej ukoÅ„czeniu w l. 1896-1901 studiowaÅ‚ malarstwo w krakowskiej Akademii Sztuk PiÄ™knych. StÄ…d udaÅ‚ siÄ™ do szkoÅ‚y nauczycieli rysunku w Dreźnie, którÄ… ukoÅ„czyÅ‚ w 1907 r. W 1911 uczÄ™szczaÅ‚ do warszawskiej SzkoÅ‚y Sztuk PiÄ™knych, gdzie uczyÅ‚ siÄ™ malarstwa Å›ciennego u Blanki Mercere. Przed 1920 należaÅ‚ do Warszawskiego Towarzystwa Artystycznego.
Również jego życie zawodowe nie miaÅ‚o charakteru stabilnego. PracowaÅ‚ jako nauczyciel w gimnazjum J. Kowalczykówny i J. Jawurkówny oraz w szkole zawodowej im. Pankiewicza w Warszawie. Później również w seminariach nauczycielskich w Siedlcach i BiaÅ‚ymstoku, a także w szkole rzemieÅ›lniczej w Liskowie k. Kalisza. W 1925 osiadÅ‚ w Milanówku i najprawdopodobniej stamtÄ…d w 1957 wyjechaÅ‚ do lubuskiego Jordanowa – o czym milczÄ… wszelkie źródÅ‚a. W 1929 r. odbyÅ‚ podróż do WÅ‚och. WystawiaÅ‚ swoje prace w Warszawie, Milanówku, Koźminie Wlkp., Grodzisku Mazowieckim. MalowaÅ‚ akwarele i olejne pejzaże a także obrazy religijne (m.in.: Å›w. Franciszka z Asyżu do koÅ›cioÅ‚a parafialnego w StoÅ‚owiczach pow. Nowogródek; Å›w. TeresÄ™ i Serce Pana Jezusa do koÅ›cioÅ‚a w Milanówku. WykonywaÅ‚ portrety wÄ™glem i sangwinÄ…. Do 1935 r. zrobiÅ‚ dwa projekty witraży do koÅ›cioÅ‚a Karola Boromeusza w Radomiu, polichromiÄ™ kaplicy w Sieradzu, Liskowie, oÅ‚tarz i urzÄ…dzenia kaplicy gimnazjum J. Kowalczykówny i J. Jawurkówny, ilustracje książkowe, winiety, projekty mebli, haftów, makat. Po II wojnie Å›wiatowej malowaÅ‚ wyÅ‚Ä…cznie obrazy religijne.
Karpowicz w Bogdańcu
Krótko przed wakacjami 2021 r. do urzÄ™du gminy w BogdaÅ„cu przyszedÅ‚ mieszkaniec soÅ‚ectwa Stanowice Leszek Grabowski. PrzyniósÅ‚ cztery szkicowniki, by je przekazać do archiwum lub muzeum. NależaÅ‚y do malarza Kazimierza Karpowicza. – ChciaÅ‚em, żeby je zachować, bo jednak to byÅ‚a postać historyczna z BogdaÅ„ca – mówiÅ‚.
Leszek Grabowski, który przekazaÅ‚ gminie szkicowniki
Jeden z podarowanych szkicowników Kazimierza Karpowicza
DziÅ› niewielu mieszkaÅ„ców gminy pamiÄ™ta, że czÅ‚owiek, którego biogram znajduje siÄ™ na 373 stronie „SÅ‚ownika Artystów Polskich” tu żyÅ‚ i tu umarÅ‚. Jego grób znajduje siÄ™ na bogdanieckim cmentarzu. Niestety, już zapadniÄ™ty i przeznaczony do ponownego pochówku.
– Krzyż caÅ‚kiem siÄ™ rozpadÅ‚, ale tabliczka jeszcze jest. Malarz Karpowicz zmarÅ‚ tu w grudniu 1959 r. Jest to nawet umieszczone w encyklopedii i w Internecie – mówiÅ‚ Leszek Grabowski, któremu wspomniane szkicowniki przekazaÅ‚ przed kilkudziesiÄ™ciu laty ojciec.
– Mój ojciec Zygmunt byÅ‚ nauczycielem w BogdaÅ„cu, Witnicy i Stanowicach. Nie żyje już ponad 30 lat – wspomina mężczyzna. – Z tego co wiem, to jakieÅ› dzieci z BogdaÅ„ca przyniosÅ‚y mu te szkicowniki do szkoÅ‚y. To byÅ‚o chyba ze 40 lat temu albo lepiej. Ojciec próbowaÅ‚ siÄ™ czegoÅ› dowiadywać, ale wtedy nie byÅ‚o Internetu, wiÄ™c to tak leżaÅ‚o u nas jako ciekawostka. Ale jak znalazÅ‚em wiadomoÅ›ci w Internecie, przeczytaÅ‚em jakÄ…Å› starÄ… encyklopediÄ™, gdzie wszystko byÅ‚o opisane, to powiedziaÅ‚em, że przecież ta historia nie może być zapomniana. Nie miaÅ‚bym sumienia, żeby to gdzieÅ› po prostu przepadÅ‚o, tym bardziej że wczeÅ›niej siÄ™ dowiadywaÅ‚em w gminie, że jest na cmentarzu to miejsce. ZnalazÅ‚em je, trawÄ™ wyrżnÄ…Å‚em. Dobrze byÅ‚oby je uratować – podkreÅ›la.
Gdy siÄ™ spotkaliÅ›my, Leszek Grabowski wspomniaÅ‚ również, że znalazÅ‚ informacjÄ™, jakoby dziadek Kazimierza Karpowicza byÅ‚ przyjacielem Adama Mickiewicza i miaÅ‚ na wschodzie wÅ‚asność. – To byÅ‚ jakiÅ› dworek i na podstawie wydarzeÅ„ z tego dworu Mickiewicz napisaÅ‚ „Pana Tadeusza”. Jak Boga kocham. ZnalazÅ‚em to w Internecie. WiÄ™c jeÅ›li ten malarz mieszkaÅ‚ i umarÅ‚ w BogdaÅ„cu, nie mogÅ‚em tego odrzucić, by ludzie caÅ‚kiem o tym nie zapomnieli – mówiÅ‚ z zaangażowaniem.
Cdn.
Tekst i foto Hanna Kaup
« | kwiecieÅ„ 2024 | » | ||||
P | W | Åš | C | P | S | N |
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 |
8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 |
15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 |
22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 |
29 | 30 |