6IX2020.
Na Liście Światowego Dziedzictwa UNESCO znajduje się 16 polskich miejsc, w tym lubuski Park Mużakowski (także m.in.: Stare Miasto w Krakowie, Warszawie, Zamościu, kopalnie w Wieliczce i Bochni czy Hala Stulecia we Wrocławiu). Wszystkie są objęte szczególną ochroną ze względu na ich unikatową dla ludzkości wartość kulturową. W Wielkiej Brytanii takich miejsc jest 24, w tym Stare i Nowe Miasto w Edynburgu oraz New Lanark w Szkocji. Tak jak Edynburg zna niemal każdy przyjeżdżający tu obcokrajowiec, tak New Lanark znane jest mniejszej liczbie odwiedzających, choć to miejsce wyjątkowe, w którym na początku XIX w. socjalista, pionier ruchu spółdzielczego Robert Owen stworzył model społeczeństwa przemysłowego. Osada do dziś zachowała się w nienaruszonym stanie i stanowi świetne miejsce na rodzinne wypady, szczególnie z okolic Glasgow i Edynburga.
W New Lanark można oglądać budynki przędzalni bawełny, domy robotnicze czy szkołę dla dzieci. Wszystko położone w pięknej dolinie wzdłuż rzeki Clide. Robert Owen, który w końcu XVIII w. był kierownikiem przędzalni wełny Lancashire, prowadził ją też w New Lanark. Był zwolennikiem równości społecznej i racjonalnego podziału dóbr, który miał zapewnić ludziom szczęście. Dlatego swoim robotnikom pobudował mieszkania, podwyższył płace, skrócił dzień pracy, a dzieciom urządził szkołę i zabronił je zatrudniać. Był autorem Nowej Harmonii, czyli wizji idealnej gminy. Uważał, że złe społeczeństwo to wynik działania złych instytucji politycznych, że człowiek to produkt społeczny i jeśli kształtuje go źle zorganizowane społeczeństwo, to ludzie popełniają przestępstwa. Dlatego jego ideą było dążenie do komunistycznego ustroju opartego na życiu w gminach składających się maksymalnie z 1200 członków. Każdy z nich miał otrzymywać tyle samo, nikt nie powinien się wyróżniać - nawet ubiorem, a dzieci powinny być wychowywane wspólnie.
Jak widać, projekt Owena - traktowany jako utopijny wzorzec społeczny - nie zyskał wielu zwolenników i został zapomniany, ale on sam zostawił po sobie dziedzictwo, na podstawie którego możemy poznawać przemiany, jakie zachodziły w życiu ludzi na przestrzeni wieków. Dziś New Lanark to muzeum, hotel, kawiarnia, sklep z pamiątkami, ścieżki dydaktyczne, plac zabaw zbudowany z drewna i malowniczo wijąca się trzecia co do długości rzeka w Szkocji Clide (170 km) ze słynnymi wodospadami.
Hanna Kaup
Więcej zdjęć w galerii eGo FOTO:
http://www.egorzowska.pl/pokaz,galeria,0,0,2020-09-06_6ix2020__utopia_z_listy_wiatowego_dz,
Kliknij w wybrane zdjęcie aby powiększyć
Oni tu zostają
„Zostaję!” to hasło nowej kampanii promującej Gorzów, która ma zwrócić uwagę na zalety naszego miasta, dzięki którym jest ono doskonałym ...
<czytaj dalej>Pielgrzymki
Tegoroczna piesza pielgrzymka powołaniowa odbędzie się w sobotę w sobotę 27 kwietnia.
Wyjście pielgrzymki na trasę z Paradyża do Rokitna nastąpi ...
<czytaj dalej>200 lat dla pani Zofii
Nieczęsto zdarza się, aby tradycyjnie śpiewane „sto lat”, z racji chwili, modyfikowano w sekwencji życzeń na lat „dwieście”. Tak właśnie ...
<czytaj dalej>Prezydent w ministerstwie
Prezydent Gorzowa w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego.
- Z doświadczenia wiem, że najważniejsze są relacje bezpośrednie. Ustalenia, które zapadają wtedy ...
<czytaj dalej>