11 maja. Tegoroczne „nagłe ochłodzenie majowe” chyba nam nie grozi, jednak warto przytoczyć, co ma na ten temat do powiedzenia ludowa meteorologia i to nie tylko o „zimnych ogrodnikach” i „zimnej Zośce”, ale też o dzisiejszym Mamercie.

Stare zapomniane przysłowie głosi: „Mamert i Pankracy, mrozem ksiat poznaczy. Nie będzie łowocu i gwałt plewów w krocu”. W tłumaczeniu na nasze – przemrożone kwiaty nie dadzą owoców, spiżarnie będą puste, a w krocu (czyli w korcu) zamiast ziarna – plewy. Współcześnie bywa przypominana uproszczona forma „Mamert i Pankracy (12.05) mrozem kwiat poznaczy”.

Tradycyjnie mamy więc w samym środku miesiąca nie cztery, a pięć potencjalnie deszczowych, zimnych, nawet mroźnych dni. Zjawisko to potwierdzane jest przekazami sprzed co najmniej 1000 lat, tylko wtedy „zimnych ogrodników” nazywano „surowymi panami”.

Za dzisiejszą aurę odpowiada św. Mamert z Vienne (francuski biskup, zm. ok. 475), który po klęskach żywiołowych, jakie nawiedziły jego diecezję, zainicjował tzw. Dni Krzyżowe, polegające na zanoszeniu błagalnych modlitw o urodzaj. Przez trzy dni (tuż przed świętem Wniebowstąpienia Pańskiego) odwiedzano pola z procesjami zatrzymującymi się przy wszystkich przydrożnych krzyżach. W niektórych regionach zwyczaj praktykowany jest do dziś.

Święty Mamert patronuje juhasom i strażakom (równorzędnie ze św. Florianem) oraz mamkom. Wobec współczesnej dostępności różnych rodzajów mleka modyfikowanego, instytucja mamki w niektórych krajach całkowicie się przedawniła. Ponieważ jednak biskup z Vienne pomaga w gorączce i w chorobach piersi, jego patronat rozciąga się i na matki karmiące. Ponadto jest orędownikiem wszystkich dotkniętych nieszczęściami takimi jak susza, trzęsienie ziemi, pożar, nieurodzaje.

…a na fotografii po prostu piękna tegoroczna majowa wiosna.

Tekst i foto Maria Gonta