15 czerwca Filharmonia Gorzowska kończy sezon artystyczny. Z tej okazji w koncercie z Orkiestrą pod batutą
Piotra Borkowskiego wystÄ…pi jeden z najsÅ‚ynniejszych wspóÅ‚czesnych wiolonczelistów
Ivan Monighetti.
Obydwaj o rok mÅ‚odsi ode mnie. WiolonczeliÅ›ci – urodzeni w Rydze Ivan Monighetti i
Mischa Maisky. Mamy, mimo że Oni wielcy muzycy tego Å›wiata, a ja taki sobie nikt, coÅ› wspólnego. DorastaliÅ›my i żyliÅ›my w czasach gorzkich, nieludzkich, gdzie godność czÅ‚owieka poniżano na co dzieÅ„! Ivan przez wiele lat miaÅ‚ zakaz wyjazdu za granicÄ™, Mischa spÄ™dziÅ‚ póÅ‚tora roku w wiÄ™zieniu i w szpitalu psychiatrycznym tylko dlatego, że jego siostra wyemigrowaÅ‚a ze ZwiÄ…zku Radzieckiego do Izraela! Ja, przez wiele lat dostawaÅ‚em odmowÄ™ przyznania paszportu…
I Monighetti i Maisky studiowali u MÅ›cisÅ‚awa Rostropowicza. Monighetii byÅ‚ ostatnim, jakiego ze swojej klasy Rostropowicz „wypuÅ›ciÅ‚”! W 1974 roku zostaÅ‚ laureatem gÅ‚ównej nagrody w Konkursie im. Piotra Czajkowskiego, Mischa w 1966 zajÄ…Å‚ w tymże szóstÄ… lokatÄ™.
Obydwaj panowie sÄ… okreÅ›lani jako najwybitniejsi wspóÅ‚czeÅ›ni wiolonczeliÅ›ci. A my, gorzowianie bÄ™dziemy mieli niezwykÅ‚Ä… okazjÄ™ jednego z nich w najbliższy piÄ…tek zobaczyć i posÅ‚uchać. Jestem ciekaw, czy niezwykÅ‚a osobowość, wirtuozeria Ivana zauroczy mnie tak, jak kiedyÅ› Mischa Maisky z estrady Filharmonii Narodowej.
W piÄ…tkowy wieczór trzy odsÅ‚ony:
Johannes Brahms (1833 - 1897) – Wariacje B - dur na temat Haydna, op. 56a
Joseph Haydn (1732 - 1809) – Koncert wiolonczelowy C –dur
Joseph Haydn (1732 - 1809) – Symfonia Es-dur nr 103
Wariacje B – dur powstaÅ‚y w dwóch wersjach – na orkiestrÄ™ i na dwa fortepiany. Najpierw orkiestrowa, później transkrypcja na dwa fortepiany. StÄ…d opus 56a (wydane w roku 1874) i 56 b (wydane w 1873). Prawykonanie orkiestrowe pod dyrekcjÄ… Kompozytora odbyÅ‚o siÄ™ w listopadzie 1873 roku w Wiedniu.Partytura fortepianowa na swojÄ… premierÄ™ czekaÅ‚a do marca 1882.
Chyba najbardziej wyczekiwanym przez gorzowskich melomanów jest (bÄ™dzie) wykonanie Koncertu wiolonczelowego C-dur (Hob VIIb/1). Jego kreacja przez Ivana Monighettiego. Nie wiadomo dokÅ‚adnie, kiedy Józef Haydn napisaÅ‚ ten Koncert. Przyjmuje siÄ™, że pomiÄ™dzy 1761 a 1765 rokiem i że na pewno dla wiolonczelisty orkiestry Esterhazych w Einsenstadt – Josepha Weigla. A partyturÄ™ tego utworu mamy dziÄ™ki zapobiegliwoÅ›ci i poszukiwaniom archiwistów Biblioteki Narodowej w Pradze, w której manuskrypt w 1961 roku odnaleziono. O jego istnieniu wiedziano jedynie z zapisków Józefa Haydna.
Koncert ten należy do najlepszych dzieÅ‚ Józefa Haydna powstaÅ‚ych w latach 60. XVII wieku – muzykolodzy piszÄ…, że jest peÅ‚en Å›wieżej żywioÅ‚owej inwencji, że jej twórca umiejÄ™tnie i zrÄ™cznie wplata w caÅ‚ość instrument solowy. Niektórzy uważajÄ…, że Kompozytor korzystaÅ‚ z pomocy wiolonczelisty – czerpaÅ‚ ze zdolnoÅ›ci, mocy i Å›piewnoÅ›ci gry Józefa Weigla. A na pewno liczyÅ‚ siÄ™ z jego możliwoÅ›ciami wykonawczymi, które - sÄ…dzÄ…c po budowie, ekspresji, wirtuozerii fragmentów - byÅ‚y znakomite. Chociażby w części pierwszej (Moderato) – niezwykle efektowne, zwinne pasaże; potrójne figuracje stopniowego wykonania akordów (arpeggia)…
Na zakoÅ„czenie wieczoru Symfonia Es – dur nr 103 z roku 1794.. Pochodzi ze zbioru dwunastu symfonii, tzw. londyÅ„skich lub jak chcÄ… niektórzy – angielskich, napisanych w latach 1791 – 1795. Niektóre z nich majÄ… - oprócz tonacji i kolejnego numeru - dodatkowe tytuÅ‚y, np. „Symfonia zegarowa”, „Symfonia wojskowa” czy „Cud”. Es – dur nosi nazwÄ™ „Z werblem na kotÅ‚ach”. I owszem, tremolo wykonywane na jednym z dwóch kotÅ‚ów rozpoczyna wolny wstÄ™p symfonii. Po raz pierwszy zostaÅ‚a wykonana wraz z dwiema innymi symfoniami londyÅ„skimi w 1794 roku podczas tzw. koncertów operowych – dyrygowaÅ‚ Kompozytor.
Takie zdanie w Jego notatniku można odnaleźć: „SalÄ™ wypeÅ‚niÅ‚a znakomita publiczność. CaÅ‚e towarzystwo byÅ‚o nadzwyczaj zadowolone i ja także. ZarobiÅ‚em tego wieczoru na czysto cztery tysiÄ…ce florenów – co zdarzyć siÄ™ może tylko w Anglii”. Cóż, twórcy zawsze mieli kÅ‚opoty finansowe, wiÄ™c taki zapis nie dziwi.
Miejmy nadziejÄ™, że nasi wspóÅ‚czeÅ›ni (także gorzowscy) takich problemów nie majÄ…, nie bÄ™dÄ… mieli i nie zechcÄ… nas opuÅ›cić, emigrujÄ…c. ZresztÄ…, Józef Haydn w 1796 roku wróciÅ‚ do Austrii i nim odszedÅ‚ komponować Panu, jeszcze sześć mszy, oratoria „Stworzenie Å›wiata”, „Pory roku” napisaÅ‚. A jak postÄ…piono z Jego ciaÅ‚em można przeczytać tutaj:
http://www.pisarze.pl/component/search/?searchword=G%C5%82owa+J%C3%B3zefa+Haydna&ordering=&searchphrase=all
Z. Marek Piechocki
Zapraszamy również do galerii eGo FOTO na relacjÄ™ z koncertu oratoryjnyego Gabriela Faure: Requiem d-moll op. 48. Koncert odbyÅ‚ siÄ™ 10 czerwca w gorzowskiej katedrze.
Foto Michał Kapuściński:
http://www.egorzowska.pl/pokaz,galeria,0,0,2012-06-13_Koncert_Katedra_10_czerwca_2012,
12 czerwca 2012 12:23, Marek Z. Piechocki
Oni tu zostajÄ…
„ZostajÄ™!” to hasÅ‚o nowej kampanii promujÄ…cej Gorzów, która ma zwrócić uwagÄ™ na zalety naszego miasta, dziÄ™ki którym jest ono doskonaÅ‚ym ...
<czytaj dalej>Pielgrzymki
Tegoroczna piesza pielgrzymka powołaniowa odbędzie się w sobotę w sobotę 27 kwietnia.
Wyjście pielgrzymki na trasę z Paradyża do Rokitna nastąpi ...
<czytaj dalej>200 lat dla pani Zofii
NieczÄ™sto zdarza siÄ™, aby tradycyjnie Å›piewane „sto lat”, z racji chwili, modyfikowano w sekwencji życzeÅ„ na lat „dwieÅ›cie”. Tak wÅ‚aÅ›nie ...
<czytaj dalej>Prezydent w ministerstwie
Prezydent Gorzowa w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego.
- Z doÅ›wiadczenia wiem, że najważniejsze sÄ… relacje bezpoÅ›rednie. Ustalenia, które zapadajÄ… wtedy ...
<czytaj dalej>