Lepiej zapobiegać niż leczyć – przekonujÄ… specjaliÅ›ci od spraw zdrowia publicznego, podkreÅ›lajÄ…c, że pieniÄ…dze zainwestowane w profilaktykÄ™ nie tylko siÄ™ zwracajÄ…, ale przynoszÄ… zyski dla gospodarki. Widać to na przykÅ‚adzie takich paÅ„stw jak USA, Holandia czy kraje skandynawskie, gdzie wysoki poziom zdrowia spoÅ‚eczeÅ„stwa idzie w parze z jego zamożnoÅ›ciÄ…. TakÄ… zależność potwierdzajÄ… wyniki badaÅ„ naukowych.
Najskuteczniejsza metoda
Na zdrowie spoÅ‚eczeÅ„stw skÅ‚adajÄ… siÄ™ dwa rodzaje interwencji: medyczne i niemedyczne. Te drugie dotyczÄ… m.in. jakoÅ›ci wody i żywnoÅ›ci, stanu sanitarnego (np. wodociÄ…gi, kanalizacja), czystoÅ›ci Å›rodowiska oraz poziomu edukacji (im wyższy, tym wiÄ™ksza Å›wiadomość zagrożeÅ„). DziÄ™ki takim zdobyczom XIX i XX wieku spoÅ‚eczeÅ„stwa krajów rozwiniÄ™tych żyjÄ… dÅ‚użej i sÄ… zdrowsze. Natomiast w skÅ‚ad interwencji medycznych wchodzÄ… szczepienia ochronne oraz poprawa poziomu opieki medycznej i dostÄ™pność do niej. Z powodu masowoÅ›ci i efektywnoÅ›ci na pierwszym miejscu sÄ… szczepienia. DziÄ™ki nim znikajÄ… lub ulegajÄ… ograniczeniu kolejne choroby. I tak np. w Polsce nie spotyka siÄ™ już przypadków HIB (hemophilus influenzae typu B), choroby powodujÄ…cej m.in. ciężkie zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych i sepsÄ™. Efekt ten udaÅ‚o siÄ™ uzyskać w ciÄ…gu 5 lat od wprowadzenia szczepieÅ„ obowiÄ…zkowych (2007 r.). Podobna skuteczność dotyczy eliminacji wirusowego zapalenia wÄ…troby typu B u dzieci w wyniku szczepieÅ„ niemowlÄ…t realizowanych w caÅ‚ej Polsce od 1997 r. Å»adna inna interwencja medyczna nie jest tak skuteczna!
Kierunki strategii WHO
Globalna strategia rozwoju szczepieÅ„ na najbliższe 10 lat, której patronuje WHO, wskazuje na cztery obszary dziaÅ‚ania: zwiÄ™kszenie powszechnoÅ›ci szczepieÅ„, wprowadzenie nowych szczepionek i technologii, integracjÄ™ szczepieÅ„ i innych interwencji w systemie ochrony zdrowia
(np. popularyzowanie zasad zdrowego trybu życia wÅ›ród mÅ‚odzieży) oraz szczepienia w kontekÅ›cie globalizacji (w 2013 r. wejdzie w życie dyrektywa o opiece transgranicznej umożliwiajÄ…ca obywatelom UE leczenie w dowolnym kraju na terenie Unii).
Stagnacja w wydatkach na szczepienia
W Polsce szczepionki obowiÄ…zkowe kupowane sÄ… z budżetu Ministra Zdrowia. W 2000 r. na ten cel wydano 40 milionów zÅ‚otych, a w roku 2012 r. – 80 milionów zÅ‚otych, czyli dwukrotnie wiÄ™cej. SpecjaliÅ›ci podkreÅ›lajÄ… jednak, że pieniÄ…dze te sÄ… relatywnie mniej warte w przeliczeniu na szczepionki niż 12 lat temu, ponieważ wzrosÅ‚y ich ceny. Co wiÄ™cej, spada liczba noworodków (roczna kohorta urodzeniowa wynosi obecnie 400 tys. dzieci), a zatem szczepionki przeznaczane sÄ… dla mniejszej populacji. Ostatnie 5–6 lat to zatem stagnacja w wydatkach na szczepienia. Od 2007 r. w obowiÄ…zkowym kalendarzu szczepieÅ„ niewiele siÄ™ zmieniÅ‚o. Argumentem jest zamrożenie funduszy Ministra Zdrowia.
Koszt zakupu szczepionek obowiÄ…zkowych przez polskie paÅ„stwo dla jednego nowourodzonego dziecka wynosi ok. 200 zÅ‚ rocznie. Natomiast koszt szczepionek zalecanych kupowanych przez rodziców jest 15 razy wyższy. Różnice wynikajÄ… z niższych cen osiÄ…ganych przez MZ dziÄ™ki centralnym przetargom (rabat wynosi nawet 60-70 proc.). SpecjaliÅ›ci podkreÅ›lajÄ… jednak, że caÅ‚kowita refundacja szczepieÅ„ byÅ‚aby Å›lepÄ… uliczkÄ…, ponieważ refundowane kwoty byÅ‚yby odliczane od wyższych, komercyjnych cen szczepionek. Dlatego namawiajÄ… Ministra Zdrowia do zachowania wiodÄ…cej roli przy zakupie szczepionek.
Koszty dla budżetu
Z badaÅ„ prowadzonych w różnych krajach wynika jednoznacznie, że szczepionka jest nieporównywalnie taÅ„sza niż koszt uratowania życia osoby, która zachoruje na chorobÄ™, przeciwko której można siÄ™ zaszczepić (np. w USA 1 dolar zainwestowany w szczepienia przeciwko odrze, Å›wince i różyczce przynosi 20 dolarów zysku, a w przypadku ospy wietrznej – do 40 dolarów). PaÅ„stwo musi na poczÄ…tku zainwestować w zdrowie dziecka, ale zważywszy na fakt, że czÅ‚owiek dorosÅ‚y wypracowuje okreÅ›lony dochód dla budżetu przez ok. 40 lat pracy zawodowej, taka inwestycja zawsze siÄ™ opÅ‚aci (choroba czy przedwczesna Å›mierć mÅ‚odej osoby oznacza straty dla gospodarki). TrwajÄ… dyskusje nad tym, jakie kolejne szczepienia należaÅ‚oby wprowadzić do kalendarza szczepieÅ„ obowiÄ…zkowych. Im rzadziej wystÄ™puje dana choroba, tym trudniej zdefiniować jej opÅ‚acalność (najbardziej epidemicznÄ… chorobÄ… jest obecnie ospa wietrzna – 500 przypadków na 100 tys. dzieci!). Wprowadzenie nowej szczepionki oznacza jednak znaczny wzrost kosztów. Aby doprowadzić polski kalendarz szczepieÅ„ obowiÄ…zkowych do poziomu europejskiego, trzeba by wydawać z budżetu ok. 500 milionów zÅ‚otych rocznie (obecny poziom to 70–80 mln zÅ‚).
Kielecki przykład
Najlepszym polskim przykÅ‚adem na opÅ‚acalność szczepieÅ„ sÄ… Kielce, gdzie od 2005 r. samorzÄ…d miasta wprowadziÅ‚ bezpÅ‚atne szczepienie przeciwko pneumokokom dla wszystkich dzieci (co roku kupuje po 3 dawki szczepionki dla ok. 1 tys. dzieci, które siÄ™ tam rodzÄ…). WedÅ‚ug WHO Å›rednia zachorowaÅ„ pneumokokowych w Polsce wynosi 11 tys. rocznie, a liczba spowodowanych nimi zgonów – 50 (gros to zapalenia pÅ‚uc i sepsa). Już po 4 latach odnotowano w Kielcach spadek zachorowaÅ„ na zapalenia pÅ‚uc o poÅ‚owÄ™. SpadÅ‚a też liczba zachorowaÅ„ na zapalenie pÅ‚uc wÅ›ród dorosÅ‚ych. A zatem efekt poÅ›redni szczepieÅ„ jest jeszcze wiÄ™kszy niż bezpoÅ›redni. OszczÄ™dność z tego tytuÅ‚u wynosi przynajmniej 1 milion zÅ‚otych rocznie dla wojewódzkiego budżetu NFZ.
MateriaÅ‚ przygotowany na podstawie wystÄ…pienia dr. n. med. PawÅ‚a Grzesiowskiego, prezesa Fundacji Instytut Profilaktyki ZakażeÅ„, podczas warsztatów z cyklu „Quo vadis medicina?” pt. „Zapobiegać i leczyć. PostÄ™py w terapiach trudnych schorzeÅ„”, zorganizowanych przez Stowarzyszenie „Dziennikarze dla Zdrowia”, listopad 2012
Oni tu zostajÄ…
„ZostajÄ™!” to hasÅ‚o nowej kampanii promujÄ…cej Gorzów, która ma zwrócić uwagÄ™ na zalety naszego miasta, dziÄ™ki którym jest ono doskonaÅ‚ym ...
<czytaj dalej>Pielgrzymki
Tegoroczna piesza pielgrzymka powołaniowa odbędzie się w sobotę w sobotę 27 kwietnia.
Wyjście pielgrzymki na trasę z Paradyża do Rokitna nastąpi ...
<czytaj dalej>200 lat dla pani Zofii
NieczÄ™sto zdarza siÄ™, aby tradycyjnie Å›piewane „sto lat”, z racji chwili, modyfikowano w sekwencji życzeÅ„ na lat „dwieÅ›cie”. Tak wÅ‚aÅ›nie ...
<czytaj dalej>Prezydent w ministerstwie
Prezydent Gorzowa w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego.
- Z doÅ›wiadczenia wiem, że najważniejsze sÄ… relacje bezpoÅ›rednie. Ustalenia, które zapadajÄ… wtedy ...
<czytaj dalej>