Jeszcze o szczepieniach
WÅ›ród lekarzy od ponad 100 lat panuje consensus – szczepienia to kwestia odpowiedzialnoÅ›ci za zdrowie swoje, rodziny a także caÅ‚ej populacji. Gorzej, że Å›wiadomość spoÅ‚eczna w tym wzglÄ™dzie wciąż wymaga pracy u podstaw.
Szczepionki to produkty lecznicze, zawierajÄ…ce antygeny wirusów i bakterii, które po wprowadzeniu do organizmu wywoÅ‚ujÄ… odpowiedź ukÅ‚adu odpornoÅ›ciowego przeciw okreÅ›lonym czynnikom chorobotwórczym. Stosowanie szczepieÅ„ jest szczególnie istotne w zapobieganiu chorobom wirusowym, które z reguÅ‚y sÄ… bardzo trudne do leczenia farmakologicznego. Gdy szczepionka znajdzie siÄ™ w organizmie, jej skÅ‚adniki udajÄ… atak prawdziwych chorobotwórczych zarazków. W sytuacji symulowanego zagrożenia ukÅ‚ad odpornoÅ›ciowy wytwarza mechanizmy, które w przyszÅ‚oÅ›ci bÄ™dÄ… bronić przed realnym zagrożeniem. By odporność byÅ‚a trwaÅ‚a, czasami trzeba podać kilka dawek szczepionki, także dawki przypominajÄ…ce. Niektóre szczepionki podawane sÄ… raz na caÅ‚e życie, inne, tak jak np. przeciwko grypie, co roku. KorzyÅ›ci, jakie pÅ‚ynÄ… ze szczepieÅ„, zauważalne sÄ… zarówno w skali mikro jak i makro: korzysta ten, kto siÄ™ szczepi (bo jak nie chorujemy, to nie pÅ‚acimy za leki, nie korzystamy z L4, a zaszczepione dzieci nie opuszczajÄ… zajęć w szkole), jego rodzina i znajomi (bo nie dojdzie do przenoszenia choroby) oraz caÅ‚e spoÅ‚eczeÅ„stwo i paÅ„stwo (nie chorujemy, wiÄ™c nie ma potrzeby obciążania budżetu kosztami leczenia chorób i ich powikÅ‚aÅ„, pracujemy pÅ‚acÄ…c podatki zamiast eksploatować pracodawcÄ™ i ZUS). Bardzo ważna jest też odporność zbiorowiskowa, tzn. wytworzenie bariery z ludzi uodpornionych wokóÅ‚ jednostki, która nie może być ze wzglÄ™dów zdrowotnych szczepiona.
Szczepienia przeciw chorobom zakaźnym sÄ… jednym z najwiÄ™kszych osiÄ…gnięć medycyny. WydawaÅ‚oby siÄ™, że czas, gdy np. z powodu dżumy wymarÅ‚a niemal poÅ‚owa ludnoÅ›ci Europy, czy grypy, na którÄ… prawie 100 lat temu w ciÄ…gu kilku miesiÄ™cy zmarÅ‚o okoÅ‚o 50 mln osób, minÄ…Å‚ bezpowrotnie. Niestety. CiÄ…gle, co roku z powodu chorób zakaźnych umiera wiele milionów ludzi, również w krajach tzw. cywilizowanych. Powód – drobnoustroje caÅ‚y czas mutujÄ…, a dostÄ™pnych i skutecznych szczepionek nie udaje siÄ™ dostarczyć dla wszystkich potrzebujÄ…cych.
Szczepionki swoiste tzw. tradycyjne (klasyczne) zmniejszają ryzyko zachorowania na konkretną chorobę. Mogą zawierać:
· drobnoustroje żywe osÅ‚abione (atenuowane), np. przeciwko odrze, Å›wince, różyczce i ospie wietrznej
· drobnoustroje nieżywe (inaktywowane), np. szczepionka peÅ‚nokomórkowa przeciwko krztuÅ›cowi,
· toksyny pozbawione zjadliwoÅ›ci (anatoksyny), np. szczepionka przeciw tężcowi, bÅ‚onicy,
· żywe patogeny (jedyna szczepionka tego typu byÅ‚a używana przeciwko ospie prawdziwej – tzw. czarnej ospie).
Szczepionki mogą być:
· pojedyncze (monowalentne), tzn. chronić tylko przed jednÄ… chorobÄ…,
· skojarzone (poliwalentne) – uodparniajÄ…ce równoczeÅ›nie na kilka chorób, np. szczepionka szeÅ›cioskÅ‚adnikowa przeciw bÅ‚onicy, tężcowi, krztuÅ›cowi, polio, Hib i wzw B. Takie szczepionki zapewniajÄ… wyższy komfort, znacznie ograniczajÄ…c liczbÄ™ wkÅ‚uć.
Szczepionki nowszej generacji powstają z wykorzystaniem biotechnologii oraz inżynierii genetycznej.
Bezpieczeństwo szczepień
Szczepionki, podobnie jak inne leki, mogÄ… być przyczynÄ… objawów niepożądanych, najczęściej: zaczerwienieÅ„, obrzÄ™ku, bólu w miejscu podania szczepionki, rzadziej – podwyższonej temperatury, zÅ‚ego samopoczucia, bólu gÅ‚owy. SugerujÄ… wystÄ…pienie „zachorowania po szczepieniu”. Tymczasem mogÄ… być efektem specyficznej reakcji organizmu osoby szczepionej, ale także nieprawidÅ‚owego podania, np. zamiast domięśniowo czy podskórnie – donaczyniowo. Objawy niepożądane mogÄ… wystÄ…pić nawet po kilku tygodniach i wówczas szczepionka jest oskarżana o przyczynienie siÄ™ do ich wystÄ…pienia – tylko, że z reguÅ‚y to tylko przypadkowa zbieżność czasowa – SzczepieÅ„ nie należy siÄ™ bać. Nasz ukÅ‚ad immunologiczny rozwija siÄ™ pod wpÅ‚ywem otoczenia. Bodźcami majÄ…cymi na to wpÅ‚yw sÄ… różnego rodzaju schorzenia np. infekcje dróg oddechowych, biegunki, ogólnie mówiÄ…c choroby obecne w naszym Å›rodowisku oraz te modyfikowane, podawane z zewnÄ…trz w szczepionkach – przekonuje dr n. med. Wojciech Feleszko, pediatra immunolog z Kliniki Pneumonologii i Alergologii Wieku DzieciÄ™cego w Szpitalu Klinicznym WUM w Warszawie.
Każdy rodzaj szczepionki, zarówno tradycyjnej jak i nowej generacji ma swoje wady i zalety, nie udaÅ‚o siÄ™ opracowanie produktu idealnego – skutecznego w 100 proc. i niewywoÅ‚ujÄ…cego żadnych objawów niepożądanych. Szczepionki produkowane sÄ… w najwyższych reżimach technologicznych i dopuszczane do obrotu po wieloetapowych badaniach. PodlegajÄ… także najÅ›ciÅ›lejszym rygorom przechowywania (w warunkach chÅ‚odniczych na każdym etapie oraz dystrybucji). Zapobieganie chorobom zakaźnym poprzez masowe szczepienia jest jednym z najwiÄ™kszych osiÄ…gnięć medycyny. Nawet jeÅ›li po podaniu szczepionki wystÄ…piÄ… u niektórych osób niepożądane odczyny poszczepienne, należy pamiÄ™tać, że powikÅ‚ania chorób zakaźnych wystÄ™pujÄ… o wiele częściej i mogÄ… być przyczynÄ… Å›mierci.
Histerie antyszczepionkowe
WokóÅ‚ szczepieÅ„ narosÅ‚o wiele kontrowersji, nieporozumieÅ„ i dezinformacji. Jak przypomina dr. n. med. Wojciech Feleszko, pediatra immunolog z Kliniki Pneumonologii i Alergologii Wieku DzieciÄ™cego w Szpitalu Klinicznym WUM w Warszawie, najbardziej brzemienna w skutki byÅ‚a publikacja naukowa dr Andrew Wakefielda z 1998 r, który w prestiżowym piÅ›mie naukowym „Lancet” opublikowaÅ‚ artykuÅ‚, zawierajÄ…cy sugestie jakoby szczepionka MMR (odra, Å›winka, różyczka) powodowaÅ‚a u dzieci autyzm. – Ta informacja doprowadziÅ‚a do krachu szczepieÅ„ w Wielkiej Brytanii, gdzie nastÄ…piÅ‚ spadek szczepieÅ„ na te choroby poniżej granicy bezpieczeÅ„stwa (!) – przekonuje doktor Feleszko. Argumenty te wielokrotnie obalano jako nie majÄ…ce żadnych podstaw naukowych i caÅ‚kowicie nieprawdziwe. DziesiÄ…tki badaÅ„ zaprzeczyÅ‚y informacjom Wakefielda, a pismo przeprosiÅ‚o za publikacjÄ™. Niestety, ta „plotka” wciąż żyje wÅ‚asnym życiem, także w Polsce. – Czarny PR zaszkodziÅ‚ szczepieniom MMR, skutkiem czego w ostatnich latach w wielu krajach Europy i Å›wiata wzrosÅ‚a liczba zachorowaÅ„ na odrÄ™, niebezpiecznÄ… chorobÄ™, w przypadku której szczepienia sÄ… obowiÄ…zkowe – ostrzega lekarz.
To nie jedyny przypadek, kiedy nierzetelnie przeprowadzone badania i tendencyjne informacje o ich wynikach doprowadziÅ‚y do spadku liczby szczepieÅ„. W latach 70. XX w. w Niemczech zaprzestano szczepieÅ„ przeciw krztuÅ›cowi, rzekomo z powodu uszkodzeÅ„ mózgu, jakie mogÅ‚a wywoÅ‚ywać szczepionka. Francuzom wmówiono z kolei, że szczepionka przeciw wzw typu B jest jednÄ… z przyczyn stwardnienia rozsianego. WielkÄ… histeriÄ™ wywoÅ‚aÅ‚a także informacja, że szczepionki – niemal wszystkie – wywoÅ‚ujÄ… AIDS, bezpÅ‚odność, przenoszÄ… Å›miertelne priony.
I choć żadnego z tych doniesień nie potwierdziły wieloletnie, niezależne od firm farmaceutycznych badania, skutki społeczne były zawsze poważne.
Szczepienia sÄ… skuteczne w zwalczaniu chorób tylko wówczas, gdy przeprowadza siÄ™ je masowo. Powszechne szczepienia przeciwko czarnej ospie doprowadziÅ‚y do eliminacji tej Å›miertelnej choroby w 1980 r. JeÅ›li zaszczepiony jest niewielki odsetek populacji lub miÄ™dzy szczepieniami sÄ… przerwy niezgodne z dawkowaniem szczepionki, drobnoustroje chorobotwórcze mogÄ… ulec mutacjom, w wyniku których powstajÄ… nowe szczepy chorobotwórcze, przeciw którym dostÄ™pne szczepionki nie sÄ… skuteczne.
materiał przygotowany przez
Stowarzyszenie Dziennikarze dla Zdrowia
foto: blog.zw.com.pl/blog/
29 kwietnia 2011 12:22, admin ego
Dodaj komentarz:
Obchody 900-lecia jubileuszu
W sobotę 11 maja br. w Ośnie Lubuskim odbędą się uroczyste obchody z okazji dziewięćsetlecia ustanowienia biskupstwa lubuskiego.
Przygotowania do tej ...
<czytaj dalej>PrzebudujÄ… Ikara
Przetarg na przebudowę ostatniego etapu ulicy Ikara rozstrzygnięty.
Kolejna osiedlowa uliczka zostanie w pełni przebudowana. Nowa nawierzchnia ul. Ikara ułatwi codzienne ...
<czytaj dalej>Oni tu zostajÄ…
„ZostajÄ™!” to hasÅ‚o nowej kampanii promujÄ…cej Gorzów, która ma zwrócić uwagÄ™ na zalety naszego miasta, dziÄ™ki którym jest ono doskonaÅ‚ym ...
<czytaj dalej>Pielgrzymki
Tegoroczna piesza pielgrzymka powołaniowa odbędzie się w sobotę w sobotę 27 kwietnia.
Wyjście pielgrzymki na trasę z Paradyża do Rokitna nastąpi ...
<czytaj dalej>