Gontowiec Podróżny BLOG

Gdyby ruiny zamku Asserbo umiaÅ‚y mówić, opowiedziaÅ‚yby co najmniej kilka ciekawych historii. Najpierw o sÅ‚awnym biskupie Absalonie, który próbowaÅ‚ osiedlić tu kartuzów (byÅ‚o to w latach 1162-63, ale tak naprawdÄ™ nie zagrzali tu miejsca). Później o cystersach z Sorø i ich folwarku (również z nadania Absalona). Jeszcze później o różnych szlacheckich rodach, powiÄ™kszajÄ…cych nie tylko budowlÄ™, ale i należące do niej grunty. Pewnie wspomniaÅ‚yby o pomnażaniu bogactwa, zwykÅ‚ej ludzkiej zawiÅ›ci i zdradzie stanu, o którÄ… oskarżono jednego z ostatnich szesnastowiecznych wÅ‚aÅ›cicieli, Poula Laxmanda, w owych czasach posiadacza najwiÄ™kszego majÄ…tku.

Koniec koÅ„ców, w 1560 r. Asserbo, podobnie jak inne posiadÅ‚oÅ›ci Laxmanda, zostaÅ‚o przejÄ™te przez Fryderyka II z przeznaczeniem na tereny Å‚owieckie. Dzisiejsze ruiny pewnie awansowaÅ‚y do roli jednego z licznych zameczków myÅ›liwskich, to jednak nie wszystkie historie, które mogÅ‚yby zostać przez nie opowiedziane. Najtragiczniejsza opowieść zaczyna siÄ™ w XVII w., kiedy zabudowania pochÅ‚onęła co najmniej metrowa warstwa lotnych piasków niemajÄ…cych kompletnie żadnego szacunku do starych budowli i zamieszkujÄ…cych je ludzi.

Tak samo zniknęła pobliska wioska Torup, a przyczynili siÄ™ do tego sami mieszkaÅ„cy, prowadzÄ…c niekontrolowany wypas bydÅ‚a. Kiedy zabrakÅ‚o trawy, oswobodzone wydmy zaczęły siÄ™ przemieszczać, w ciÄ…gu 40 lat zasypujÄ…c i wioskÄ™, i zamek. W ten sposób zniknęło z powierzchni ziemi ponad 500 lat historii. TÄ™ zamkowÄ… przywróciÅ‚ król Fryderyk VII, zlecajÄ…c w 1849 r. odsÅ‚oniÄ™cie pozostaÅ‚oÅ›ci budowli nazywanej potocznie zamkiem Absalona. Fundamenty Torup odkryto dopiero w latach 60. minionego wieku. Nie byÅ‚o Å‚atwo. WioskÄ™ wprawdzie wymieniano w legendach i źródÅ‚ach historycznych, jednak bez dokÅ‚adnej lokalizacji. Wykopaliska powtórzono w latach 2014-2016. DziÅ› w czasie wycieczki po lesie można oglÄ…dać fundamenty dwóch sporych gospodarstw. Reszta nadal drzemie pod grubÄ… warstwÄ… piasku.

SkÄ…d wziÄ…Å‚ siÄ™ tam las? Aby powstrzymać piaskowe burze, w 1720 r. rozpoczęła siÄ™ planowana akcja obsadzania wydm Å›wierkiem, sosnÄ… i brzozÄ…. 18 lat później można byÅ‚o ogÅ‚osić zwyciÄ™stwo. NowÄ… wioskÄ™ Torup wybudowano w innym miejscu, a w Tisvilde stanÄ…Å‚ w 1738 r. Sandflugtsmonumentet – pomnik poÅ›wiÄ™cony tej zwyciÄ™skiej walce i ludziom majÄ…cym w niej najwiÄ™ksze zasÅ‚ugi. LeÅ›na plantacja otrzymaÅ‚a nazwÄ™ Tisvilde Hegn, natomiast o wspomnianym pomniku miejscowi mówiÄ… po prostu „piramida” (Pyramide).

Sam zamek, wÅ‚aÅ›ciwie zameczek, otaczaÅ‚a fosa. PokonywaÅ‚o siÄ™ jÄ… po zwodzonym moÅ›cie, a po przekroczeniu wieży bramnej wchodziÅ‚o na plac zamkowy, gdzie staÅ‚a murowana siedziba i kilka domów o konstrukcji szachulcowej. Od 2022 r. trwajÄ… tu ponowne badania archeologiczne, chociaż samych archeologów nie udaÅ‚o siÄ™ nam zobaczyć. Teren jest częściowo osÅ‚oniÄ™ty i zabezpieczony, jednak w sposób nieprzeszkadzajÄ…cy w zwiedzaniu obiektu.

Co do samego biskupa Absalona, to można o nim mówić dÅ‚ugo i barwnie, także w poÅ‚Ä…czeniu z polskÄ… historiÄ… (wystarczy wspomnieć o DuÅ„czycy, czyli starym ramieniu ujÅ›ciowym Odry w Szczecinie). Na pewno poÅ›wiÄ™cÄ™ tej postaci kilka przyszÅ‚ych wpisów, bo swego czasu jeździliÅ›my po Zelandii jego Å›ladami.

Maria Gonta
foto Gontowiec Podróżny


Kliknij w wybrane zdjęcie aby powiększyć

Dodaj komentarz:

Składy komisji Sejmiku Województwa Lubuskiego

Radni województwa w trakcie sesji w dniu 20 maja 2024 r. wybrali przedstawicieli komisji w Sejmiku Województwa Lubuskiego VII kadencji. Wybrano ... <czytaj dalej>

Przebudowa Spichrzowej

Ostatnie przygotowania do rozpoczÄ™cia przebudowy ulicy Spichrzowej. Konsorcjum firm TORMEL i WUPRINÅ», przebuduje ostatni, póÅ‚kilometrowy odcinek ulicy Spichrzowej. Pierwsze prace ruszÄ… ... <czytaj dalej>

UMCS z Jazz Clubem Pod Filarami

80 lat UMCS w Lublinie z Jazz Clubem „Pod Filarami”. W dniach 14 -17 maja 2024 roku w Akademickim Centrum Kultury ... <czytaj dalej>

Remont schodów

Nowe schody na Piaskach, obok lecznicza zieleÅ„. Rusza remont schodów przy ul. Bohaterów Westerplatte, zejÅ›cie do ul. Sczanieckiej. Skarpa przy schodach ... <czytaj dalej>

«	maj 2024					»
P	W	Åš	C	P	S	N
		1	2	3	4	5
6	7	8	9	10	11	12
13	14	15	16	17	18	19
20	21	22	23	24	25	26
27	28	29	30	31

Piękna inicjatywa w brzydkim mieście

aktualnie nie ma żadnej czynnej sondy

Blogujesz? Rób to lokalnie!
Wystarczy jedno kliknięcie w egoBlog

Masz problem?
Napisz do eksperta egoEkspert

Żadna sprawa nie zostanie bez odzewu. Daj znać na eGo Forum

O ile tablice edukacyjne i "lecznicza zieleń" podrożą koszty inwestycji?
"... W naszym interesie jest by ten miÅ› byÅ‚ jak najd <czytaj dalej>

Znowu " sami swoi". A wogóle czym oni siÄ™ zajmujÄ…??? <czytaj dalej>

Tak miasto twój wójt sp...Å‚, że faktycznie rowerem lepiej jeździć, ale powstaje kolejne pole do....nadużyć/?/ Na poczÄ…tek, obowiÄ…zkowe kaski <czytaj dalej>

To proponujÄ™ jeszcze do każdego roweru, silnik odrzutowy, zestaw Wi-Fi, talerz satelitarny i co tam jeszcze w koszta można wrzucic :-) <czytaj dalej>

Ale pitolenie. Ani sÅ‚owa o kolejce do "znachora" o bólu w krzyżu, o polityce i innych przyjemnoÅ›ciach wÄ…tpliwych u bÄ™dÄ…cych starymi l <czytaj dalej>