Rozmowa z dr. n. med.
Maciejem W. Sochą, adiunktem w Collegium Medicum UMK, lekarzem specjalistą położnictwa i ginekologii ze Szpitala Uniwersyteckiego nr 2 im. dr. Jana Biziela w Bydgoszczy.
Jak przygotować się do macierzyństwa?
- Wydawałoby się, że o niczym nie myśleć i działać czysto spontanicznie. Teoretycznie para powinna zdecydować się na dziecko i po prostu je spłodzić. Ale w naszych czasach, jeżeli chcemy, żeby para doczekała się potomka w zgodzie z naturą, musimy pogodzić się też z tym, że w naturze zdarzają się poronienia, nieprawidłowe ciąże i wady płodu.
Naturalne jest bowiem, że jeÅ›li para do ciąży w ogóle siÄ™ nie przygotuje, to może spodziewać siÄ™ różnego rodzaju komplikacji. Najważniejsze jest wiÄ™c, aby para zdecydowaÅ‚a siÄ™ na dziecko Å›wiadomie i zrobiÅ‚a wszystko, aby zmniejszyć ryzyko zwiÄ…zane z ciążą spontanicznÄ…. I nie jest ważne, czy kobieta bÄ™dzie rodziÅ‚a w wieku 23, 28 czy 35 lat. Matka, która rodzi w wieku 35 lat nie jest wcale „gorszÄ… ciężarnÄ…” od 20-latki. Jest innÄ… ciężarnÄ…. Chociaż ryzyko wystÄ…pienia zespoÅ‚ów genetycznych u jej dziecka jest nieco wiÄ™ksze, to z kolei mniejsze jest ryzyko nieprawidÅ‚owego przebiegu porodu z uwagi na fakt, iż jest ona po prostu dojrzalsza i mÄ…drzejsza. Chociaż to wszystko generalizacja. WracajÄ…c zaÅ› do pytania… przygotowujÄ…c siÄ™ do zajÅ›cia w ciążę, kobieta powinna przede wszystkim zadbać o to, aby jej cykl miesiÄ™czny przebiegaÅ‚ regularnie, żeby wÅ‚aÅ›ciwie siÄ™ odżywiaÅ‚a, nie przepracowywaÅ‚a siÄ™ nadmiernie, nie ulegaÅ‚a nadmiernym stresom oraz …stosowaÅ‚a suplementacjÄ™ folianami.
Co to za zwiÄ…zki?
- Foliany to nazwa rozpuszczalnych w wodzie witamin grupy B, do których należy syntetyczny kwas foliowy oraz zwiÄ…zki pokrewne. SÄ… one niezastÄ…pione dla prawidÅ‚owego funkcjonowania ukÅ‚adu sercowo-naczyniowego, nerwowego i krwiotwórczego. Ich niedobór jest dla organizmu kobiety ciężarnej i jej dziecka bardzo niekorzystny.
Niekorzystny, to znaczy jaki?
- Może upoÅ›ledzać prawidÅ‚owy proces rozwoju ukÅ‚adu nerwowego pÅ‚odu, powodujÄ…c wady wrodzone, wynikajÄ…ce z zaburzeÅ„ w zamkniÄ™ciu cewy nerwowej podczas rozwoju embriologicznego. Powoduje to powstanie otwartych wad cewy nerwowej: przepukliny mózgowo-rdzeniowej lub tzw. rozszczepu krÄ™gosÅ‚upa, czyli przepukliny oponowo-rdzeniowej. WedÅ‚ug badaÅ„, ponadto foliany mogÄ… znacznie ograniczyć u kobiet po 35. roku życia ryzyko wystÄ…pienia zespoÅ‚u Downa u pÅ‚odu, rozszczepu wargi i podniebienia oraz wad serca u dziecka.
A jak brak folianów wpÅ‚ywa na zdrowie kobiety pragnÄ…cej zostać mamÄ…?
- W przypadku niedoboru kwasu foliowego obserwuje siÄ™ czÄ™stsze powikÅ‚ania zwiÄ…zane z przebiegiem ciąży, takie jak np. poronienia, przedwczesny poród, ograniczenie wzrastania pÅ‚odu czy przedwczesne oddzielenie Å‚ożyska. Wszystkie te sytuacje stwarzajÄ… zagrożenie nie tylko dla życia pÅ‚odu, ale i dla zdrowia ciężarnej. Nie bez powodu przecież Åšwiatowa Organizacja Zdrowia (WHO) i Polskie Towarzystwo Ginekologiczne zalecajÄ… suplementacjÄ™ folianami kobietom planujÄ…cym zostać matkami, przed ciążą, a także w czasie ciąży i w okresie karmienia. OczywiÅ›cie, suplementacjÄ™ konkretnymi dawkami. DbajÄ…c o zdrowie wÅ‚asne i dziecka przyszÅ‚a matka powinna także wiedzieć, że u niektórych osób wystÄ™puje genetycznie uwarunkowany niedobór aktywnoÅ›ci enzymu odpowiadajÄ…cego za wÅ‚aÅ›ciwe metabolizowanie kwasu foliowego. W takich przypadkach nawet suplementacja kwasem foliowym podparta zdrowÄ…, zbilansowanÄ… dietÄ… może nie zapewnić wÅ‚aÅ›ciwego stężenia folianów we krwi ciężarnej. Powodem takiego stanu rzeczy jest fakt, że ani kwas foliowy ani foliany zawarte w pożywieniu nie sÄ… substancjami aktywnymi biologicznie. MuszÄ… one ulec przemianie do metafoliny - formy aktywnej, aby móc wÅ‚Ä…czyć siÄ™ w procesy biologiczne komórek rozwijajÄ…cego siÄ™ organizmu pÅ‚odu.
A jaki procent Polek ma problem z właściwym metabolizowanie kwasu foliowego?
- Z badaÅ„ wynika, że problem optymalnego metabolizowania kwasu foliowego w wyniku tego defektu może dotyczyć nawet 50 proc. polskiej populacji, czyli dotyka aż poÅ‚owÄ™ kobiet. IstotÄ… tego defektu jest niska aktywność enzymu zwanego reduktazÄ… metylenotetrahydrofolianowÄ… (z ang. MTHF-R). Aby kwas foliowy dziaÅ‚aÅ‚, aby staÅ‚ siÄ™ aktywny, musi przeksztaÅ‚cić siÄ™ w MTHF, czyli metafolinÄ™, która jest tÄ… substancjÄ…, która bÄ™dzie wywoÅ‚ywaÅ‚a pożądany efekt, czyli bÄ™dzie wpÅ‚ywaÅ‚a pozytywnie na procesy rozwojowe pÅ‚odu. Zbyt niski poziom metafoliny wiąże siÄ™ także z wysokim stężeniem homocysteiny. A to wÅ‚aÅ›nie hiperhomocysteinemia odpowiada m. in. za choroby ukÅ‚adu sercowo-naczyniowego i pogarsza parametry nasienia, przyczyniajÄ…c siÄ™ do ograniczenia pÅ‚odnoÅ›ci par. RozwiÄ…zaniem dla takich pacjentek jest przyjmowanie aktywnych postaci folianów. Obecnie w aptekach można kupić preparaty witaminowe dla kobiet ciężarnych i planujÄ…cych powiÄ™kszenie rodziny zawierajÄ…ce kwas foliowy oraz dodatkowo takÄ… aktywnÄ… postać folianów. Jest niÄ… metafolina, najbardziej aktywna forma folianów, która jest bezpoÅ›rednio wykorzystywana przez komórki organizmu.
Czy defekt w produkcji reduktazy można diagnozować?
- Można, ale nie ma takiej potrzeby, dopóki nie ma do tego wskazaÅ„ medycznych. Zwykle leczymy pacjentkÄ™, a nie wyniki jej badaÅ„, szczególnie jeÅ›li nie ma objawów. Teoretycznie można by zbadać caÅ‚Ä… populacjÄ™ i sprawdzić, czy nie ma defektu w produkcji reduktazy, a wiÄ™c, czy któryÅ› z genów produkujÄ…cych ten enzym, nie jest nieprawidÅ‚owy. Ale nie speÅ‚niÅ‚oby to warunków badania przesiewowego oraz jest zbyt kosztowne. Zdecydowanie proÅ›ciej jest przyjmować preparaty witaminowe zawierajÄ…ce aktywnÄ… postać folianów, czyli metafolinÄ™.
Stowarzyszenie Dziennikarze dla Zdrowia
Oni tu zostajÄ…
„ZostajÄ™!” to hasÅ‚o nowej kampanii promujÄ…cej Gorzów, która ma zwrócić uwagÄ™ na zalety naszego miasta, dziÄ™ki którym jest ono doskonaÅ‚ym ...
<czytaj dalej>Pielgrzymki
Tegoroczna piesza pielgrzymka powołaniowa odbędzie się w sobotę w sobotę 27 kwietnia.
Wyjście pielgrzymki na trasę z Paradyża do Rokitna nastąpi ...
<czytaj dalej>200 lat dla pani Zofii
NieczÄ™sto zdarza siÄ™, aby tradycyjnie Å›piewane „sto lat”, z racji chwili, modyfikowano w sekwencji życzeÅ„ na lat „dwieÅ›cie”. Tak wÅ‚aÅ›nie ...
<czytaj dalej>Prezydent w ministerstwie
Prezydent Gorzowa w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego.
- Z doÅ›wiadczenia wiem, że najważniejsze sÄ… relacje bezpoÅ›rednie. Ustalenia, które zapadajÄ… wtedy ...
<czytaj dalej>