W Gorzowie trwa dyskusja na temat wycinki drzewostanu wzdłuż ulicy Kostrzyńskiej. Publikujemy materiały dotyczące sprawy.
Dyskusja na temat wycinki drzew toczy siÄ™ wokóÅ‚ wniosku Prezydenta o odstÄ™pstwo od warunków technicznych, zÅ‚ożonego na rÄ™ce Wojewody Lubuskiego. Na konferencji prasowej we wtorek wiceprezydent
Jacek Szymankiewicz poinformowaÅ‚ dziennikarzy, że Minister nie wyraziÅ‚ zgody na odstÄ™pstwo. SprawÄ… zajÄ™li siÄ™ Ludzie dla Miasta. Co wedÅ‚ug nich mówi prawo?
Prawo stanowi, że taki wniosek skÅ‚ada siÄ™ na przykÅ‚ad w przypadku, gdy obowiÄ…zujÄ…ce przepisy stajÄ… w konflikcie z koniecznoÅ›ciÄ… uratowania elementu krajobrazu o szczególnie cennych walorach.
RozporzÄ…dzenie, na które powoÅ‚uje siÄ™ magistrat, wskazuje, że odlegÅ‚ość pnia drzewa od krawÄ™dzi jezdni nie powinna być mniejsza niż 3,0 m, a w przypadku przebudowy albo remontu drogi dopuszcza siÄ™ mniejszÄ… odlegÅ‚ość, jeÅ›li bÄ™dÄ… speÅ‚nione pozostaÅ‚e warunki okreÅ›lone w rozporzÄ…dzeniu.
Prawo budowlane daje jednak możliwość odstÄ™pstwa od tych przepisów w przypadkach szczególnie uzasadnionych, a zgodÄ™ może wydać Wojewoda, po uzyskaniu peÅ‚nomocnictwa od Ministra.
- W naszym przypadku Minister upoważniÅ‚ WojewodÄ™ Lubuskiego do wydania zgody na pozostawienie drzew - mówiÅ‚
Paweł Kurtyka.
Dlaczego wiÄ™c drzewa majÄ… iść pod topór?
Z uzyskanych przez Ludzie dla Miasta informacji wynika, że Miasto przedstawiÅ‚o projekt zakÅ‚adajÄ…cy wycinkÄ™ wszystkich drzew, z proÅ›bÄ… o odstÄ™pstwo od rozporzÄ…dzenia w zakresie tej wycinki. Wojewoda uznaÅ‚, że nie ma potrzeby wyciÄ™cia wszystkich egzemplarzy. W tej sprawie wystarczyÅ‚o udzielić dodatkowych wyjaÅ›nieÅ„, np: czy droga jest wpisana do rejestru zabytków, czy można zastosować rozwiÄ…zania alternatywne, minimalizujÄ…ce ryzyko braku widocznoÅ›ci w formie projektów zamiennych .
- Wniosek o pozostawienie wszystkich drzew byÅ‚ z góry skazany na porażkÄ™, natomiast przy odrobinie dobrej woli ze strony magistratu, być może udaÅ‚oby siÄ™ znaleźć rozwiÄ…zania ratujÄ…ce część, tych najbardziej wartoÅ›ciowych drzew - twierdzÄ… Ludzie dla Miasta, którzy w czwartek zwoÅ‚ali konferencjÄ™ prasowÄ… i przedstawili swoje stanowisko w spornej sprawie. PodkreÅ›lili, że Miasto zignorowaÅ‚o propozycjÄ™ Wojewody i nie dostarczyÅ‚o projektu zamiennego, skazujÄ…c tym samym wszystkie drzewa na Å›ciÄ™cie. Wobec braku przedÅ‚ożenia projektów z zachowaniem drzew, Wojewoda nie miaÅ‚ innego wyjÅ›cia, jak odmówić zgody na odstÄ™pstwo. Wynikiem jest projekt przewidujÄ…cy KostrzyÅ„skÄ… SiekierezadÄ™.
W sprawie ważne jest, że przepis rozporządzenia o odległości 3m od jezdni dotyczy z założenia nowych nasadzeń, natomiast istniejąca zieleń przyuliczna ma przede wszystkim nie zagrażać użytkownikom drogi. Stąd też sugestia Wojewody, aby nie wycinać wszystkich drzew, gdyż nie ma takiej potrzeby.
- W naszej ocenie są jeszcze możliwości w kwestii ratowania drzew - informują Ludzie dla Miasta.- Można ponowić prośbę o odstępstwo od rozporządzenia wraz z dołączeniem projektu zamiennego zgodnie z sugestiami Wojewody.
- W związku z tym, że drzewa nie kolidują z istniejącą i projektowaną infrastrukturą, można rozpocząć inwestycję na bazie obecnego projektu, jednocześnie występując o zmianę decyzji w części dotyczącej wycinki 100-letniej alei - dodaje radna
Marta Bejnar-Bejnarowicz. - To z pewnoÅ›ciÄ… nie zatrzyma budowy ani finansowania z ZITów, gdyż zmiany w projektach budowlanych na etapie realizacji sÄ… normalnÄ… praktykÄ… na każdej budowie.
Marta Bejnar-Bejnarowicz wskazała kilka rozwiązań:
ROZWIÄ„ZANIE 1
Ograniczenie prÄ™dkoÅ›ci jako jedyny lub jeden z kilku elementów rozwiÄ…zaÅ„ zastÄ™pczych.
ROZWIÄ„ZANIE 2
Montaż luster drogowych w newralgicznych miejscach, z których widoczność jest szczególnie niekorzystna
ROZWIÄ„ZANIE 3
Wycinka tylko tych drzew, które bezpoÅ›rednio przy zjazdach z KostrzyÅ„skiej zasÅ‚aniajÄ… widoczność.
ROZWIÄ„ZANIE 4
PodjÄ™cie próby wpisania alei do rejestru zabytków.
MITY I FAKTY
Ludzie dla Miasta podkreÅ›lajÄ…, że to nie drzewa, a nadmierna prÄ™dkość (80 proc. wypadków w Polsce) oraz prowadzenie w stanie nietrzeźwoÅ›ci (ponad 30 proc.) sÄ… w kraju podstawowÄ… przyczynÄ… zdarzeÅ„ drogowych.
Wskazują, że dostępne są badania, pokazujące, że drzewa wpływają na bezpieczeństwo poprzez wytyczanie kierunku jazdy, osłanianie drogi przed słońcem i olśnieniem powodowanym przez inne pojazdy. Ponadto przeciwdziałają znużeniu i zmęczeniu, urozmaicając drogę. Kierowcy jadący trasami zadrzewionymi, poruszają się podświadomie wolniej.
Do wypadków zwiÄ…zanych z wjechaniem na drzewo najczęściej dochodzi poza terenem zabudowanym, gdzie samochody osiÄ…gajÄ… duże prÄ™dkoÅ›ci. W mieÅ›cie jeździ siÄ™ wolniej. Warto zwrócić uwagÄ™, że drzewa przy KostrzyÅ„skiej mogÄ… paradoksalnie uratować komuÅ› życie, ponieważ za nimi planowany jest chodnik. Wyobraźmy sobie sytuacjÄ™, gdy chodnikiem idzie rodzina, a samochód wypada z drogi. Gdy nie ma drzew, na których samochód mógÅ‚by siÄ™ zatrzymać, uderza on w pieszych. Warto przypomnieć sobie nie tak dawny wypadek z Kamienia Pomorskiego (6 ofiar).
Wychodząc z założenia, że przy drogach nie powinno być nic, co może zagrozić człowiekowi, kiedy zjedzie z drogi, należałoby usunąć wszystkie słupy, latarnie a nawet bariery chroniące pieszych.
Argumenty podane przez urzÄ™dników skomentowaÅ‚ PaweÅ‚ Kurtyka. W sprawie ochrony akustycznej mówiÅ‚: - Tramwaj i pociÄ…gi nadal bÄ™dÄ… jeździć, ruch bÄ™dzie nieco wiÄ™kszy, wiÄ™c haÅ‚as nie zmniejszy siÄ™ znaczÄ…co po zmianie nawierzchni drogi. Drzewa to najlepsza ochrona, zarówno przed nadmiernym haÅ‚asem, jak i przed pyÅ‚ami i spalinami.
OdniósÅ‚ siÄ™ też to zapowiadanego wzrostu ruchu po przebudowie ul. KostrzyÅ„skiej. - Nie ma pewnoÅ›ci, że ruch wzroÅ›nie do monstrualnych rozmiarów. KostrzyÅ„ska (a dalej jej przedÅ‚użenie, czyli Aleje 11 Listopada i Sikorskiego) nie prowadzi do trasy Å›rednicowej czy innej drogi, która umożliwia szybkie poruszanie siÄ™ po mieÅ›cie. Wpuszcza caÅ‚y ruch bezpoÅ›rednio na najbardziej zakorkowane skrzyżowanie w mieÅ›cie - Al Konstytucji z Estkowskiego - tÅ‚umaczyÅ‚ PaweÅ‚ Kurtyka i pytaÅ‚: - Czy chcemy już totalnie zablokować ruch w tym miejscu, zachÄ™cajÄ…c ludzi do korzystania z KostrzyÅ„skiej, zamiast do wyboru alternatyw?
Ludzie jadÄ…cy z podmiejskich miejscowoÅ›ci od strony Kostrzyna do pracy w Gorzowie, zwykle kierujÄ… siÄ™: do Strefy na Baczynie, poprzez ulicÄ™ DobrÄ…, na Górczyn (Stilon i zakÅ‚ady na Podmiejskiej – poprzez trasÄ™ wiodÄ…cÄ… DobrÄ…, MyÅ›liborskÄ…, TrasÄ… ÅšrednicowÄ… i dalej w zależnoÅ›ci od wariantu albo Walczaka, albo PodmiejskÄ…), w niewielkim stopniu na ZamoÅ›cie - pewien odsetek podróżnych kieruje siÄ™ od strony Kostrzyna do ZamoÅ›cia. Te osoby czÄ™sto wybierajÄ… obwodnicÄ™, która szybko, z pominiÄ™ciem ÅšródmieÅ›cia, Å‚Ä…czy Zakanale - a dalej przez TrasÄ™ NadwarciaÅ„skÄ… ZamoÅ›cie, zachodnimi obrzeżami miasta.
- Jak widać, korzystniejsze sÄ… inne wyjÅ›cia, niż podróż KostrzyÅ„skÄ… do Centrum, gdzie nastÄ™pnie należy przejechać Å›ródmiejskimi ulicami, niedostosowanymi do dużego ruchu samochodowego - komentowaÅ‚ P. Kurtyka.
W odniesieniu do oczekiwanego wzrostu ruchu podobnego jak na ul. WyszyÅ„skiego Ludzie dla Miasta uważajÄ…, że tam ruch wzrósÅ‚ nie dlatego, że odbudowano drogÄ™ (tak to trzeba nazwać), tylko dlatego, że miasto nie jest atrakcyjne do zamieszkania i ludzie przenoszÄ… siÄ™ do KÅ‚odawy i ChwalÄ™cic. I ci ludzie generujÄ… dodatkowy ruch.
Gmina Bogdaniec nie rozbudowuje siÄ™ aż tak gwaÅ‚townie. Poza tym ma kolej, która jest szybsza od auta. Dochodzi też kwestia zarzÄ…dzania transportem publicznym. Do dnia dzisiejszego nie powstaÅ‚ wspólny bilet obejmujÄ…cy komunikacjÄ™ miejskÄ…, gminnÄ… oraz transport kolejowy. A linia na Kostrzyn (również na Krzyż) to ponad 40 procent ruchu kolejowego w caÅ‚ym województwie lubuskim, z potencjaÅ‚em do dalszego wzrostu udziaÅ‚u. Ten szlak jest wyremontowany i przy odpowiednich zachÄ™tach (czÄ™ste kursy w równych taktach, wÄ™zÅ‚y przesiadkowe Å‚Ä…czÄ…ce transport publiczny z kolejÄ…, tanie bilety aglomeracyjne na wszystkie rodzaje transportu publicznego w formie karty miejskiej, bÄ…dź aglomeracyjnej), miasto i powiat sÄ… w stanie zachÄ™cić część podróżnych do pozostawienia auta w domu i przesiadki na kolej. A to oznacza jeszcze dodatkowe zmniejszenie ruchu koÅ‚owego na KostrzyÅ„skiej, a przynajmniej utrzymanie go na obecnym, niewielkim poziomie.
Pierwotnie pojawiaÅ‚a siÄ™ liczba kilkunastu drzew, które miaÅ‚y być wyciÄ™te na rzecz budowy zatok autobusowych. Teraz podaje siÄ™, że chodzi o 122 drzewa, z czego 40 koliduje z zatokami, chodnikami, Å›cieżkami rowerowymi i przejÅ›ciami dla pieszych. 82 bÄ™dÄ… wyciÄ™te, bo ograniczajÄ… widoczność na 32 zjazdach na KostrzyÅ„skÄ….
Jakie linie autobusowe będą regularnie obsługiwać zatoki autobusowe?
- Z racji biegnÄ…cej obok linii tramwajowej, zatoki bÄ™dÄ… obsÅ‚ugiwać przede wszytskim linie nocne. Zatem, czy nie wystarczy tylko wymalować oznakowania poziomego (koperty) pod postój autobusu przy przystanku? JeÅ›li zatoki bÄ™dÄ… speÅ‚niaÅ‚y swojÄ… rolÄ™ tylko nocÄ…, kiedy ruch jest najmniejszy, to czemu ma sÅ‚użyć podnoszenie kosztów inwestycji? - pytajÄ… Ludzie dla Miasta.
- Zapewne pojawiÄ… siÄ™ gÅ‚osy mówiÄ…ce, iż bÄ™dziemy musieli organizować komunikacjÄ™ zastÄ™pczÄ…, gdy trzeba bÄ™dzie wyÅ‚Ä…czyć z użytkowania sieć tramwajowÄ…. PamiÄ™tajmy jednak, że wiÄ™kszość remontów istniejÄ…cych linii tramwajowych w ramach planu transportowego bÄ™dzie skoordynowana z remontem KostrzyÅ„skiej, aby za jednym zamachem przebudować caÅ‚e torowiska w tym samym czasie. Można zatem zaÅ‚ożyć, że nowe torowiska bÄ™dÄ… ulegać awarii w znacznie mniejszym stopniu niż obecne, a tym samym nie bÄ™dzie aż tak dużego zapotrzebowania na organizacjÄ™ komunikacji zastÄ™pczej po wykonaniu wszystkich remontów, szczególnie na odcinku ul. KostrzyÅ„skiej - dodaje P. Kurtyka.
Kolizje z drogami rowerowymi
W caÅ‚ym mieÅ›cie sÄ… mieszane ciÄ…gi pieszo-rowerowe, drogi pieszo-rowerowe oraz drogi rowerowe. Droga rowerowa to wydzielona droga przeznaczona do ruchu tylko rowerowego. Aby wyznaczyć ciÄ…g mieszany pieszo-rowerowy, wystarczy zachować trzymetrowy pas pod chodnik, po którym dopuÅ›ci siÄ™ ruch rowerowy. Przy niewielkim ruchu pieszym na tym odcinku, rowerzyÅ›ci - zachowujÄ…c oczywiÅ›cie odpowiednie zasady bezpieczeÅ„stwa - nie bÄ™dÄ… nikomu zagrażać, gdyż na takim ciÄ…gu pierwszeÅ„stwo ma pieszy.
Drzewa
Drzewa to ważny element ekonomiczny, ekologiczny i spoÅ‚eczny miasta. RegulujÄ… temperaturÄ™ otoczenia, ograniczajÄ… oddziaÅ‚ywanie tak zwanej miejskiej wyspy ciepÅ‚a. RedukujÄ… prÄ™dkość wiatrów, przyczyniajÄ…c siÄ™ zimÄ… do ograniczenia strat ciepÅ‚a. PprzyczyniajÄ… siÄ™ do zwiÄ™kszenia wilgotnoÅ›ci powietrza, Å‚agodzÄ…c suszÄ™ miejskÄ…, zarówno poprzez transpiracjÄ™ jak i okresowe zatrzymywanie wody w koronach, na liÅ›ciach, a także poprawiajÄ…c wchÅ‚anianie wody opadowej przez glebÄ™ – uÅ‚atwiajÄ… retencjÄ™ wody, zmniejszajÄ… jej spÅ‚yw do kanaÅ‚ów burzowych.
Drzewa produkujÄ… tlen i pochÅ‚aniajÄ… dwutlenek wÄ™gla, sÄ… w tym jednak najbardziej efektywne, ze wzglÄ™du na rozmiary. Poza tym pochÅ‚aniajÄ…c dwutlenek wÄ™gla wbudowujÄ… go w drewno, czego nie sÄ… w stanie dokonać roÅ›liny zielne, których tkanki butwiejÄ… i wydzielajÄ… dwutlenek wÄ™gla jeszcze w tym samym, najdalej nastÄ™pnym roku.
Drzewa potrafiÄ… ograniczyć zapylenie powietrza nawet do 75%. WykazujÄ… niezwykÅ‚e wÅ‚aÅ›ciwoÅ›ci fotoremediacyjne – pochÅ‚aniajÄ… wiele zanieczyszczeÅ„ gazowych i pÅ‚owych, w wyniku rizofiltracji oczyszczajÄ… wody opadowe. Fitoremedjacja, jest w praktyce jedynym sposobem na oczyszczanie zdegradowanych siedlisk przyulicznych i innych miejskich. TÅ‚umiÄ… miejski haÅ‚as – poprzez rozpraszanie i pochÅ‚anianie Å‚agodzÄ… szorstkość dźwiÄ™ków. SÄ… miejscem, w którym przebywajÄ… liczne owady ptaki i ssaki, bez drzew w mieÅ›cie by ich nie byÅ‚o. Szczególnie cenne sÄ… w tym przypadku drzewa stare, w tym dziuplaste. Drzewa ogrywajÄ… zatem ogromnÄ… rolÄ™ w ksztaÅ‚towaniu różnorodnoÅ›ci biologicznej ekosystemów miejskich."
Dlaczego nasadzenia nie równoważą strat?
Bo stare drzewa sÄ… cenne i sÄ… nam potrzebne. Stuletni buk pochÅ‚ania rocznie ok. 4800 kg CO 2 i produkuje 3500 kg tlenu, który starcza dla 10 osób na rok. TakÄ… samÄ… produktywnoÅ›ciÄ… bÄ™dzie siÄ™ charakteryzować 1700 drzewek 10-letnich, zajmujÄ…cych 265 razy wiÄ™kszÄ… powierzchniÄ™ niż dojrzaÅ‚y buk.
Drzewa zmniejszajÄ… zanieczyszczenie tlenkiem wÄ™gla, tlenkami azotu, ozonu i szczególnie niebezpiecznymi wielopierÅ›cieniowymi wÄ™glowodorami aromatycznymi. Za te substancje odpowiadajÄ… samochody i tzw. niska emisja, czyli palenie w piecach wÄ™glem, koksem, czy Å›mieciami. Im bliżej drogi znajdujÄ… siÄ™ drzewa, tym ich możliwoÅ›ci oczyszczajÄ…ce wiÄ™ksze – nawet do 9 razy w porównaniu do drzew oddalonych od ulic.
Rachunki ocienionej przez drzewa nieruchomoÅ›ci sÄ… o ok. 15-35% niższe, ponieważ zmniejsza siÄ™ zapotrzebowanie na energiÄ™ (drzewa zarówno ochÅ‚adzajÄ… powietrze latem, jak i zapobiegajÄ… nadmiernemu wychÅ‚adzaniu siÄ™ budynków zimÄ…).
Trwałość asfaltu dzięki cieniowi przedłuża się z 7-10 lat do 20-25. Wiąże się to ze zmniejszonym nagrzewaniem powierzchni w ciągu dnia i wychładzaniem jej w nocy (zjawisko erozji wietrznej).
Drzewa również zwiÄ™kszajÄ… bezpieczeÅ„stwo poprzez stworzenie przyjemniejszej w odbiorze przestrzeni zachÄ™cajÄ…cej do chodzenia – wiÄ™cej ludzi, to wiÄ™kszy nadzór spoÅ‚eczny.
Z tym wiąże siÄ™ kolejne pozytywne oddziaÅ‚ywanie drzew – przyczyniajÄ… siÄ™ one do wzrostu przychodu lokali usÅ‚ugowych o 20% zlokalizowanych wzdÅ‚uż zadrzewionych ulic, wÅ‚aÅ›nie dlatego, że wiÄ™cej osób przemieszcza siÄ™ takimi ulicami na piechotÄ™ i mogÄ… spontanicznie do jakiegoÅ› sklepu wejść i zrobić zakup.
Drzewa również zwiÄ™kszajÄ… wartość nieruchomoÅ›ci z nimi sÄ…siadujÄ…cych. Badania naukowe wskazujÄ… jednoznacznie, że jesteÅ›my gotowi wiÄ™cej zapÅ‚acić za mieszkanie, z którego okien widać drzewa.
WpÅ‚ywajÄ… również na psychikÄ™ i zdrowie czÅ‚owieka – obniżajÄ… agresjÄ™, stres, napiÄ™cie i ciÅ›nienie krwi, również u prowadzÄ…cych pojazdy mechaniczne, redukujÄ…c tzw. „road rage”, czyli stan wÅ›ciekÅ‚oÅ›ci drogowej w czasie prowadzenia auta.
UspokajajÄ…ce dziaÅ‚anie drzew odnosi siÄ™ również do osób dotkniÄ™tych ADHD. U dzieci i mÅ‚odzieży drzewa zaÅ› wpÅ‚ywajÄ… na twórczy sposób myÅ›lenia i zdolność koncentracji.
oprac. wg Marta Bejnar-Bejnarowicz, Alina Czyżewska, Paweł Kurtyka, Grzegorz Witkowski