zygmunt_marek_piechocki BLOG

27 kwietnia w Filharmonii Gorzowskiej w cyklu: Beethoven usÅ‚yszymy utwory: Uwertura “Król Stefan”, II Koncert Fortepianowy B-dur, II Symfonia D-dur, op.36. Wykonanie Emilian Madey i Orkiestra Filharmonii Gorzowskiej. PoczÄ…tek o 19.00.

Rok 1811. Wojennie w Hiszpanii. Wszak to czas wojen napoleoÅ„skich (1798-1815). Nie znaczy to, że w Europie nic siÄ™ nie dziaÅ‚o w dziedzinie kultury. Pisarze pisali, kompozytorzy komponowali, orkiestry graÅ‚y. W Polsce otwarto SzkoÅ‚Ä™ DramatycznÄ… przy Teatrze Narodowym... ByÅ‚y też (oprócz wojen, bitew, upadków paÅ„stw) bolesne indywidualne tragedie – bo oto np. w Reszlu w sierpniu 1811 roku zostaÅ‚a spalona na stosie Barbara Zdunek (ponoć ostatnia czarownica Europy). Jak siÄ™ później okazaÅ‚o, poza oskarżeniami o czary, zrzucono na niÄ… winÄ™ za dziaÅ‚ania (podpalenia) żoÅ‚daków armii francuskiej. ZresztÄ…, to również oni spalili dwór hrabiostwa Skarbków w Å»elazowej Woli. OstaÅ‚a oficyna, w której urodziÅ‚ siÄ™ Fryderyk Chopin. PodkreÅ›lam – OFICYNA – nie dworek… ale o tym może innym razem!

Rok 1811. Dla mieszkaÅ„ców Austrii nie byÅ‚ zbyt przyjemnym. SpÅ‚ata naÅ‚ożonej przez Napoleona ogromnej kontrybucji (przelicza siÄ™ dzisiaj, że byÅ‚o to okoÅ‚o 100 milionów dolarów) spowodowaÅ‚a znaczne zubożenie kraju, zwÅ‚aszcza warstw biedoty miejskiej. Także artystów, nauczycieli, muzyków, urzÄ™dników… Do tej grupy, zależny od honorariów za swoje kompozycje, należaÅ‚ również Ludwig van Beethoven. ZamówieÅ„ na muzykÄ™ byÅ‚o niewiele. ZresztÄ…, ten okres twórczoÅ›ci Ludwiga nie należaÅ‚ do najbardziej pÅ‚odnych. Ale przecież nie bez pereÅ‚ek muzycznych – z tego okresu choćby V Koncert fortepianowy Es-dur op. 73, zwany „Cesarskim”, dedykowany arcyksiÄ™ciu Rudolfowi. Pierwsze wykonanie miaÅ‚o miejsce 28 listopada 1811 roku.

Rok 1811. To także inne kompozycje, jednak nie takie, jak piszą biografowie,
„z których Beethoven mógÅ‚by być lub byÅ‚by dumny”. (PiszÄ™ o kompozycjach do dramatów). A byÅ‚o tak: z powodów toczÄ…cych siÄ™ wojen zatrzymano budowÄ™ teatru w Budapeszcie. Kiedy zapanowaÅ‚ jako taki spokój, Cesarz Franciszek poleciÅ‚ dokoÅ„czenie budowli. NależaÅ‚o wiÄ™c zamówić stosownÄ… na otwarcie muzykÄ™, sztukÄ™ teatralnÄ…. Dramat miaÅ‚ napisać Heinrich Joseph Collin (177-1811), niestety, zmarÅ‚ tuż po przyjÄ™ciu zamówienia. Tak wiÄ™c (w koÅ„cu) sztukÄ™ napisaÅ‚ dramaturg niemiecki August von Kotzebue (1761-1819). Nawiasem mówiÄ…c, postać niezwykle barwna. ZginÄ…Å‚, zamordowany przez niemieckiego studenta. Ale to już historia polityczna i nie na dzisiejszy temat. TytuÅ‚ sztuki zmieniano kilkakrotnie (również ze wzglÄ™dów politycznych), by w koÅ„cu nazwać jÄ… „Król Stefan, czyli pierwszy dobroczyÅ„ca WÄ™gier”. Opowiada ona o losach i heroicznym życiu pierwszego wÄ™gierskiego wÅ‚adcy koronowanego na króla, ba, uznanego po latach za Å›wiÄ™tego KoÅ›cioÅ‚a Katolickiego. TrochÄ™ to dziwny Å›wiÄ™ty, który dla podporzÄ…dkowania sobie i chrystianizacji kolejnych terenów, wyÅ‚upiaÅ‚ oczy przeciwnikom, ale WÄ™grzy uwielbiajÄ… i czczÄ… go do dzisiaj.
I niech tak będzie!

Tak czy inaczej, Ludwig van Beethoven napisaÅ‚ muzykÄ™ do tego dramatu, który nie wiem, czy w ogóle jest dzisiaj grany. Owszem, od czasu do czasu wÅ‚aÅ›nie UwerturÄ™ do niego można usÅ‚yszeć. I tu może jeszcze jedna ciekawostka. Otóż żyÅ‚ i tworzyÅ‚ w tamtych czasach bardzo znany, lubiany skrzypek i kompozytor, wywodzÄ…cy siÄ™ z wÄ™gierskich Cyganów – János Bihari (1764-1827). On to wÅ‚aÅ›nie ze swojÄ… piÄ™cioosobowÄ… kapelÄ… (w skÅ‚adzie cymbaÅ‚y i skrzypce) wystÄ™powaÅ‚ również w Wiedniu. ZespóÅ‚ wykonywaÅ‚ utwory wÅ‚asne Bihariego. JednÄ… z tych oryginalnych kompozycji wykorzystaÅ‚ Ludwig w swojej uwerturze do „Króla Stefana”, której w części pierwszej piÄ…tkowego (27 kwietnia 2012) koncertu posÅ‚uchamy.



Rok 1811. To jeszcze kilka innych kompozycji Ludwiga van Beethovena. Inny dramat
również napisany przez Augusta von Kotzeube „Ruiny Aten” zyskaÅ‚ muzykÄ™ Mistrza. Z bardziej znanych lubianych i mistrzowskich to opus 97. – Trio fortepianowe nr 7 B-dur, zwane „Arcyksiążęcym” i caÅ‚y zestaw szkiców przyszÅ‚ych wielkich dzieÅ‚ – zwÅ‚aszcza siódmej i ósmej symfonii. A nawet znajdujÄ… siÄ™ zapiski (w szkicowniku kompozytora) Å›wiadczÄ…ce o planach „DziewiÄ…tej”, choć do czasu jej napisania upÅ‚ynęło jeszcze 12 lat.

Ale, ale… przecież „zanim do filharmonii” to jeszcze o dwóch dzieÅ‚ach Ludwiga, które muzycy zagrajÄ… zgromadzonym melomanom.

Lata 1784-1801.Oto wiÄ™c II Koncert fortepianowy B–dur op. 19. Mimo stosowanej dzisiaj numeracji, byÅ‚ pierwszym koncertem fortepianowym, jaki Ludwig van Beethoven skomponowaÅ‚. A historia tej kompozycji? ZaczÄ…Å‚ jÄ… pisać w roku 1784 (miaÅ‚ wtedy 13 lat). Po przyjeździe do Wiednia (w 1793) wznowiÅ‚ pracÄ™, doskonaliÅ‚ utwór i grywaÅ‚ na prywatnych koncertach. PierwszÄ… wersjÄ™ Koncertu zaprezentowaÅ‚ 29 marca 1795 roku w WiedeÅ„skim Hofburgtheater – nagrodzona zostaÅ‚a owacjÄ… na stojÄ…co. Dodam – wystÄ™p miaÅ‚ charakter dobroczynny – wspomagano w ten sposób wdowy i sieroty po czÅ‚onkach „Stowarzyszenia Muzyków”. Jednak Ludwig z Koncertu nie byÅ‚ zadowolony. PoprawiÅ‚, przekomponowaÅ‚ niektóre fragmenty i w tej wersji przedstawiÅ‚ (również w Wiedniu) w grudniu tegoż roku, a nastÄ™pnie w Pradze w roku 1798. Ostatecznej wersji i wydania w opus 19. Koncert doczekaÅ‚ siÄ™ w roku 1801.

Rok 1929. Miasteczko Heilbad Heiligenstadt z przyczyny odkrytych tutaj zÅ‚óż wód mineralnych i solankowych otrzymaÅ‚o status uzdrowiska. Ludwig van Beethoven ponad 100 lat wczeÅ›niej przyjeżdżaÅ‚ tutaj, by odpoczywać, w spokoju komponować.
I to wÅ‚aÅ›nie gÅ‚ównie podczas pobytów w H H zostaÅ‚a skomponowana II Symfonia
D-dur op. 36. Premiera miała miejsce 5 kwietnia 1803 roku w Wiedniu.
W Wiedniu, w którym z powodu wielkiego ruchu pojazdów zaprzÄ™gowych – historycy piszÄ… o liczbie 900 fiakrów, 300 powozach do wynajÄ™cia, które jeżdżąc ulicami, „podnosiÅ‚y straszliwy kurz, który wisiaÅ‚ w powietrzu przez caÅ‚e lato, a nawet część zimy… wyglÄ…daÅ‚o to jak brudna mgÅ‚a”. Kurz dostawaÅ‚ siÄ™ do pÅ‚uc, powodowaÅ‚ ich choroby, także gruźlicÄ™. Tak wiÄ™c Ludwig nadzwyczaj ceniÅ‚ swoje wyjazdy do przyjacióÅ‚, znajomych, gdzie tereny zielone, rzeka… UwielbiaÅ‚ spacerować. WspóÅ‚czeÅ›ni pisali w swoich pamiÄ™tnikach o tych jego przechadzkach, podczas których czÄ™sto nuciÅ‚, podÅ›piewywaÅ‚… Może z tych „piosenek” i II Symfonia? To jedna z najbardziej radosnych w jego dorobku. SkrzÄ…ca siÄ™ dowcipem, rozbawieniem. Jest wesoÅ‚a, ale nie znaczy to, że pozbawiona momentów dramatycznych, melancholijnych... To już wtedy zaczęły siÄ™ poważne kÅ‚opoty kompozytora ze sÅ‚uchem. Cztery części II Symfonii: Adagio molto, Larghetto, Scherzo Allegro, Allegro molto, na pewno rozradujÄ…, na pewno wprowadzÄ… nastrój spokoju, zadumania.

O czym zapewnia

Z. Marek Piechocki

Dodaj komentarz:

Oni tu zostajÄ…

„ZostajÄ™!” to hasÅ‚o nowej kampanii promujÄ…cej Gorzów, która ma zwrócić uwagÄ™ na zalety naszego miasta, dziÄ™ki którym jest ono doskonaÅ‚ym ... <czytaj dalej>

Pielgrzymki

Tegoroczna piesza pielgrzymka powoÅ‚aniowa odbÄ™dzie siÄ™ w sobotÄ™ w sobotÄ™ 27 kwietnia. WyjÅ›cie pielgrzymki na trasÄ™ z Paradyża do Rokitna nastÄ…pi ... <czytaj dalej>

200 lat dla pani Zofii

NieczÄ™sto zdarza siÄ™, aby tradycyjnie Å›piewane „sto lat”, z racji chwili, modyfikowano w sekwencji życzeÅ„ na lat „dwieÅ›cie”. Tak wÅ‚aÅ›nie ... <czytaj dalej>

Prezydent w ministerstwie

Prezydent Gorzowa w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego. - Z doÅ›wiadczenia wiem, że najważniejsze sÄ… relacje bezpoÅ›rednie. Ustalenia, które zapadajÄ… wtedy ... <czytaj dalej>

«	kwiecieÅ„ 2024					»
P	W	Åš	C	P	S	N
1	2	3	4	5	6	7
8	9	10	11	12	13	14
15	16	17	18	19	20	21
22	23	24	25	26	27	28
29	30

Piękna inicjatywa w brzydkim mieście

aktualnie nie ma żadnej czynnej sondy

Blogujesz? Rób to lokalnie!
Wystarczy jedno kliknięcie w egoBlog

Masz problem?
Napisz do eksperta egoEkspert

Żadna sprawa nie zostanie bez odzewu. Daj znać na eGo Forum

108tys
I durna dajÄ…ca efekt odwrotny kampania <czytaj dalej>

W podstawówce w 6 klasie jezdziÅ‚em niezle na deskorolce, pewno do dzisiaj potrafiÄ™. <czytaj dalej>

Sorry, ale na co komuÅ› w wieku 50 lat seskorolka. Jak byÅ‚ kort tenisowy w Parku Kopernika wybudowany w czynie spoÅ‚ecznym to pózniej korzystali z t <czytaj dalej>

Dobrze! Bo wiele dobrych koncertów w tym sezonie.
Również w Sali Kameralnej. Także autorskie, naszych filharmoników. Wczoraj np. wystÄ™p dwà <czytaj dalej>

Jest tak bo zdurnieliÅ›my..... <czytaj dalej>