Publikujemy streszczenie "Raportu o stanie miasta". Powstał na potrzeby debaty na temat stanu Gorzowa, która odbyła się 10 stycznia w Wojewódzkiej i Miejskiej Bibliotece Publicznej.

"Dane podstawowe za lata 2013-2016.

Żyjąc w Gorzowie Wielkopolskim często nie mamy świadomości istotnych procesów, które zachodzą w naszym mieście. Nawet posiadając dostęp do danych mówiących o różnych cechach społeczno-ekonomicznych miasta, często nie jesteśmy w stanie właściwie rozpoznać zależności i wzajemnych związków zachodzących pomiędzy nimi. Dane te często dotyczą też bardzo wąskich wycinków rzeczywistości.

Powoduje to sytuację, w której tracimy wiedzę co do ogólnych kierunków i wskaźników istotnych dla funkcjonowania miasta i regionu. Co za tym idzie, nie jesteśmy w stanie właściwie ocenić sytuacji. Nie możemy też właściwie wykorzystywać pojawiających się szans czy przeciwdziałać zagrożeniom.
W dniu 10 stycznia 2018 roku odbyła się konferencja zorganizowana przez Gorzowski Klub Dyskusyjny oraz Stowarzyszenie Ludzie Dla Miasta. Przedstawiono na niej prezentację zawierającą istotne dane na temat funkcjonowania miasta Gorzowa Wielkopolskiego które zostały w dużej mierze podane na tle zestawień z innymi podobnymi miastami wojewódzkimi i miastami na prawach powiatu.
Dokonane porównanie trendów demograficznych kilku prezentowanych miejscowości wskazało, że negatywne zmiany dotyczące spadku liczby ludności mają charakter ogólnokrajowy. Podobnie jeśli chodzi o spadek liczby osób w wieku produkcyjnym oraz wzrost liczby osób w wieku poprodukcyjnym. W Gorzowie zmiany w obydwu tych kategoriach wynoszą ok. 1000 osób rocznie. Jednocześnie nie wzrasta liczba osób w wieku przedprodukcyjnym. Według prognoz trendy te utrzymają się przez co najmniej 5 lat. Zwiększą one trudności w znalezieniu pracowników przez przedsiębiorców, co może wywołać konieczność zmiany lokalizacji inwestycji przemysłowych do innych regionów.

Mimo negatywnych tendencji stwierdzono, że sytuacja demograficzna Gorzowa Wlkp. na tle innych miast nie jest tragiczna. Relatywnie do innych część kraju nasze lokalne wskaźniki demograficzne są co prawda niskie, ale wciąż ponadprzeciętne. Oznacza to, że jest mamy dla kogo budować, ulepszać oraz inwestować w nasze miasto. Przy mądrej polityce inwestycyjnej oraz wykorzystaniu istniejących atutów władze miasta mogłyby skłonić inwestorów do większego zaufania i lokowania środków finansowych w Gorzowie.

Może to spowodować dalszy napływ migrantów wewnętrznych i zewnętrznych. W konsekwencji wzmocnienie lokalnego potencjału demograficznego. Należy przy tym pamiętać, że napływ migrantów zewnętrznych, np. z Ukrainy czy Białorusi, który już obserwujemy, wymaga zaplanowania i prowadzenia świadomej polityki kulturowej i integracyjnej na obszarze miasta. W przeciwnym wypadku mogą pojawić się niekorzystne efekty społeczne w postaci gett etnicznych i temu podobnych niepokojących zjawisk.

Na podstawie danych statystycznych można stwierdzić, że siła nabywcza ludności Gorzowa jest bardzo niska, co uniemożliwia rozwój przedsiębiorczości bazującej na popycie lokalnym, czyli różnych działalności usługowych i handlu lokalnego. Gros mieszkańców Gorzowa w wieku produkcyjnym dojeżdża do pracy poza Gorzów i korzysta przy tym, na skutek niedostosowania oferty komunikacji zbiorowej, z własnych samochodów.

Mamy bardzo niską stopę rejestrowanego bezrobocia, ale jednocześnie na liczbę zgłaszanych ofert pracy od dawna przypada więcej bezrobotnych niż np. w Zielonej Górze, gdzie stopa bezrobocia jest znacząco wyższa. Te zdumiewające dane mogą oznaczać, że lokalne oferty pracy w Gorzowie są skierowane tylko do pewnych wąskich grup zawodowych.

Najprawdopodobniej osoby kształcone w lokalnych placówkach, często z wykształceniem wyższym, nie otrzymują ofert pracy ani ofert kształcenia ustawicznego. Zamykający się na nich lokalny rynek pracy zmusza takich ludzi do wyjazdu w celu poszukiwania lepszych perspektyw rozwojowych.
Nasi lokalni pracodawcy stale sygnalizują brak rąk do pracy, ale jednocześnie w mieście odnotowuje się jedne z najniższych w Polsce zachodniej stawek płac. Zjawisko to również generuje migracje i powoduje kolejne problemy na rynku pracy.

Mikroprzedsiębiorcy, stanowiący około 90% wszystkich lokalnych firm, są w Gorzowie obarczeni bardzo wysokimi kosztami działalności i wykazują przez to wyjątkowo niską rentowność. Nie są też w stanie osiągać większych zysków, bo coraz ubożsi klienci nie są w stanie zapłacić wyższej ceny za oferowane lokalnie produkty i usługi.

Dane o gospodarce pozwalają stwierdzić, że ekonomia Gorzowa Wlkp. - mimo pozornie dobrych perspektyw - jest w bardzo niepokojącym stanie. Nie można też wskazać żadnych istotnych dokonań władz lokalnych, które mogłyby świadczyć o planowym i spójnym działaniu w celu odwrócenia tej tendencji. Taka planowa, społecznie akceptowana i zbudowana w oparciu o rzetelne dane i prognozy reakcja władz jest bardzo potrzebna. Doraźne działania nie są już bowiem w stanie uzdrowić gospodarki miasta.

Mimo stosunkowo pozytywnych trendów demograficznych, które powinny wpływać na udział miasta w podatku PIT (dużo pracujących=dużo płacących ten podatek), Gorzów Wlkp. od dawna cechuje się bardzo niskimi dochodami budżetowymi (mało zarabiamy = płacimy niski podatek PIT), co dotychczas w poważnym stopniu wpływało na jego wydatki. Jednocześnie poprzednie władze miejskie unikały zaciągania kredytów. Obecnie dochody miasta, podobnie jak struktura przychodów i rozchodów, ulegają zmianie. Co prawda budżet miasta odnotowuje większe niż zaplanowano dochody, ale głównie za sprawą sprzedaży części jego majątku.

Trzeba podkreślić, że poprzednie jak i obecne władze miasta zabezpieczyły odpowiednie środki na poczet inwestycji planowanych w ramach Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych
(ZIT). Niestety z jakichś powodów Urząd Miasta nie jest w stanie właściwie ich realizować. Powoduje to poważne opóźnienia i okresowe kumulacje pieniędzy na rachunku miasta. Opóźniona o rok jest realizacja większości zadań Planu Transportowego. Wchodzi on w pakiet zadań Wieloletniego Planu Inwestycyjnego, którego realizacja w pierwszym roku, w oparciu o wskaźnik wydatkowania zaplanowanych na ten rok środków, wyniosła jedynie 63%.

Należy podkreślić, że opóźnienie nie wynika z braku środków, gdyż te są zapewnione a w razie nieprzewidzianych okoliczności miasto może zaciągnąć kredyt na poczet realizacji inwestycji. Pewne kredyty zostały bowiem zaplanowane w budżetach rocznych. Pomimo, że inwestycje z nimi związane nie są realizowane, a w kasie miasta kumulują się niewykorzystane środki finansowe, nie odstępuje się od ich zaciągania. Jednocześnie pozostająca w dyspozycji władz nadwyżka, zamiast elastycznie służyć innym celom inwestycyjnym, jest wydatkowana na szybszą spłatę zobowiązań kredytowych miasta.

Wszystkie te elementy stawiają pod znakiem zapytania skuteczność miejskiej polityki inwestycyjnej a nawet sens Wieloletniego Planu Inwestycyjnego. Istniejące problemy i wąskie gardła w procesie inwestycyjnym powinny zostać jak najszybciej zidentyfikowane i naprawione.

Na podstawie zestawień wskaźników dotyczących wykonania budżetu miast za rok 2016 w zakresie: nadwyżek/deficytu, wydatków majątkowych wydatków inwestycyjnych stworzono syntetyczny ranking efektywności planowania i realizacji budżetu. Ranking ten pozwala z dużą pewnością określić faktyczny pułap jakości zarządzania poszczególnych miast w połowie kadencji władz samorządowych 2014-2018.

Niespodziewanymi zwycięzcami rankingu są Toruń, Kielce i Bydgoszcz, które w roku 2016 odnotowały w poszczególnych kategoriach wyniki najbliższe zaplanowanym w ich budżetach. Oznacza to, że zarówno umiejętności planistyczne jak też realizacyjne i kontrolne władz miejskich są w nich najlepsze.

Z punktu widzenia Gorzowa Wlkp. szczególnie zastanawiające są, widoczne w rankingu efektywności planowania i realizacji budżetu, pierwsze miejsce Torunia i trzecie miejsce Bydgoszczy. Miejscowości te stanowią dwie stolice województwa kujawsko-pomorskiego. Z tego powodu, a także z racji istniejącej pomiędzy miastami rywalizacji, która może przeradzać się w swoisty konflikt, stolice te często są przedstawiane jako odpowiedniki Zielonej Góry i Gorzowa Wlkp. Miasta te są nie tylko w podobnym układzie terytorialnoadministracyjnym. Podobne są nawet emocje związane z rywalizacją działających we wszystkich czterech miastach klubów żużlowych. Jak widać w rankingu rywalizacja, konflikty o inwestycje czy emocje sportowe nie przeszkadzają władzom Torunia i Bydgoszczy w osiągnięciu doskonałych wyników w zarządzaniu.

Niestety nie można tego stwierdzić w przypadku Gorzowa Wlkp., który okupuje końcowe miejsca rankingu i jest daleko za plasującą się w połowie zestawienia południową stolicą województwa lubuskiego. Na podstawie wyników rankingu można stwierdzić, że mimo istniejących możliwości i perspektyw Gorzów Wlkp. należy obecnie zakwalifikować do grupy najgorzej zarządzanych miast w Polsce.

Dokonana w roku 2016 oraz stwierdzona w roku 2017 konieczność kolejnych przesunięć terminów realizacji planowanych inwestycji, czy nawet odstąpienia od niektórych z nich, pogłębia wskazaną sytuację i umacnia negatywny trend zarządzania miastem. Jak dotychczas nic nie wskazuje na to, by działania władz miejskich zmierzały do poprawy tej sytuacji. Można przypuszczać, że dane za rok 2017, które ukażą się w wiosną 2018, najprawdopodobniej potwierdzą te fatalne prognozy."

Arnold Siwy, Piotr Klatta, Marcin Kaźmierczak

Dodaj komentarz:

Prezydent w ministerstwie

Prezydent Gorzowa w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego. - Z doświadczenia wiem, że najważniejsze są relacje bezpośrednie. Ustalenia, które zapadają wtedy ... <czytaj dalej>

Tarasy jeszcze niedostępne

Woda w Warcie opada, odsłaniają się zalane tarasy. Niestety, ze względów bezpieczeństwa, nie mogą być jeszcze udostępnione. Zdecydowała o tym ekspertyza ... <czytaj dalej>

Apel o pomoc w sprawie odbudowy AJP

W dramatycznej dla uczelni i miasta sytuacji potrzebne jest wspólne działanie. Dlatego prezydent miasta Jacek Wójcicki apeluje o pomoc w ... <czytaj dalej>

Rozmowa z komisarzem Wojciechowskim

Komunikat w sprawie rolników. Zgodnie z wczorajszą rozmową telefoniczną z komisarzem rolnictwa Januszem Wojciechowskim przekazuję, że na najbliższym i ostatnim w ... <czytaj dalej>

«	kwiecień 2024					»
P	W	Ś	C	P	S	N
1	2	3	4	5	6	7
8	9	10	11	12	13	14
15	16	17	18	19	20	21
22	23	24	25	26	27	28
29	30

Piękna inicjatywa w brzydkim mieście

aktualnie nie ma żadnej czynnej sondy

Blogujesz? Rób to lokalnie!
Wystarczy jedno kliknięcie w egoBlog

Masz problem?
Napisz do eksperta egoEkspert

Żadna sprawa nie zostanie bez odzewu. Daj znać na eGo Forum

budowa jednostki wojskowej w gorzowie
<czytaj dalej>

ma doswiadczenie w firmie budowlanej poprawiania architektury na małą skalę

cele jakie moge podpowiedzieć
to centrum przesiadkowe <czytaj dalej>

Szkoła na MEDAL.BRAWO...



<czytaj dalej>

"Ktoś biegł tą uliczką przed nami, miał jak my
wzrok zdjęty uczuciem;"
(Kamil Kwidziński, pierwszy wers wiersza Jotunheim< <czytaj dalej>

Ciekawe, że depresji nie mają ci, którzy ciężko pracują, którym brakuje do wypłaty, tym, którzy wyprzedają się tym, którzy starają się <czytaj dalej>