Czy dawni mieszkaÅ„cy Landsberga lubili taÅ„czyć? Jakiej muzyki sÅ‚uchali na terenach dzisiejszego Gorzowa i okolic? Na te i inne pytania dotyczÄ…ce historii kultury muzycznej Landsberga spróbowali odpowiedzieć historyk i regionalista
Robert Piotrowski i były dyrektor Filharmonii Gorzowskiej
Mariusz Wróbel. Już wkrótce poznamy kolejny element wyników ich Å›ledztwa – odnaleziono utwór napisany przez landsberskiego kompozytora. UsÅ‚yszymy go 30 stycznia na koncercie kameralnym w Filharmonii Gorzowskiej. O szczegóÅ‚ach mówi Robert Piotrowski.
30 stycznia odbÄ™dzie siÄ™ kolejny koncert kameralny, który - poza zaplanowanym repertuarem - bÄ™dzie zawieraÅ‚ niespodziankÄ™.
- MogÄ™ wypowiedzieć siÄ™ oczywiÅ›cie wyÅ‚Ä…cznie z perspektywy historycznej i archiwistycznej. Z dyrektorem Wróblem, od kiedy tylko siÄ™ poznaliÅ›my, doszliÅ›my do wspólnej refleksji na temat pewnego niedosytu, jeÅ›li chodzi o wiedzÄ™ na temat kultury muzycznej na tych ziemiach. W ten sposób miÄ™dzy nami zrodziÅ‚a siÄ™ ciekawa znajomość, a zarazem interesujÄ…cy dialog. PoszukiwaliÅ›my wszelkich Å›ladów kultury muzycznej dawnego Landsberga. To poszukiwanie zawiodÅ‚o nas na przykÅ‚ad do produkowanych tu pianin. Pewnego dnia natknÄ…Å‚em siÄ™ również na ofertÄ™ antykwariatu muzycznego, Å‚adny XIX-wieczny druk litograficzny – ciekawy sam w sobie – sygnowany nazwiskiem kompozytora Henryka Fryderyka Magnusa Volgera z nazwiskiem wydawców – również Volgerów z Landsberga. ByÅ‚ to rok 1845, a wiÄ™c na 100 lat wczeÅ›niej, zanim ktokolwiek pomyÅ›laÅ‚, że Landsberg przestanie być Landsbergiem.
Co to za utwór?
- UdaÅ‚o mi siÄ™ dotrzeć do informacji, że byÅ‚ swego rodzaju hoÅ‚dem zÅ‚ożonym nowej technice wdzierajÄ…cej siÄ™ wówczas na te ziemie, a dokÅ‚adnie – powstaÅ‚ jako objaw fascynacji kolejÄ…. Sam utwór nosi tytuÅ‚ „Podróż kolejÄ…. Galop”. Jest wiÄ™c już w niego wpisany pewien pÄ™d, prÄ™dkość, fascynacja nowÄ… technologiÄ….
Wiemy coÅ› o samym kompozytorze?
- Jak siÄ™ okazaÅ‚o, pan Volger urodziÅ‚ siÄ™ w 1785 i żyÅ‚ do roku 1857. Co ciekawe, to wÅ‚aÅ›nie w roku jego Å›mierci, a wiÄ™c 12 lat po napisaniu utworu, kolej w koÅ„cu rzeczywiÅ›cie pojawiÅ‚a siÄ™ na tych terenach i zawitaÅ‚ tu pierwszy pociÄ…g. Nie byÅ‚ to jedyny utwór, który w tamtych latach poÅ›wiecono kolei. Być może zbieżność nazwisk z ksiÄ™garzami i wydawcami – Volgerami – stoi za tym, że wÅ‚aÅ›nie ta kompozycja zostaÅ‚a wydana. Podejrzewam, że byli krewnymi, choć nie udaÅ‚o mi siÄ™ tego faktu ostatecznie potwierdzić. Utwór ten zapisany jest w katalogach muzycznych pod nazwiskiem Volgera z innymi jego kompozycjami, z których część wydana zostaÅ‚a wÅ‚aÅ›nie w Landsbergu.
Nie jest to wielkie dzieÅ‚o symfoniczne, a raczej prosty utwór. Jego przeznaczenie również wydaje siÄ™ jasne – byÅ‚ to po prostu utwór taneczny.
- DokÅ‚adnie tak. Być może miaÅ‚ również inspirować muzyków grajÄ…cych wówczas w coraz liczniej powstajÄ…cych lokalach rozrywkowych. MógÅ‚ pojawiać siÄ™ podczas wieczorów tanecznych. PamiÄ™tajmy, że sÄ… to czasy muzyki „prawdziwej”, wiÄ™c aby coÅ› zagrać, konieczne byÅ‚o posiadanie tych nut lub choćby wczeÅ›niejszy z nimi kontakt, jeÅ›li ktoÅ› byÅ‚ wybitnym muzykiem i potrafiÅ‚ grać z pamiÄ™ci. Jest to pewnie maÅ‚y element ogromnego zbioru życia tanecznego, życia towarzyskiego ówczesnej epoki, przypomnÄ™ – epoki niezwykle eleganckiej, mieszczaÅ„skiej, ale jednoczeÅ›nie niestroniÄ…cej od rozrywek.
Taniec jako taki odrywaÅ‚ wówczas różne role.
- Zdecydowanie. Oprócz typowej zabawy, radowania siÄ™, byÅ‚ elementem życia spoÅ‚ecznego, hierarchii, relacji towarzyskich, konwenansów. Na takich wieczorach tanecznych poznawaÅ‚y siÄ™ pary, czasem byÅ‚o to inspirowane przez rodzinÄ™, otoczenie, a czasami spontaniczne. Czasem pary poznawaÅ‚y siÄ™ w szkoÅ‚ach taÅ„ca. To wszystko zaczęło również obrastać w wydawnictwa muzyczne, instrumenty, caÅ‚y anturaż przynależnych temu elementów.
7 lutego odbędzie się kolejny koncert kameralny wzbogacony pana prelekcją na temat muzycznej przeszłości tych ziem. W jakie czasy tym razem się przeniesiemy?
- BÄ™dzie to ciÄ…g dalszy baroku. Na co dzieÅ„ rzadko sÅ‚uchamy baroku. Dla nas jest to epoka o tyle ciekawa, że sam Gorzów architektury barokowej wÅ‚aÅ›ciwie nie ma, jest to wiÄ™c dla nas zupeÅ‚nie nieodkryty teren.
Koncert kameralny „TaÅ„ce nieoczywiste”, 30 stycznia, godz. 19.00, Filharmonia Gorzowska
Koncert kameralny „Wiolinowe oblicze baroku II”, 7 lutego, godz. 19.00, Filharmonia Gorzowska
Oprac. redakcja
foto Robert Piotrowski
Kliknij w wybrane zdjęcie aby powiększyć
Pielgrzymki
Tegoroczna piesza pielgrzymka powołaniowa odbędzie się w sobotę w sobotę 27 kwietnia.
Wyjście pielgrzymki na trasę z Paradyża do Rokitna nastąpi ...
<czytaj dalej>Prezydent w ministerstwie
Prezydent Gorzowa w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego.
- Z doÅ›wiadczenia wiem, że najważniejsze sÄ… relacje bezpoÅ›rednie. Ustalenia, które zapadajÄ… wtedy ...
<czytaj dalej>Tarasy jeszcze niedostępne
Woda w Warcie opada, odsÅ‚aniajÄ… siÄ™ zalane tarasy. Niestety, ze wzglÄ™dów bezpieczeÅ„stwa, nie mogÄ… być jeszcze udostÄ™pnione.
Zdecydowała o tym ekspertyza ...
<czytaj dalej>Apel o pomoc w sprawie odbudowy AJP
W dramatycznej dla uczelni i miasta sytuacji potrzebne jest wspólne dziaÅ‚anie. Dlatego prezydent miasta Jacek Wójcicki apeluje o pomoc w ...
<czytaj dalej>