Nigdy nie wiadomo, co wydarzy siÄ™ podczas wÄ™drówek po mniej lub bardziej odlegÅ‚ych terenach naszego województwa. Jednego dnia wulgarne wyzwiska i groźby, drugiego serdeczność, otwartość i zaproszenie do wejÅ›cia. Tak wyglÄ…da nasz krajobraz kulturowy.
ZdarzyÅ‚y mi siÄ™ już najróżniejsze ludzkie reakcje, gdy pojawiaÅ‚am siÄ™ w dla mnie nowych miejscach, które kuszÄ… chÄ™ciÄ… podzielenia siÄ™ z Czytelnikami ich historiÄ… czy piÄ™knem. Na szczęście, w wiÄ™kszoÅ›ci przypadków byÅ‚y to reakcje pozytywne, peÅ‚ne sympatii i otwartoÅ›ci. Ale jak to w życiu, raz jest dobrze, raz niekoniecznie. Tylko w minionym tygodniu, jednego dnia biegÅ‚ do mnie jakiÅ› wioskowy alkoholik – to informacja od mieszkaÅ„ców – z rÄ™kami gotowymi do uderzenia, wulgarnie wyzywajÄ…c, że robiÄ™ zdjÄ™cia koÅ›cioÅ‚a, a potem na cmentarzu, gdzie jeszcze znajdujÄ… siÄ™ Å›lady niemieckich przodków. Jego kolejne agresywne ataki zmusiÅ‚y mnie, by zadzwonić na numer alarmowy. Na szczęście – choć nadal wyzywaÅ‚ i groziÅ‚ – ten ruch zadziaÅ‚aÅ‚ i napastnik gdzieÅ› zniknÄ…Å‚. Nie powiem, by sytuacja byÅ‚a mi obojÄ™tna.
Za to nastÄ™pnego dnia, gdy wracaÅ‚am nadwarciaÅ„skim waÅ‚em z Lemierzyc, zatrzymaÅ‚am siÄ™ na chwilÄ™ przy koÅ›ciele pw. Matki Bożej CzÄ™stochowskiej. Kiedy ostatnio tam byÅ‚am, podtrzymywaÅ‚y go z zewnÄ…trz stemple. DziÅ› już ich nie ma. Teren wokóÅ‚ wykoszony, przy drzwiach trzy flagi i tablica informujÄ…ca, że mienie zostaÅ‚o zabezpieczone technologiÄ… mikroczÄ…steczek DNA i że to zabezpieczenie jest nieusuwalne.
– CoÅ› tu musiaÅ‚o siÄ™ dziać ostatnio – pomyÅ›laÅ‚am i siÄ™ nie pomyliÅ‚am.
Skromność i pokora
- DzieÅ„ dobry, czy ten koÅ›cióÅ‚ bywa otwarty? – zapytaÅ‚am kobiety, które niespodziewanie podeszÅ‚y do drzwi.
- DzieÅ„ dobry. OczywiÅ›cie. WÅ‚aÅ›nie idziemy na majowe – usÅ‚yszaÅ‚am od starszej z nich.
- A można obejrzeć w środku?
- Ależ oczywiście, zapraszamy.
Ledwie weszłyśmy do wnętrza, już pani
Maria zaczęła opowiadać, jakie to ważne wydarzenie miało tam miejsce od 1 do 3 maja.
- MieliÅ›my tu poÅ›wiÄ™cenie obrazu Matki Bożej CzÄ™stochowskiej, takiego jak na Jasnej Górze. ProszÄ™ zobaczyć, jaki piÄ™kny. I to wszystko dziÄ™ki naszemu proboszczowi ks. Grzegorzowi, który dba o ten koÅ›cióÅ‚ek jak nikt. Te wszystkie ozdoby, kwiaty, to on sam zaÅ‚atwiÅ‚. I taki obraz, niech pani powie, w takim miejscu. Ten nasz koÅ›cióÅ‚ taki byÅ‚ biedny, bo poprotestancki, a teraz ma i obraz, i tabernakulum, którego tu nigdy nie byÅ‚o. ZÅ‚oty czÅ‚owiek ten nasz ksiÄ…dz – wychwalaÅ‚a pani Maria, a mÅ‚odsza
Sylwia wyniosła z zakrystii oprawione w ramki wizerunki Matki Bożej, przygotowane z okazji uroczystości i wręczyła je na pamiątkę.
Na ich odwrocie znajduje siÄ™ informacja: „PamiÄ…tka przybycia i poÅ›wiÄ™cenia Obrazu Matki Bożej CzÄ™stochowskiej namalowanego przez Tadeusza MisturÄ™. Oksza 1-3 maja 2021 r.”
Kiedy skontaktowałam się z ks. proboszczem
Grzegorzem Mikołajczykiem, powiedział:
- ByÅ‚em wzruszony, jak pierwszy raz poznaÅ‚em mieszkaÅ„ców Okszy, bo przepraszali, że w koÅ›ciele jest tak brzydko, że wystrój skromny, że jakiÅ› ludowy obraz jest w miejscu oÅ‚tarza, wiÄ™c uznaÅ‚em, że trzeba to zmienić. A rzeczywiÅ›cie, we wnÄ™trzu wÅ‚aÅ›ciwie nie byÅ‚o nic, co można by wpisać do rejestru zabytków (na Å›cianach wisi raczej prymitywna, ale majÄ…ca swój charakter droga krzyżowa na pÅ‚ycie paździerzowej –
dop. mój HK). PowiedziaÅ‚em, że jak bÄ™dziemy zamawiali jakiÅ› obraz, to już musi to być poziom mercedesa, bo jak inaczej można starać siÄ™ w przyszÅ‚oÅ›ci o dofinansowanie. A poza tym, obraz patronki kupuje siÄ™ raz na dziesiÄ…tki lat – podkreÅ›liÅ‚.
KsiÄ…dz MikoÅ‚ajczyk przyznaÅ‚, że to, co robiÄ…, to jest pierwszy etap tego, co chcÄ… i majÄ… w planach. Ale wszelkie prace narzuca konserwator zabytków. – Teraz czeka nas odbudowa bocznych balkonów, które zostaÅ‚y zdemontowane. To byÅ‚o kiedyÅ› przy remoncie, jak jeszcze koÅ›cióÅ‚ nie byÅ‚ w rejestrze zabytków i to naruszyÅ‚o konstrukcjÄ™ budynku – wyjaÅ›niaÅ‚. – Przecież to jest miejsce poÅ‚ożone blisko rozlewisk, na bagnach i każdy element konstrukcyjny koÅ›cioÅ‚a miaÅ‚ tu swoje znaczenie. Tak wiÄ™c bÄ™dziemy to robić z nakazu konserwatorskiego, by wzmocnić budynek. ZaczÄ™liÅ›my od upiÄ™kszenia prezbiterium, bo przejÄ…Å‚em siÄ™, że ludziom byÅ‚o wstyd, że majÄ… tak brzydko. Oni zauroczyli mnie swojÄ… skromnoÅ›ciÄ… i pokorÄ… – mówiÅ‚.
RzeczywiÅ›cie, tÄ™ skromność, pokorÄ™ i serdeczność wyczuÅ‚am i ja od pierwszego kontaktu. W dodatku na pożegnanie panie wielokrotnie powtarzaÅ‚y, by zapraszać ludzi, turystów, wszystkich, którzy trafiÄ… w te strony. – We wsi, tam gdzie jest napis „soÅ‚tys”, ja jestem zawsze. ChÄ™tnie przyjdÄ™, otworzÄ™ drzwi, pokażę wszystko, co tu robimy – podkreÅ›laÅ‚a pani Maria.
Tylko dla mieszkaÅ„ców
Uroczystość, o której piszÄ™, a o której nie przeczytacie nigdzie, byÅ‚a przeznaczona – z uwagi na sytuacjÄ™ epidemii – tylko dla mieszkaÅ„ców Okszy, a jest ich – jak mówi proboszcz – 20 rodzin. Najpierw przez dziewięć dni w koÅ›ciele parafialnym w Krzeszycach odprawiano nowennÄ™, a później w uroczystoÅ›ciach poÅ›wiÄ™cenia brali udziaÅ‚ tylko okszanie.
JeÅ›li wiÄ™c chcielibyÅ›cie zobaczyć na wÅ‚asne oczy, jak wyglÄ…da ten niewielki koÅ›cióÅ‚ w niewielkiej miejscowoÅ›ci, wybierzcie siÄ™ tam. Dane historyczne mówiÄ…, że wzniesiono go na kamiennym fundamencie w latach 1862-1863, na rzucie prostokÄ…ta z wielobocznie zamkniÄ™tÄ… apsydÄ… od wschodu i kwadratowÄ… kruchtÄ… od zachodu. Åšciany, choć otynkowane wewnÄ…trz, kryjÄ… konstrukcjÄ™ szkieletowÄ… z wypeÅ‚nieniem ceglanym.
Empora, czyli balkon pierwotnie obiegaÅ‚ nawÄ™ z trzech stron i do takiego stanu ma być przywrócony. Nie ma już ambony ani wejÅ›cia w Å›cianie wschodniej nawy. Do niedawna w części prezbiterialnej – poza prostym stoÅ‚em oÅ‚tarzowym – znajdowaÅ‚ siÄ™ obraz Matki Bożej z DzieciÄ…tkiem nieznanego autora. DziÅ› koÅ›cióÅ‚ wzbogaciÅ‚ siÄ™ o tabernakulum, obraz oraz tablicÄ™ pamiÄ…tkowÄ… z napisem: „BÓG HONOR OJCZYZNA wierna kopia cudownego obrazu Matki Bożej CzÄ™stochowskiej namalowana przez
Tadeusza MisturÄ™. PoÅ›wiÄ™cona w 230. rocznicÄ™ uchwalenia Konstytucji 3 maja. Dnia 3.05.2021 r.”
Warto dodać, że Tadeusz Mistura robiÅ‚ takie jasnogórskie kopie przekazane m.in. papieżowi
Franciszkowi czy do Katedry Notre Dame. Dla mieszkaÅ„ców Okszy to byÅ‚o niezwykle ważne wydarzenie, które sprawiÅ‚o, że koÅ›cióÅ‚ staÅ‚ siÄ™ miejscem, w którym chcÄ… przebywać częściej. – Tak, teraz mamy swoje miejsce i chcemy by byÅ‚o coraz piÄ™kniejsze – mówili, podkreÅ›lajÄ…c, że jest w nim coÅ› wyjÄ…tkowego, że można tu przyjść i oderwać siÄ™ od Å›wiata, skupić na modlitwie lub refleksji, która każdemu jest czasem potrzebna.
Dodam, że ten rok jest wyjÄ…tkowy dla koÅ›cioÅ‚a w Okszy – 26 lipca bÄ™dzie obchodziÅ‚ 70. rocznicÄ™ poÅ›wiÄ™cenia.
Tekst i foto Hanna Kaup
Kliknij w wybrane zdjęcie aby powiększyć