Rozmowa z dr n. med. Piotrem DÄ…browieckim, z Kliniki Chorób Infekcyjnych i Alergologii Wojskowego Instytutu Medycznego w Warszawie, przewodniczÄ…cym Polskiej Federacji StowarzyszeÅ„ Chorych na AstmÄ™, Alergie i POChP.

Jakie są aktualne standardy leczenia astmy według GINA?
- W 2019 roku GINA (ang. Global Initiative for Asthma) znowelizowaÅ‚a zasady leczenia astmy. Obecnie leczymy jÄ… przyczynowo. Oznacza to, że pacjent, który ma objawy choroby (niezależnie od ich czÄ™stotliwoÅ›ci), dostaje steryd wziewny jako podstawÄ™ terapii od poczÄ…tku rozpoznania. Gdy to nie pomaga, dodajemy kolejne leki, rozszerzajÄ…ce oskrzela, dÅ‚ugo dziaÅ‚ajÄ…ce b2-mimetyki lub leki antycholinergiczne, najlepiej z jednego inhalatora. Taki zestaw wystarcza do leczenia astmy umiarkowanej. W przypadku astmy ciężkiej podajemy leki biologiczne. SÄ… one dostÄ™pne w ramach programów lekowych. WczeÅ›niej zaczynaliÅ›my leczyć astmÄ™ objawowo, stosujÄ…c krótkodziaÅ‚ajÄ…ce leki rozszerzajÄ…ce oskrzela, to prowadziÅ‚o do progresji choroby i rozwoju trudniejszych do leczenia postaci astmy.

Praktyka nadąża za wytycznymi GINA?
- Niestety, nie. Ostatnie badania ujawniÅ‚y, że tylko 25 procent lekarzy rodzinnych zna aktualne standardy GINA. Pozostali leczÄ… pacjentów zgodnie z poprzednimi wytycznymi. KonsekwencjÄ… tego jest fakt, że okoÅ‚o 8,8 procent osób z astmÄ… stosuje tylko krótkodziaÅ‚ajÄ…ce leki rozszerzajÄ…ce oskrzela, co zwiÄ™ksza ryzyko zaostrzeÅ„, a 6 procent przyjmuje rocznie ponad 12 opakowaÅ„ tych leków, co może prowadzić do zgonu.
W przypadku specjalistów odsetek lekarzy znajÄ…cych aktualne wytyczne GINA wynosi ponad 50 procent. Koledzy czÄ™sto jednak przeszacowujÄ… stopieÅ„ kontroli i nie zmieniajÄ… leczenia. Tymczasem zastosowanie specyficznych testów oceny astmy, np. ACT (Asthma Control Test) czy ACQ (Asthma Control Questionnaire) pokazaÅ‚oby, że wielu chorych wymaga zmiany terapii, choć na pytanie lekarza: „Jak siÄ™ pan/pani czuje?”, odpowiadajÄ…: „Dobrze”.

Czy w dobie pandemii można prowadzić terapię astmy ciężkiej w domu?
- Można. W trakcie „wojny” z wirusem pojawiÅ‚y siÄ™ nowe rozwiÄ…zania, które sÅ‚użą do opieki zdalnej. Jednym z takich rozwiÄ…zaÅ„ jest wydawanie pacjentowi leku do domu w celu samopodania podskórnego. W ramach terapii domowej dostÄ™pne sÄ… trzy leki biologiczne – omalizumab, mepolizumab i benralizumab. Lek może być wydany po 3-4 wizytach w ambulatorium lub w szpitalu. Chodzi nam o to, żeby pacjent dobrze wiedziaÅ‚, jak stosować ten lek. Kolejne wizyty stacjonarne sÄ… potrzebne co 3-4 miesiÄ…ce.

Czy czas terapii astmy ciężkiej jest dostosowany do potrzeb pacjentów?
- Ma swoje ograniczenia z przyczyn finansowych. PÅ‚atnik, czyli NFZ, ustaliÅ‚ tzw. twardy punkt kontrolny. Po 2 latach lekarz musi wyÅ‚Ä…czyć pacjenta z programu lekowego, niezależnie od tego, czy uważa, że powinien on kontynuować terapiÄ™, czy nie. Jeżeli pacjent nie ma nawrotu objawów astmy ciężkiej, to pozostaje poza programem. Å»eby mógÅ‚ nadal z niego korzystać, objawy choroby muszÄ… powrócić. Jest to sytuacja bardzo niekomfortowa dla pacjenta. Lepiej by byÅ‚o, gdyby decyzja co do kontynuowania leczenia należaÅ‚a do lekarza.
Drugim elementem, który można by poprawić, jest zbyt dÅ‚ugi czas oczekiwania na wÅ‚Ä…czenie pacjenta do programu leczenia astmy ciężkiej. SÄ… pacjenci, którzy nawet przez kilka lat majÄ… zaostrzenia, nadużywajÄ… krótko dziaÅ‚ajÄ…cych leków rozszerzajÄ…cych oskrzela i sterydów doustnych. A powinni jak najszybciej trafić do oÅ›rodka leczenia astmy ciężkiej. Jest ich w Polsce 54.

Pacjentom z astmÄ… ciężkÄ… może pomóc rehabilitacja oddechowa?
- Jak najbardziej. Jest ona wskazana dla wszystkich pacjentów z chorobami obturacyjnymi (obturacja – zwężenie oskrzeli), takimi jak astma czy POChP. Zmniejszenie uczucia dusznoÅ›ci, zwiÄ™kszenie aktywnoÅ›ci fizycznej, poprawa efektywnoÅ›ci dziaÅ‚ania leków, szybszy powrót do zdrowia – to wszystko można osiÄ…gnąć dziÄ™ki rehabilitacji oddechowej. Ta forma terapii jest też wskazana dla pacjentów, którzy przeszli covid, niezależnie od tego, czy majÄ… astmÄ™ lub POChP, czy nie.

Co pacjentom pocovidowym daje rehabilitacja oddechowa?
- Infekcja SARS-Cov-2 uszkadza miąższ pÅ‚ucny. U wiÄ™kszoÅ›ci pacjentów leczonych szpitalnie pojawia siÄ™ zwiÄ™kszona mÄ™czliwość i nasilenie dusznoÅ›ci w trakcie wysiÅ‚ku fizycznego. Takie osoby powinny być kierowane na rehabilitacjÄ™ oddechowÄ…. SkÅ‚ada siÄ™ ona z ćwiczeÅ„ aktywizujÄ…cych ukÅ‚ad oddechowy i wzmacniajÄ…cych caÅ‚y organizm. Sprawdza siÄ™ najlepiej w formie codziennych ćwiczeÅ„ trwajÄ…cych 30–60 minut lub w formie intensywnych, rozpisanych indywidualnie ćwiczeÅ„, wykonywanych 3 razy w tygodniu. Pacjenci uczestniczÄ…cy w stacjonarnych kursach rehabilitacji oddechowej szybko wracajÄ… do zdrowia. Ci, którzy ćwiczÄ… sami w domu, trochÄ™ wolniej, ale zdecydowanie szybciej niż pozostali, którzy nic nie
robiÄ… i tylko czekajÄ… na poprawÄ™. Dotyczy to zarówno pacjentów pocovidowych, jak i tych z chorobami obturacyjnymi.

Kiedy pacjent powinien zgłosić się na stacjonarną wizytę, a kiedy wystarczy teleporada?
- Teleporada nie sprawdza się jako pierwsza wizyta. Taka wizyta powinna się odbyć stacjonarnie w gabinecie lekarza, w przeciwnym wypadku ryzyko popełnienia błędu jest zbyt duże. Sam wywiad to nie wszystko. Jako lekarz muszę zobaczyć pacjenta osobiście, przyłożyć słuchawkę do jego płuc, ocenić możliwości percepcyjne, przeszkolić w zasadach aerozoloterapii. Kolejne wizyty mogą już odbywać się online, zwłaszcza że możliwości techniczne w zakresie monitorowania stanu zdrowia pacjenta są coraz większe.
Kolejna wizyta stacjonarna jest potrzebna wtedy, gdy po leczeniu online pacjent nie odczuwa poprawy.

A co ze spirometrią. Kiedy jest ona konieczna? Można ja wykonywać w czasie pandemii?
- Zgodnie z wytycznymi Europejskiego Towarzystwa Oddechowego, Polskiego Towarzystwa Chorób PÅ‚uc i Polskiego Towarzystwa Alergologicznego, spirometriÄ™ można wykonywać w niezbÄ™dnych przypadkach, zgodnie z obostrzeniami sanitarnymi, w tym przy zastosowaniu specjalnych filtrów do spirometrów. Badanie jest konieczne u chorych na POChP, żeby rozpoznać tÄ™ chorobÄ™, oraz u pacjentów kwalifikowanych do programu leczenia biologicznego astmy ciężkiej. W pozostaÅ‚ych przypadkach wystarczy np. pikflometr (Peak Flow Meter, PFM), czyli urzÄ…dzenie do pomiaru szczytowego przepÅ‚ywu wydechowego, wydane pacjentowi do domu. A jeżeli zależy nam na spirometrii, jÄ… również można wykonać w domu. Możliwość ta istnieje od wrzeÅ›nia 2020 r. UrzÄ…dzenie pacjent odbiera w paczkomacie, podczas badania Å‚Ä…czy siÄ™ z technikiem spirometrycznym online, a potem odsyÅ‚a sprzÄ™t tÄ… samÄ… drogÄ…. Jest to forma dobra dla pacjentów, którzy wykonywali już to badanie i majÄ… rozpoznanÄ… astmÄ™ lub POChP.

Jak na stan zdrowia pacjentów z astmÄ… i POChP wpÅ‚ywajÄ… zanieczyszczenia powietrza?
- SzkodzÄ… one wszystkim, nie tylko chorym na astmÄ™ czy POChP. Z powodu tych zanieczyszczeÅ„ żyjemy o 11,6 miesiÄ…ca krócej. Pod tym wzglÄ™dem w krajach UE wyprzedzajÄ… nas jedynie Grecy (12,5 miesiÄ…ca). Osoby z astmÄ… i POChP cierpiÄ… jednak szczególnie, bo w ich ukÅ‚adzie oddechowym istnieje już stan zapalny spowodowany chorobÄ…. WnikajÄ…ce do ich organizmu szkodliwe zwiÄ…zki nasilajÄ… go. Liczne badania naukowe pokazujÄ… niezbicie, że wzrost poziomu zanieczyszczeÅ„ powietrza nasila intensywność i czÄ™stotliwość zaostrzeÅ„ astmy. I tak na przykÅ‚ad w trakcie incydentu smogowego w styczniu 2017 roku do szpitali w Warszawie trafiÅ‚o o 17 procent wiÄ™cej pacjentów z zaostrzeniem astmy, 35 procent wiÄ™cej pacjentów z dusznoÅ›ciÄ… i 64 procent wiÄ™cej pacjentów z kaszlem niż w latach poprzednich. Z powodu astmy w Polsce umiera co roku kilkaset osób i czÄ™sto ma to zwiÄ…zek wÅ‚aÅ›nie z zanieczyszczeniami powietrza.

Mamy czas pandemii. Jak w tych warunkach odbywa siÄ™ – tak ważna w chorobach obturacyjnych – edukacja pacjentów?
- Nie możemy z niej zrezygnować. Im wiÄ™cej chory wie, tym lepiej i dÅ‚użej żyje. Edukujemy pacjentów indywidualnie podczas wizyt stacjonarnych w poradniach specjalistycznych oraz w formie wykÅ‚adów internetowych. I to siÄ™ sprawdza! Wyedukowani pacjenci lepiej wspóÅ‚pracujÄ… z lekarzem specjalistÄ… i mogÄ… bardziej niż inni skorzystać z możliwoÅ›ci, jakie daje medycyna XXI wieku.

Autoryzowany wywiad prasowy przygotowany przez Stowarzyszenie Dziennikarze dla Zdrowia w zwiÄ…zku z XXVII edycjÄ… warsztatów z cyklu Quo Vadis Medicina, pt. Jak leczyć astmÄ™ w dobie pandemii COVID-19, zorganizowanych z okazji Åšwiatowego Dnia Astmy, maj 2021.

foto pixabay

Dodaj komentarz:

Pielgrzymki

Tegoroczna piesza pielgrzymka powoÅ‚aniowa odbÄ™dzie siÄ™ w sobotÄ™ w sobotÄ™ 27 kwietnia. WyjÅ›cie pielgrzymki na trasÄ™ z Paradyża do Rokitna nastÄ…pi ... <czytaj dalej>

Prezydent w ministerstwie

Prezydent Gorzowa w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego. - Z doÅ›wiadczenia wiem, że najważniejsze sÄ… relacje bezpoÅ›rednie. Ustalenia, które zapadajÄ… wtedy ... <czytaj dalej>

Tarasy jeszcze niedostępne

Woda w Warcie opada, odsÅ‚aniajÄ… siÄ™ zalane tarasy. Niestety, ze wzglÄ™dów bezpieczeÅ„stwa, nie mogÄ… być jeszcze udostÄ™pnione. ZdecydowaÅ‚a o tym ekspertyza ... <czytaj dalej>

Apel o pomoc w sprawie odbudowy AJP

W dramatycznej dla uczelni i miasta sytuacji potrzebne jest wspólne dziaÅ‚anie. Dlatego prezydent miasta Jacek Wójcicki apeluje o pomoc w ... <czytaj dalej>

«	kwiecieÅ„ 2024					»
P	W	Åš	C	P	S	N
1	2	3	4	5	6	7
8	9	10	11	12	13	14
15	16	17	18	19	20	21
22	23	24	25	26	27	28
29	30

Piękna inicjatywa w brzydkim mieście

aktualnie nie ma żadnej czynnej sondy

Blogujesz? Rób to lokalnie!
Wystarczy jedno kliknięcie w egoBlog

Masz problem?
Napisz do eksperta egoEkspert

Żadna sprawa nie zostanie bez odzewu. Daj znać na eGo Forum

Won do Warszawy gumofilce. <czytaj dalej>

Nie sÄ…dziÅ‚em na poczÄ…tku, że Pan bÄ™dzie aż tak dobrym managerem. Zaczęło siÄ™ trochÄ™ dziwnie, Å›wiÄ™tem i kurczakami, ale efekty pokazaÅ‚y, Å <czytaj dalej>

I jeszcze raz, gratulujÄ™ i życzÄ™ 100 lat rzÄ…dzenia Gorzowem. <czytaj dalej>

I dobrze, tak miaÅ‚o być, za Å›cieżkÄ™ rowerowÄ… wzdÅ‚uż KÅ‚odawki. ProszÄ™ kontynuować przedÅ‚użenie do KÅ‚odawy. Popieram. <czytaj dalej>

"Fajnie jakby siÄ™ w mieÅ›cie coÅ› ruszyÅ‚o", po czym wybierajÄ… tego samego papudraka, co im to funduje od 8 lat :-))))))) <czytaj dalej>