piątek 29 marca 2024     Wiktoryna, Cyryl, Eustachy
eGorzowska - internetowy dziennik Gorzowskiej Agencji Dziennikarskiej
szukaj    szukaj szukaj
Gontowiec Podróżny BLOG

« powrót
Przedandrzejkowe wróżby
eGorzowska - 12126_2MIU2iGSm39W8NttMM5f.jpg29 listopada. Jeszcze nie umilkły echa młodzieńczych zaklęć: „Hej! Kasiu, Katarzynko, gdzie szukać ciebie dziewczynko. O wróżby cię zapytam, czekaj – wkrótce zawitam”, a już nadszedł kolejny podobny wieczór. Jutro wspomnienie Andrzeja Apostoła, więc dziś „W wigilię świętego Andrzeja dziewkom z wróżby nadzieja”, „Noc Andrzeja świętego przywiedzie narzeczonego” i wreszcie „Na św. Andrzeja błyska pannom nadzieja”.

Oskar Kolberg zanotował, iż „w wigilję św. Andrzeja dziewczęta używają różnych guseł dla zbadania przyszłości, szczególniej dla dowiedzenia się o przyszłym swym narzeczonym”. Jest tych wróżb cała kolekcja, a część nadal stanowi urozmaicenie andrzejkowych zabaw i jest swoistym połączeniem wróżb kawalersko-panieńskich. Tylko nikt już nie przestrzega dawnych rytuałów, w myśl których w dzisiejszym spotkaniu mogły uczestniczyć wyłącznie dziewczęta stanu wolnego. Kobiety zamężne dopuszczano do pomocy w przygotowaniach oraz do interpretacji znaków, natomiast mężczyzn obowiązywał absolutny zakaz wstępu.



Lanie wosku, wyścigi butów, rzucanie monetą do naczynia z wodą (kto trafi, temu spełni się jedno wybrane marzenie), puszczanie łódeczek z udekorowanej świeczką z łupiny orzecha, losowanie kartek z przyszłymi zawodami (dla tych, którzy jeszcze nie pracują), papierowe serca z imionami, w które należy trafić szpilką, mając przy tym zawiązane – to zabawy ciągle znane i praktykowane. Dziś postanowiłam przypomnieć kilka innych, zanikłych już obrzędów andrzejkowych:

Ognie św. Andrzeja. Wierzono, że rozpalone wieczorem ogniska, do których wrzucano poświęcone zioła i bukiety, strzec będą obejścia przed złymi duchami. Wdychany przez dziewczęta dym gwarantować miał za to mocny proroczy sen o przyszłym małżonku.

Ogrody św. Andrzeja. Wzdłuż dróg prowadzących do domu, panny siały o zmierzchu (w tajemnicy i bez żadnych świadków) konopie, len lub owies. „Zagrabiając” je potem męskimi spodniami, powtarzały zaklęcie „Mój drogi Andrzeju, sieję, by przyszedł stąd miły sercu kawaler”.

Liczenie kołków (sztachet) w płocie przypominało zrywanie płatków kwiatka, tylko zamiast „kocha, lubi, szanuje, nie chce, nie dba, żartuje”, powtarzało się na zmianę „kawaler” i „wdowiec”. Na kogo wypadło, na tego bęc. Inną odmianą tej wróżby było liczenie ilości tychże sztachet. Nieparzysta liczba oznaczała staropanieństwo (przynajmniej na najbliższy rok), parzysta wróżyła znalezienie swojej pary. Niekiedy chłopcy dla zabawy smarowali wcześniej płoty sadzą.

Wróżenie przy pomocy zwierząt przyjmowało najróżniejsze formy. A to specjalnie wypiekane ciasteczka dla kotów, a to kulki z tłuszczu ulepione dla psów czy okruszki chleba dla kogutów. We wszystkich chodziło o jedno – czyj kęs został zjedzony pierwszy, ta dziewczyna pierwsza zmienić miała stan cywilny. Była jeszcze wersja z gąsiorem, któremu zawiązywano oczy i wpuszczano do izby, w której znajdowały się dziewczęta. „Do której gąsior swe skieruje kroki, ta najprzód pójdzie za mąż”.

Wróżenie z przędzy i z kądzieli. Uszyte z przędzy laleczki ustawiano na półeczce pod ścianą. Jeżeli spadły na siebie, powodzenie w miłości gwarantowane, kiedy jednak się to nie udało… cóż, można było spróbować innej wróżby. Niewielkie kłębuszki kądzieli natomiast należało podpalić. Uniesienie się ich w górę i połączenie oznaczało dozgonną miłość.

Wszystkie zabawy sprowadzały się do jednego: „Święty Andrzej wróży szczęście i szybkie zamęście". Dziś bardziej odpowiednie jest przysłowie „Czego ludziom trzeba, to sobie wywróżą”. Ja ciągle zastanawiam się, o czym mówił ten cień na zdjęciu zrobionym, bagatela, 12 lat temu. Wygląda trochę jak głowa greckiego posągu. Może czas wybrać się na greckie wakacje?

Tekst i foto Maria Gonta


29 listopada 2022 08:55, admin ego
« powrót
Dodaj komentarz:

Twoje imię:
 
II etap prac
28 marca rozpocznie się II etap prac na skrzyżowaniu ulic: Słowiańskiej, Żwirowej, Roosevelta i Kosynierów Gdyńskich. W czwartek (28 marca), na ... <czytaj dalej>
Wielki Tydzień
W Wielki Czwartek (28 marca) o godz. 10.00 w katedrze gorzowskiej bp Tadeusz Lityński będzie przewodniczył mszy św., podczas której ... <czytaj dalej>
Negocjacje rolników z rządem
Delegacja protestu rolników z S3 węzeł Myślibórz obejmującego trzy powiaty: gryfiński, myśliborski i pyrzycki brała udział wczoraj w negocjacjach pomiędzy ... <czytaj dalej>
Kalwaria Rokitniańska
W piątek 22 marca diecezjalne sanktuarium maryjne w Rokitnie zaprasza do udziału w nabożeństwie Kalwarii Rokitniańskiej urządzanym tradycyjnie w tygodniu ... <czytaj dalej>
Przeglądaj cały katalog lub dodaj swoją firmę
Różycki Jacek Piekarnia Cukiernia

ul. Słoneczna 6, Gorzów Wlkp.
tel. 95 725 05 46
branża: Piekarnie <czytaj dalej>
"Biuart" Sp. z o.o.

ul. Żwirowa 41, Gorzów Wlkp.
tel. 95 732 43 43
branża: Komputery - urządzenia peryferyjne, drukarki <czytaj dalej>
Wspólnota Mieszkaniowa 2030 Ul.Fabryczna 63-64 w Gorzowie Wlkp.

ul. Wawrzyniaka 79 m. 3a, Gorzów Wlkp.
tel. 95 720 43 07
branża: Wspólnoty mieszkaniowe <czytaj dalej>

Kalendarium eventów
« marzec 2024 »
P W Ś C P S N
    
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
dodaj: imprezy@egorzowska.pl
Mała wielka sprawa
eGorzowska - adminfoto_admin.jpg
admin ego:
Piękna inicjatywa w brzydkim mieście
Znany gorzowski lekarz Ireneusz Czerniec zaprosił w niedzielę kandydatów do Rady Miasta, dziennikarzy oraz mieszkańców na spacer ulicami śródmieścia. „Porozmawiajmy i zobaczmy, cóż dobrego możemy zrobić dla naszego miasta, w celu ... <czytaj dalej>
Bez korzeni nie zakwitniesz
Archiwa Państwowe oraz Ministerstwo Edukacji Narodowej zapraszają uczniów klas 4-7 <czytaj dalej>
Kto zdobędzie mural dla szkoły
Murale Pamięci „Dumni z Powstańców” to ogólnopolski konkurs dla szkół <czytaj dalej>

aktualnie nie ma żadnej czynnej sondy
Robisz zdjęcia? Przyślij je do nas foto@egorzowska.pl
eGorzowska - dsc_2237.jpg
admin ego:
Szkoła wymaga zmian
Jak dobrze, że nie jesteśmy maturzystami. Pisze do mnie nauczycielka akademicka, ... <czytaj dalej>
admin ego:
Duńska wiosna z historią i nami w tle
Duńska wiosna wygląda na onieśmieloną, albo nie do końca jeszcze ... <czytaj dalej>
admin ego radzi:
Filiżanka kawy lub dwie
Czy wiesz, że filiżanka kawy może zdziałać więcej niż tylko ... <czytaj dalej>
admin ego radzi:
Wystarczą dane
Oszuści nie muszą wcale kraść portfela. Wystarczy, że zdobędą Twoje ... <czytaj dalej>
Blogujesz? Rób to lokalnie!
Wystarczy jedno kliknięcie w egoBlog
Masz problem?
Napisz do eksperta egoEkspert
Żadna sprawa nie zostanie bez odzewu. Daj znać na eGo Forum
Anonim_2329:
Zgadzam sie z oceną radnych.. Jestem emerytem, ale takiego bałąganu nie było, takiego tumiwisizmu. Ci radni powinni się wstydzic, że nie pilnowa <czytaj dalej>
FFFF:
Czy Ci bezRadni nie widzieli, nie chcieli widzieć jakości prac w centrum, parku Róż, dmuchania biurokracji w Urzedzie i spółkach, przedłużanyc <czytaj dalej>
Anonim_4777:
Wszyscy ci kandydaci......porownywac nazwiska, KRS i z własnych źródeł. To jest skok na kasę, dlatego głosujmy na .....niewidocznych. <czytaj dalej>
Anonim_9349:
Emeryci i ciemięgi tłumnie o idą głosować bo tak media każą nie widzą na kogo ale trzeba to wybiorą dając mięjsce pracy jakiemuś cielakowi <czytaj dalej>
Anonim_9349:
Na żadnego z tych ujow na plakatach nie zamierzam głosować!!
Maj miasto i region wygląda każdy widzi
Bo siermiegi takie tam siedzą od <czytaj dalej>
 
eGorzowska.pl - e-gazeta Gorzowskiej Agencji Dziennikarskiej