24 maja. Po wczorajszej podróży w poprzek kraju, mam lenia, chociaż to nie ja siedziałam za kółkiem. Deszczowa muzyka wystukiwana na parapetach również nie działa motywująco. Śpi się wtedy o wiele, wiele lepiej, dlatego wpis dzisiaj z lekkim poślizgiem na kałużach.

Ziemia pragnie opadów, jak kania dżdżu. Zastanawialiście się kiedyś o co chodzi z tą kanią? Wydawałoby się, że frazeologizm najbardziej pasuje do grzyba o tej nazwie, bowiem kiedy długo nie ma deszczu, darów lasu jest jak na lekarstwo, tymczasem paremiolodzy (specjaliści od przysłów) uważają, że to tylko współczesny punkt widzenia. Dawniej porzekadło kierowane było do ptaków. Uważano, że kanie pojawiają się przed deszczem i kwiląc – domagają się picia.

A poza tym „Deszcz majowy – czyste złoto! Gburze, pospiesz się z robotą”. I tutaj słowo „gbur” wcale nie oznacza człowieka nieokrzesanego, zachowującego się bardzo niegrzecznie, po prostacku, bo takiego znaczenia nabrało ono dopiero w XIX w. Wcześniej określano nim zamożnego gospodarza, posiadającego spory kawałek własnej ziemi, czyli gburstwo, w którym zatrudniał osadzonych na niej zagrodników (chłopów z własnym domem i niewielkim kawałkiem ziemi) i komorników (nie posiadających ani domu, ani ziemi, żyjących kątem u innych chłopów i utrzymujących się z pracy najemnej). Gburem był więc bogaty chłop w Prusach Książęcych, Prusach Krółewskich oraz na Kaszubach. Słowo to nadal funkcjonuje jako określenie rolnika, ale tylko w języku kaszubskim.

24 maja to także Europejski Dzień Parków Narodowych, obchodzony w rocznicę utworzenia pierwszego parku narodowego w Europie. Jest nim powołany 24 maja 1909 r. szwedzki Park Narodowy Sarek. Warto wiedzieć, że pierwszym na świecie był powołany 1 marca 1872 r. Yellowstone National Park.

Takich obszarów „wyróżniających się szczególnymi wartościami przyrodniczymi, naukowymi, społecznymi, kulturowymi i edukacyjnymi, o powierzchni nie mniejszej niż 1.000 ha, na których ochronie podlega cała przyroda oraz walory krajobrazowe” mamy w Polsce 23. Odwiedziliśmy wszystkie i to wielokrotnie. Każdy z nich piękny, ale najbliższy naszym sercom jest najmłodszy, założony 01 lipca 2001 r. Park Narodowy „Ujście Warty”. Mieszkamy żabi skok od niego i dlatego właśnie jego zdjęcie firmuje dzisiejszy wpis.

Tekst i foto Maria Gonta