17 października przypada Dzień Walki z Rakiem Piersi. Przypominamy, czym jest i jak się objawia ta choroba.

Budowa i fizjologia gruczołu piersiowego
Ze wzglÄ™du na swojÄ… budowÄ™ i fizjologiÄ™, gruczoÅ‚ piersiowy odgrywa w życiu czÅ‚owieka szczególnÄ… rolÄ™ - odpowiada za produkcjÄ™ mleka, które jest pierwszym pokarmem nowo narodzonego czÅ‚owieka. GruczoÅ‚ sutkowy tworzy 15-25 pÅ‚atów, które oddziela tkanka wÅ‚óknista i tÅ‚uszczowa. W pÅ‚atach obecne sÄ… rozgaÅ‚Ä™ziajÄ…ce siÄ™ kanaliki, które biorÄ… poczÄ…tek od pÄ™cherzyków wydzielniczych. PÄ™cherzyki wydzielnicze wraz z przewodami Å›ródzrazikowymi i zewnÄ…trzzrazikowymi tworzÄ… podstawowÄ… jednostkÄ™ czynnoÅ›ciowÄ… gruczoÅ‚u (jednostka przewodowo – zrazikowa). Åšciana przewodów i pÄ™cherzyków wydzielniczych zbudowana jest z dwóch warstw komórek:

• wewnÄ™trznej - wydzielniczy nabÅ‚onek jednowarstwowy walcowaty lub szeÅ›cienny;
• zewnÄ™trznej – mioepitelialna.

W gruczole piersiowym obecne sÄ… komórki macierzyste, które przyczyniajÄ… siÄ™ do powstania komórek progenitorowych różnicujÄ…cych siÄ™ nastÄ™pnie w komórki nabÅ‚onka gruczoÅ‚owego oraz komórki mioepitelialne.
Najszybsze tempo rozwoju piersi jest obecne w wczesnym okresie dojrzewania i trwa mniej wiÄ™cej do 25 roku życia. W trakcie ciąży w piersiach zachodzÄ… zmiany polegajÄ…ce na zwiÄ™kszeniu iloÅ›ci nabÅ‚onka wydzielniczego, powstawaniu nowych naczyÅ„ krwionoÅ›nych oraz pojawianiu siÄ™ w wiÄ™kszej iloÅ›ci komórek ukÅ‚adu odpornoÅ›ciowego. Obserwuje siÄ™ także zmiany zachodzÄ…ce w samej tkance tÅ‚uszczowej gruczoÅ‚u, której to komórki zmniejszajÄ… zawartość zmagazynowanego tÅ‚uszczu. Po okresie karmienia piersiÄ… zachodzi inwolucja, która polega na zaniku komórek nabÅ‚onkowych w wyniku procesu programowanej Å›mierci (apoptozy. W kolejnych fazach inwolucji dochodzi do zanikania wydzielniczej warstwy gruczoÅ‚ów piersiowych i do rozwoju tkanki tÅ‚uszczowej. Procesy rozwoju i zaniku piersi sÄ… regulowane hormonalnie.

Czym jest w skrócie rak piersi
Rak piersi (inaczej rak sutka, rak gruczoÅ‚u sutkowego) rozwija siÄ™ w gruczoÅ‚ach mlekowych piersi lub w przewodach doprowadzajÄ…cych mleko do brodawek. O wczesnej fazie raka mówimy, gdy nowotwór ograniczony jest do tkanki tÅ‚uszczowej piersi. NastÄ™pnie może on naciekać na sÄ…siadujÄ…ce tkanki Å›ciany klatki piersiowej (w tej fazie nazywa siÄ™ rakiem miejscowo zaawansowanym) oraz na inne części ciaÅ‚a (okreÅ›lany jest wtedy, jako rak piersi z przerzutami). Rak piersi powstaje w wyniku wieloetapowego procesu nowotworzenia (kancerogenezy) zachodzÄ…cego na poziomie DNA komórki, w wyniku którego powstajÄ… komórki nowotworowe.

Czynniki ryzyka zachorowania na raka piersi:

• pÅ‚eć żeÅ„ska;
• wystÄ™powanie raka piersi w rodzinie;
• wiek;
• brak dzieci;
• późna pierwsza ciąża (pierwsze dziecko po 30 roku życia);
• niektóre zmiany Å‚agodne np. atypowa hiperplazja;
• mutacja w genach geny BRAC1 i BRAC2;
• duża gÄ™stość gruczoÅ‚u piersiowego;
• alkohol;
• zmniejszona podaż witaminy A;
• dÅ‚ugi okres miesiÄ…czkowania (wczesna pierwsza miesiÄ…czka i późna menopauza).

Rodzaje raka piersi:

• przedinwazyjny (zrazikowy i przewodowy in situ - stopieÅ„ 0);
• inwazyjny ograniczony lokalnie:
• operacyjny - stopieÅ„ I, II i część w stopniu IIIA;
• nieoperacyjny – część w stopniu IIIA i wszystkie w stopniu IIIB;
• uogólniony rak piersi – postać z przerzutami - stopieÅ„ IV.

W zależności od typu raka piersi stosuje się odpowiednie metody leczenia. Decyzje dotyczące metod leczenia podejmuje się na podstawie oceny klinicznej i patomorfologicznej. Przy wyborze metody leczenia bierze się pod uwagę:

• typ histologiczny oraz stopieÅ„ zÅ‚oÅ›liwoÅ›ci raka,
• zaawansowanie guza oraz pachowych wÄ™zÅ‚ów chÅ‚onnych,
• nieobecność/obecność przerzutów odlegÅ‚ych (wraz z lokalizacjÄ…),
• czas od leczenia pierwotnego do wystÄ…pienia nawrotu,
• rodzaj pierwotnie stosowanego leczenia,
• cechy kliniczne nawrotu,
• ekspresjÄ™ ER/PgR i HER2,
• stan menopauzalny i wiek chorej,
• choroby przebyte i wspóÅ‚istniejÄ…ce oraz ich leczenie.

Metody leczenia:
Pierwotne:
Leczenie chirurgiczne (powinno być prowadzone wyłącznie w ośrodkach z dużym
doświadczeniem w tej dziedzinie):

• pierwotna mastektomia
• leczenie chirurgiczne oszczÄ™dzajÄ…ce
• mastektomia oszczÄ™dzajÄ…ca z procedurÄ… wÄ™zÅ‚a wartowniczego
• leczenie chirurgiczne odtwórcze
• przedoperacyjne leczenie systemowe (neoadjuwantowe)
• chemioterapia

Uzupełniające:
Po operacji bada siÄ™ pobrany materiaÅ‚ biologiczny. Ocena histopatologiczna pobranego materiaÅ‚u oraz stan pacjenta pozwalajÄ… na wybór odpowiedniej strategii leczenia uzupeÅ‚niajÄ…cego.

Leczenie uzupełniające (adjuwantowe):

• uzupeÅ‚niajÄ…ca pooperacyjna radioterapia
• uzupeÅ‚niajÄ…ce pooperacyjne leczenie systemowe:
• hormonoterapia
• chemioterapia
• terapia celowana

Efekty leczenia sÄ… w dużym stopniu zależne od stopnia doÅ›wiadczenia i komunikacji w zespole ekspertów skÅ‚adajÄ…cym siÄ™ z:

• chirurga onkologicznego;
• radioterapeuty;
• patomorfologa;
• onkologa klinicznego;
• rehabilitanta;
• psychoonkologa.

SÅ‚owniczek:
Kancerogeneza: proces prowadzÄ…cy do powstawania komórek nowotworowych.
Leczenie adjuwantowe: uzupełniające pooperacyjne leczenie systemowe.
Leczenie chirurgiczne oszczÄ™dzajÄ…ce: to zabieg oszczÄ™dzajÄ…cy polegajÄ…cy na usuniÄ™ciu guza oraz wÄ™zÅ‚ów chÅ‚onnych z marginesem zdrowych tkanek bez radioterapii.
Leczenie neoadjuwantowe: przedoperacyjne leczenie systemowe.
Nadekspresja: dotyczy nadmiernej ekspresji produktu genu czyli np. receptora.
Receptor HER2: to receptor ludzkiego naskórkowego czynnika wzrostu.

ŹródÅ‚o:
1. J. Niemiec i wsp. Morfologia i immunocharakterystyka raka piersi w Å›wietle nowych poglÄ…dów na temat karcinogenezy. Pol J Pathol 2009;3(SUPLEMENT 1):S1-S9
2. J. Ph. Janssens i wsp. Rak piersi: bezpośrednie i pośrednie czynniki ryzyka związane z wiekiem i stylem życia. Nowotwory Journal of Oncology 2009;59(3):159-167.
3. J. McCready i wsp. The contribution of dynamic stromal remodeling during mammary development to breast carcinogenesis. McCready et al. Breast Cancer Research 2010, 12:205
4. C. J. Watson. Involution: apoptosis and tissue remodelling that convert the mammary gland from milk factory to a quiescent organ. Breast Cancer Research 2006, 8:203.
5. H. M. Kuerer i wsp. Ductal carcinoma in situ: state of the science and roadmap to advance the field. J Clin Oncol. 2009 Jan 10;27(2):279-88.
6. Krzakowski M. i inni. Zalecenia postÄ™powania diagnostyczno−terapeutycznego w nowotworach zÅ‚oÅ›liwych — 2009 r.
7. Raport Krajowego Rejestru Nowotworów za rok 2008.
8. WHO 2003 (http://www.who.int/mediacentre/releases/2003/pr27/en/).
9. Perez EA. Current Management of Metastatic Breast Cancer. Seminars in Oncology 1999; 21(Suppl.7):19–24.
10. Blackwood MA, Weber BL. BRCA1 and BRCA2: from molecular Genetics to Clinical Medicine. Lancet 1996; 347: 1643-1645.
11. Questions & Answers: Young Women and Breast Cancer. National Alliance of Breast Cancer Organizations. February 2000.
12. Kamangar F, et al. Patterns of cancer incidence, mortality, and prevalence across five continents: defining priorities to reduce cancer disparities in different geographic regions of the world. J Clin Oncol 2006; 24: 2137-50.
13. Hulka, BS i Moorman, PG. Breast cancer: hormones and other risk factors. Maturitas 2001; 38: 103-13.
14. American Cancer Society. Breast Cancer Facts and Figures 2005-2006. Atlanta: American Cancer Society, Inc. http://www.cancer.org/downloads/STT/CAFF2005BrFacspdf2005.pdf

Dodaj komentarz:

Pielgrzymki

Tegoroczna piesza pielgrzymka powoÅ‚aniowa odbÄ™dzie siÄ™ w sobotÄ™ w sobotÄ™ 27 kwietnia. WyjÅ›cie pielgrzymki na trasÄ™ z Paradyża do Rokitna nastÄ…pi ... <czytaj dalej>

Prezydent w ministerstwie

Prezydent Gorzowa w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego. - Z doÅ›wiadczenia wiem, że najważniejsze sÄ… relacje bezpoÅ›rednie. Ustalenia, które zapadajÄ… wtedy ... <czytaj dalej>

Tarasy jeszcze niedostępne

Woda w Warcie opada, odsÅ‚aniajÄ… siÄ™ zalane tarasy. Niestety, ze wzglÄ™dów bezpieczeÅ„stwa, nie mogÄ… być jeszcze udostÄ™pnione. ZdecydowaÅ‚a o tym ekspertyza ... <czytaj dalej>

Apel o pomoc w sprawie odbudowy AJP

W dramatycznej dla uczelni i miasta sytuacji potrzebne jest wspólne dziaÅ‚anie. Dlatego prezydent miasta Jacek Wójcicki apeluje o pomoc w ... <czytaj dalej>

«	kwiecieÅ„ 2024					»
P	W	Åš	C	P	S	N
1	2	3	4	5	6	7
8	9	10	11	12	13	14
15	16	17	18	19	20	21
22	23	24	25	26	27	28
29	30

Piękna inicjatywa w brzydkim mieście

aktualnie nie ma żadnej czynnej sondy

Blogujesz? Rób to lokalnie!
Wystarczy jedno kliknięcie w egoBlog

Masz problem?
Napisz do eksperta egoEkspert

Żadna sprawa nie zostanie bez odzewu. Daj znać na eGo Forum

Jest wolność myÅ›li i wypowiedzi, wiÄ™c kto bÄ™dzie chciaÅ‚, pójdzie. ZaÅ› ten OÅ›rodek Monitorowania.....to " ciepÅ‚e" posady i chęć & <czytaj dalej>

Won do Warszawy gumofilce. <czytaj dalej>

Nie sÄ…dziÅ‚em na poczÄ…tku, że Pan bÄ™dzie aż tak dobrym managerem. Zaczęło siÄ™ trochÄ™ dziwnie, Å›wiÄ™tem i kurczakami, ale efekty pokazaÅ‚y, Å <czytaj dalej>

I jeszcze raz, gratulujÄ™ i życzÄ™ 100 lat rzÄ…dzenia Gorzowem. <czytaj dalej>

I dobrze, tak miaÅ‚o być, za Å›cieżkÄ™ rowerowÄ… wzdÅ‚uż KÅ‚odawki. ProszÄ™ kontynuować przedÅ‚użenie do KÅ‚odawy. Popieram. <czytaj dalej>