– Każdy kraj na świecie reformuje edukację publiczną – to zdanie uznanego amerykańskiego lidera w dziedzinie innowacji i kreatywności sir Kena Robinsona mogłoby posłużyć uzasadnieniu idei stworzenia w Stanowicach Klubu Młodych Wynalazców w Centrum Badawczo-Wdrożeniowym „Eko – Innowacje”. Klub należy do ZUO Sp. z o.o. i został oficjalnie otwarty 22 stycznia.

Dlaczego edukacja publiczna wymaga reform? Mają na to wpływ powody ekonomiczne i kulturalne. Dziś – jak mówi Robinson – staramy się wychodzić naprzeciw przyszłości, robiąc to samo, co robiliśmy w przeszłości. Tym samym alienujemy miliony dzieci, które nie widzą celu w chodzeniu do szkoły, bo nie wierzą w to, w co wierzyły starsze pokolenia: że dyplom ukończenia szkoły da im dobrą pracę. Ten dyplom dziś nie jest żadną gwarancją jej zdobycia. Współczesny system edukacji został stworzony dla zupełnie innych czasów i dlatego wymaga zmian.

W te zmiany chce się wpisywać Klub Młodych Wynalazców w Centrum Badawczo-Wdrożeniowym „Eko – Innowacje” w Stanowicach. Jego organizatorzy chcą wykorzystywać fakt, że największy potencjał tkwi w dzieciach oraz, że najszybciej uczymy się w grupach, a współpraca jest źródłem wzrostu i rozwoju.

Ken Robinson uzasadnia ten potencjał wynikami badań przeprowadzonych na dzieciach z przedszkola, a dotyczących myślenia dywergencyjnego (dywergencyjność Robinson tłumaczy jako podstawę dla kreatywności, zdolność widzenia możliwie wielu odpowiedzi na pytanie, wielu interpretacji). Badanie wykonane na 1500 dzieciach w wieku przedszkolnym wykazało, że 98 proc. z nich uzyskało wynik geniusza. Kiedy przebadano je pięć lat później, doskonały wynik osiągnęło już tylko 50 proc. W kolejnym badaniu – (13-15 lat) – jeszcze mniej.

Tak więc, by wychować przyszłych noblistów, trzeba zapraszać do laboratoriów już dzieci. Jeśli więc masz pociechy w wieku przedszkolnym, możesz zaplanować im wycieczkę do Stanowic, gdzie w formie zabawy postawią pierwsze kroki w pasjonującym świecie doświadczeń przyrodniczo-technicznych. Klub będzie bowiem otwarty dla wszystkich, a jednorazowo pomieści ok. 30-osobowe grupy.

Już dziś Klub nawiązał współpracę ze szkołami gimnazjalnymi i ponadgimnazjalnymi. Najlepsi uczniowie z II LO, przygotowujący się do olimpiad, będą tam prowadzić swoje naukowe badania. Wejdą też w rolę mistrzów i poprowadzą zajęcia dla młodszych kolegów np. z gimnazjum w Bogdańcu.

Klub powstał na podstawie przeprowadzonej analizy wyników egzaminów gimnazjalnych z lat 2008-2012 z przedmiotów matematyczno-przyrodniczych w województwie lubuskim. Zauważono niepokojącą tendencję zniżkową, niezależnie od lokalizacji szkół. Wyniki w sposób reprezentatywny odzwierciedlają więc poziom nauczania tych przedmiotów w całym regionie. I ten poziom należy poprawić.

Jednym z powodów spadku poziomu wiedzy w tych dziedzinach jest brak możliwości samodzielnego poznawania zjawisk przyrodniczych (fizyka, chemia, biologia) w formie indywidualnie przeprowadzanych doświadczeń, a nauczanie sprowadza się jedynie do poznawania niezrozumiałych wzorów, definicji i tylko sporadycznie jest urozmaicane przez nauczyciela prezentacjami multimedialnymi lub pokazem doświadczeń (przeprowadzanych przez nauczyciela, a nie przez uczniów). Kształcimy w ten sposób jedynie teoretyków, bez umiejętności wnioskowania i co gorsza szybko zapominających, podawana w ten sposób wiedza ma nieatrakcyjną formę.

Skutki prezentowanego modelu nauczania są podkreślane w wypowiedziach większości przedsiębiorców z naszego województwa, narzekających na młodą kadrę, która pomimo ukończenia procesu kształcenia nie rozumie często podstawowych pojęć.

22 stycznia w Stanowicach odbyła się uroczystość otwarcia Klubu Młodych Wynalazców. Uczestniczyły w niej władze wojewódzkie i samorządowe, m.in.: wojewoda Jerzy Ostrouch, marszałek Elżbieta Polak, prezydent Gorzowa Tadeusz Jędrzejczak, starosta powiatu gorzowskiego Józef Kruczkowski. Prezes ZUO Marek Wróblewski zaprosił też władze i pracowników naukowych Państwowej Wyższj Szkoły Zawodowej oraz dyrektorów szkół z Gorzowa i powiatu. Po uroczystym przecięciu wstęgi, goście wzięli udział w doświadczeniu pod nazwą "obudzić słonia" (zdjęcia poniżej).

Tekst i foto Hanna Kaup
Fotorelacja:
http://www.egorzowska.pl/pokaz,galeria,0,0,2014-01-23_stanowice,

Szczegółowe informacje o klubie (na podstawie materiałów ZUO)
Współczesne tendencje w nauczaniu przedmiotów przyrodniczych i technicznych, na wszystkich szczeblach edukacji, powinny zmierzać w kierunku maksymalnego zbliżenia procesu kształcenia do pracy badawczej, w której uczeń z biernego obserwatora staje się interaktywnym uczestnikiem i kreatorem procesu dydaktycznego. W rezultacie takiej edukacji jest on w stanie dostrzec określony problem, sformułować go we właściwy sposób, a następnie w drodze samodzielnie przeprowadzonych analiz i doświadczeń, odnaleźć właściwe dla danego zagadnienia rozwiązanie.

Cele utworzenia Klubu Młodego Wynalazcy
1) Cele krótkoterminowe:
- zwiększenie zainteresowania przedmiotami przyrodniczymi i technicznymi wśród młodzieży gimnazjalnej i ponadgimnazjalnej;
- podniesienie atrakcyjności sposobu nauczania przedmiotów przyrodniczych;
- podniesienie poziomu zrozumienia zjawisk i przyswajanej wiedzy z chemii i fizyki w szkołach gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych;
- zaoferowanie zajęć pozalekcyjnych, w czasie których zainteresowani będą mogli rozwijać swoje pasje
2) Cele średnioterminowe:
- zatrzymanie tendencji zniżkowych dotyczących wyników końcowych egzaminów gimnazjalnych w części matematyczno - przyrodniczej;
- zwiększenie atrakcyjności szkół technicznych wśród absolwentów gimnazjów;
- rozwijanie uzdolnień technicznych wśród dzieci i młodzieży i promowanie zawodów inżynierskich od wczesnego etapu edukacji
3) Cele długoterminowe:
- zwiększenie poziomu zrozumienia zjawisk przyrodniczych i fizycznych wśród społeczeństwa województwa lubuskiego;
- zwiększenie potencjału innowacyjnego województwa lubuskiego.

Klub Młodego Wynalazcy
W związku z utworzeniem w 2012 roku Gorzowskiego Ośrodka Technologicznego oraz powstaniem Centrum badawczo – wdrożeniowego „Eko - Innowacje” w Stanowicach, współfinansowanego z Lubuskiego Regionalnego Programu Operacyjnego zrodził się pomysł utworzenia przy tym Centrum laboratoriów dla młodzieży, pozwalających na przeprowadzanie profesjonalnych zestawów doświadczeń przyrodniczych i technicznych przez uczniów szkół województwa lubuskiego. W ten sposób kompetentna kadra naukowa zatrudniona w CBW „Eko-Innowacje” będzie mogła dzielić się swoją wiedzą, doświadczeniem oraz pasją z młodymi adeptami zainteresowanymi naukami przyrodniczymi i środowiskowymi. Zarząd ZUO Sp. z o.o. podjął decyzję o udostępnieniu na potrzeby Klubu pomieszczenia w budynku w Stanowicach, które zostało wyremontowane i częściowo wyposażone na koszt własny Spółki.

W ten sposób powstało pierwsze laboratorium fizyko-chemiczne, dla 32 osób, które będzie udostępniane wszystkim zainteresowanym. Przed oddaniem laboratorium były prowadzone konsultacje z gronem pedagogicznym Zespołu Szkół Gimnazjalnych w Bogdańcu, Zespołu Szkół Mechanicznych w Gorzowie Wlkp. oraz Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych w Kostrzynie nad Odrą w sprawie opracowania zakresu merytorycznego oferowanych zajęć.
Proponowane zasady korzystania z laboratorium będą następujące:
1) wspólnie z zainteresowanymi szkołami zostaną zdefiniowane treści programowe oraz odpowiednio dobrane zestawy doświadczeń;
2) koordynator programu w Stanowicach będzie zarządzał harmonogramem wizyt młodzieży z poszczególnych szkół;
3) prowadzone zajęcia będą całodniowe (6 godzin lekcyjnych). Młodzież będzie przyjeżdżała busem, wraz z nauczycielem z danej placówki edukacyjnej;
4) na miejscu grupę będzie przejmował odpowiedzialny za przeprowadzenie zajęć praktycznych koordynator programu;
5) w ramach całodniowych zajęć młodzież przeprowadzi 2 - 3 doświadczenia w dwuosobowych grupach. Każde doświadczenie zostanie najpierw zaprezentowane w sposób multimedialny wraz z opisem zjawisk, które podczas doświadczenia będą badane. Na stanowiskach laboratoryjnych dodatkowo będą znajdowały się szczegółowe opisy doświadczeń. W ramach każdego doświadczenia młodzież przygotuje samodzielnie kartę wyników, raport oraz przedstawi w formie opisu własne wnioski. Z dotychczasowych rozmów z nauczycielami wynika, że przebieg doświadczeń nie powinien wpływać na końcową ocenę przedmiotową ucznia;
6) z dotychczasowych rozmów wynika, że najbardziej efektywne będzie zorganizowanie ok. 6-ciu takich jednodniowych sesji dla każdej klasy biorącej udział w programie w każdym roku szkolnym.

Opis laboratorium fizyko-chemicznego
Serce Klubu Młodego Wynalazcy stanowi nowoczesne laboratorium fizyko - chemiczne, spełniające wszelkie normy bezpieczeństwa, wyposażone w profesjonalny sprzęt, którego działania i podejmowane inicjatywy będą koordynowane przez specjalistów zatrudnionych w Centrum badawczo - wdrożeniowym „Eko - innowacje”. Stwarza to dla młodzieży niepowtarzalną możliwość czerpania wiedzy i nabywania praktycznych umiejętności bezpośrednio od doświadczonej kadry laboratoryjnej. Doświadczonej, ale jednocześnie młodej i świetnie pamiętającej co spowodowało, że chemia stała się dla nich pasją.
Zajęcia prowadzone w ramach działalności Klubu Młodego Wynalazcy, obejmą swą tematyką treści zawarte w programach nauczania przedmiotów przyrodniczych, przyjmując zupełnie nowatorską formę. Zostaną podjęte próby zbliżenia procesu dydaktycznego do pracy badawczej, w celu maksymalnego przełożenia poruszanych zagadnień teoretycznych na samodzielne wykonywanie doświadczeń i eksperymentów, będących praktycznym odzwierciedleniem przedstawianej teorii. Bloki tematyczne zajęć zostaną dobrane zgodnie z wymaganiami zawartymi w programach nauczania. Do ustalonych tematów będą indywidualnie dobrane zestawy doświadczeń do samodzielnego wykonania, mające z jednej strony w pełni obrazować poruszaną tematykę, natomiast z drugiej być na tyle atrakcyjne aby zostały trwale zapamiętane.
Taka forma przekazywania wiedzy z przedmiotów „mniej atrakcyjnych” dla uczniów (bardzo często z uwagi na stopień trudności oraz brak skutecznych narzędzi w procesie dydaktycznym), przyczyni się w przyszłości do lepszego przyswajania i rozumienia przedmiotów przyrodniczych oraz zmiany ich postrzegania przez uczestników zajęć.

Planowany rozwój Klubu Młodego Wynalazcy
Kolejnym krokiem w rozwoju Klubu Młodego Wynalazcy będzie utworzenie laboratorium fizycznego (umieszczonego częściowo w pomieszczeniach budynku w Stanowicach, częściowo w parku przypałacowym) oraz laboratorium elektronicznego, w którym młodzież uzyska możliwość konstruowania urządzeń pod okiem doświadczonego inżyniera.

Współpracując z praktykami, młodzież zainteresowania elektryką i elektroniką będzie mogła (niejednokrotnie po raz pierwszy) samodzielnie przeprowadzić odzysk części elektronicznych ze sprzętu, który podlega utylizacji w ZUO Sp. z o.o., a następnie, z odzyskanych elementów, skonstruować na bazie przygotowanych projektów proste urządzenia elektroniczne (elektronika analogowa i cyfrowa). Program będzie można dowolnie rozszerzać o elementy sterowników programowalnych i robotyki.

W skład zespołu pałacowo-parkowego w Stanowicach wchodzą m.in. zabytkowy pałac i budynek byłego cielętnika, dla których przygotowano studium zagospodarowania z możliwością stworzenia na ich bazie obiektów hotelowych. Budynki te mogą być świetnym zapleczem dla stworzenia Lubuskiego Centrum Nauk Przyrodniczych i Technicznych. Baza hotelowa pozwoliłaby na organizowanie w przyszłości kilkudniowych (weekendy, zielone szkoły) zajęć laboratoryjnych dla młodzieży z całego województwa. Bazując na wymienionych budynkach będzie można stworzyć bazę noclegową dla ponad 100 osób, uczniów biorących udział w zajęciach oraz ich opiekunów, z województwa lubuskiego i z przygranicznych szkół z Brandenburgii. Międzynarodowa wymiana uczniów dodatkowo uatrakcyjni zajęcia, poszerzy ich zakres oraz umocni współpracę naszego województwa z sąsiadami zza Odry.

Finansowanie Klubu Młodego Wynalazcy w kolejnych krokach
Dotychczas projekt był prowadzony ze środków własnych ZUO Sp. z o.o. oraz GOT PNP Sp. z o.o. Kolejne etapy rozbudowy mogą być realizowane z funduszy Unii Europejskiej, np. LRPO 2.4, RPO2014-2020.
Rozpatrywane są trzy formy finansowania projektów doświadczeń dla dzieci i młodzieży:
1) finansowanie ze źródeł własnych JST nadzorujących dane szkoły;
2) finansowanie w ramach projektów dofinansowywanych z funduszy Unii Europejskiej;
3) finansowanie przez duże przedsiębiorstwa, klastry, fundacje, stowarzyszenia.

Podsumowanie
Organizowanie zajęć w ramach działalności Klubu Młodego Wynalazcy, pozwoli na stworzenie praktycznego systemu nauczania, który wypełni lukę w programach nauczania, trudną do usunięcia przez organy edukacyjne oraz pozwoli na uatrakcyjnienie i pogłębianie zdobywanej wiedzy. Z dotychczasowych rozmów wynika, że sam fakt organizowania tych zajęć przez Gorzowski Ośrodek Technologiczny Park Naukowo-Przemysłowy Sp. z o.o., który jest spółką prawa handlowego i jest współtworzony przez przedsiębiorców jest ogromną wartością dodaną dla sfery edukacyjnej. Dzięki funkcjonowaniu laboratoriów dla dzieci i młodzieży w bezpośredniej bliskości profesjonalnych laboratoriów badawczych, zostanie podniesiona ranga przedsięwzięcia i jego skuteczność. Dodatkowym atutem jest umieszczenie Klubu na terenach wiejskich, w bardzo atrakcyjnym otoczeniu, które zwiększy pozytywny odbiór prowadzonych zajęć. W przypadku zajęć kilkudniowych można również pomyśleć o dodatkowym uatrakcyjnieniu pobytu poprzez zajęcia w plenerze.