czwartek 28 marca 2024     Aniela, Sykstus, Joanna
eGorzowska - internetowy dziennik Gorzowskiej Agencji Dziennikarskiej
szukaj    szukaj szukaj
« powrót
Wszystko, co trzeba wiedzieć o spirometrii
eGorzowska - 5498_q7Vkfny7krfucFq9GGn.jpgCoraz więcej Polaków cierpi z powodu chorób układu oddechowego. Wiele miejsca poświęca się zagrożeniom związanym z paleniem papierosów, mniej natomiast uwagi przywiązuje się do zagrożeń czyhających na tych z nas, którzy z nikotyną nie mają czynnego kontaktu. Szczególnie ważny jest tu aspekt szkodliwego działania zanieczyszczeń zagrażających zdrowiu i życiu człowieka. Powietrze, którym oddychamy zawiera obecnie szereg szkodliwych substancji chemicznych, takich jak tlenki azotu, ozon, węglowodory czy pyły.

Raport Europejskiej Agencji Środowiska z 2013 roku wskazuje, że wśród miast Unii Europejskiej polskie aglomeracje należą do najbardziej zanieczyszczonych. W pierwszej dziesiątce niechlubnego rankingu wskazano ich aż sześć. Gorzej pod tym względem jest tylko w Bułgarii. Wpływ na taki stan rzeczy ma m.in. nieodpowiedzialne palenie śmieci i rosnąca ilość uczestników ruchu drogowego.

Spirometria
Najpopularniejszym i najbardziej dostępnym badaniem czynnościowym układu oddechowego określającym stopień wydolności płuc jest spirometria. To test, w którym dokonuje się pomiaru wdychanych i wydychanych z płuc objętości powietrza.

Samo słowo „spirometria” oznacza pomiar (metro) oddychania (spiro). Pierwszy raz pomiar tego typu został wykonany w 1846 r. Oceniano wtedy jedynie pojemność płuc.
Aktualnie spirometria znalazła szerokie zastosowanie w codziennej praktyce lekarskiej. Wykorzystywana jest nie tylko w diagnostyce, ale także w monitorowaniu i ocenianiu postępu choroby płuc. Podobnie jak pomiar glukozy we krwi lub pomiar ciśnienia tętniczego określa stopień nasilenia choroby, ale jest wykorzystywana także do podejmowania doraźnych decyzji terapeutycznych.

Prawidłowe wykonanie spirometrii wymaga odpowiednio przygotowanego sprzętu, a przede wszystkim doświadczonego w wykonywaniu badań personelu (technik, pielęgniarka, lekarz).

Badanie spirometryczne pozwala na:
Rozpoznanie i określenie rodzaju zaburzeń wentylacji.
Ilościową ocenę stopnia upośledzenia czynności układu oddechowego.
Określenie szybkości postępu choroby (zwłaszcza POChP i astmy oskrzelowej).
Ocenę odpowiedzi na zastosowane leczenie.

WSKAZANIA DO BADANIA SPIROMETRYCZNEGO

• ocena objawów, tj. kaszel, duszność, świsty podczas oddychania, bóle w klatce piersiowej
• badania przesiewowe u osób z czynnikami ryzyka tj. każda osoba po 40. roku życia paląca tytoń powinna wykonać to badanie, ale także górnicy, hutnicy, osoby, które
w miejscu pracy są narażone na toksyczne pyły, pary, gazy, zanieczyszczenia atmosferyczne.
• ocena wydolności układu oddechowego przed planowanym intensywnym wysiłkiem fizycznym
• ocena wyników leczenia astmy i POChP
• monitoring stanu układu oddechowego u osób narażonych na działanie szkodliwych czynników

Przeciwwskazania do wykonania badania spirometrycznego:
  • W trakcie badania spirometrycznego pacjent musi wykonać manewr nasilonego wdechu i wydechu, dlatego nie powinno wykonywać się tego badania u tych chorych, u których wysiłek fizyczny stwarza ryzyko pogorszenia stanu zdrowia.
  • Bezwzględnym przeciwwskazaniem jest przebycie zawału mięśnia sercowego (do miesiąca od zdarzenia) oraz wszystkie choroby, które mogą się zdestabilizować pod wpływem nasilonych manewrów oddechowych. W przypadku tętniaka aorty, krwioplucia o nieznanej etiologii, stanu po udarze lub świeżej operacji okulistycznej – o konieczności badania decyduje lekarz prowadzący.
  • Względnym przeciwwskazaniem do badania są stany, które mogą wpłynąć na rzetelność uzyskanych wyników. W przypadku ciąży, otyłości, znacznego zniekształcenia klatki piersiowej można wykonać badanie, ale na wyniku powinien znaleźć się komentarz dotyczący stanu pacjenta.

W praktyce obserwuje się, że osoby, które mają podejrzenie astmy kierowane są do pracowni spirometrycznej lub na konsultację, w czasie której wykonywane jest to badanie, aby definitywnie uzyskać potwierdzenie rozpoznania ASTMA.

Badanie spirometryczne jest prawidłowe w połowie przypadków tej choroby i nie należy wyciągać pochopnych wniosków, że prawidłowy wynik badania spirometrycznego oznacza wykluczenie astmy.

Zgodnie z definicją astma jest chorobą zapalną układu oddechowego manifestującą się przemijającymi epizodami duszności (spowodowanej zwężeniem oskrzeli), badanie spirometryczne wykonywane w momencie braku typowych objawów (kaszel, świsty, duszność) jest prawidłowe. Natomiast w przypadku chorych z podejrzeniem POChP prawidłowy wynik badania wyklucza chorobę. Jeśli pacjent kaszle, odpluwa plwocinę wg. definicji przez trzy miesiące w roku przez okres 2 lat jego chorobę nazywamy PZO (przewlekłe zapalenie oskrzeli) i jak najbardziej powinien otrzymać odpowiednie leczenie - przede wszystkim pomoc w walce z nałogiem palenia.

Badanie spirometryczne składa się z dwóch części – spokojnej, gdzie jest rejestrowana pojemność życiowa (VC- vital capasity) oraz dynamiczna, gdzie rejestrujemy krzywą zależności między przepływem powietrza a objętością (FVC i FEV1).

FVC - (Forced Vital Capacity - natężona pojemność życiowa) jest to ilość powietrza jaką pacjent wydycha podczas natężonego wydechu po maksymalnym wdechu. Zmniejszenie FVC jest charakterystyczne dla schorzeń przebiegających z ograniczeniem ilości miąższu płuc.

VC - (Vital Capacity – pojemność życiowa) jest to ilość powietrza wydychana podczas spokojnego wydechu po maksymalnym wdechu. Pomiar ten ma podobne znaczenie diagnostyczne jak FVC, często jednak bywa pomijany, gdyż wymaga dodatkowego badania. Należy pamiętać, że FVC jest nieco mniejsza od VC nawet u ludzi zdrowych, a różnica ta ulega zwiększeniu u osób z obturacją na skutek istnienia zjawiska „pułapki powietrza”.

FEV1 - (Forced Expiratory Volume during the first second of expiration - natężona objętość wydechowa pierwszosekundowa) jest to objętość powietrza wydychana w ciągu pierwszej sekundy natężonego wydechu. Wskaźnik ten służy do oceny drożności dróg oddechowych. Zmniejsza się w chorobach przebiegających ze zwężeniem oskrzeli. Zdrowy człowiek podczas pierwszej sekundy wydycha ponad 80% własnej pojemności życiowej.

FEV1%FVC - wskaźnik odsetkowy FEV1 odniesionej do aktualnej natężonej pojemności życiowej (tzw. wskaźnik pseudo-Tiffeneau) obecnie używany powszechniej niż tzw. wskaźnik Tiffeneau (FEV1%VC), który jest nieco niższy od FEV1%FVC. Są to główne wskaźniki pozwalające określić rodzaj zaburzeń wentylacji. Często używane są zamiennie. Przyjmuje się, że można rozpoznać obturację jeśli stosunek FEV1 do VC lub FVC wynosi poniżej 5 percentyla lub dolnej granicy normy DGN. Nowoczesne spirometry wyliczają dane dotyczące zagrożenia obturacją w oparciu o percentyle lub odchylenie standardowe i z takich urządzeń powinno się korzystać przy wykonywaniu spirometrii.

Ze względów bezpieczeństwa badanie spirometryczne przeprowadzane jest w pozycji siedzącej. U osób wrażliwych podczas wykonywania nasilonego wydechu mogą wystąpić zawroty głowy, a nawet omdlenie. Jest to spowodowane zmianą parametrów gazometrycznych krwi i mija po zakończeniu badania. U większości badanych pozycja ciała nie wpływa istotnie na wynik testu, ale kolejne badania, jeśli chcemy je porównać, powinno się wykonywać w tej samej pozycji. Osoby otyłe powinny wykonywać badanie na stojąco. Osoba badana powinna przyjąć wyprostowaną postawę ciała, ustnik należy objąć szczelnie ustami i zębami, a na nosie powinien znajdować się klips zapobiegający uciekaniu powietrza przez górne drogi oddechowe. Chorzy posiadający źle dopasowane protezy powinni wykonywać badanie po wyjęciu protez. W trakcie badania personel powinien obserwować pozycję chorego, położenie i uszczelnienie ustnika oraz sposób wykonania badania.

Czynności, które wpływają na wynik badania:
• Nie należy palić tytoniu na godzinę przed badaniem,
• Nie należy wykonywać intensywnego wysiłku (45 min przed badaniem),
• Nie należy spożywać obfitego posiłku (2h przed badaniem),
• Strój badanego powinien być luźny i nie krępować ruchów,
• Zapisać i przekazać osobie wykonującej badanie informacje o zażywanych lekach.

Na wyniki spirometrii mogą wpływać także leki zażywane przez chorych. W zależności od celu badania lekarz może je odstawić bądź nie. Leki wziewne rozszerzające oskrzela
i preparaty teofiliny rozszerzają oskrzela i powodują poprawę parametrów oddechowych. Aby nie wprowadzać w błąd lekarza, każdorazowo należy przed spirometrią podać technikowi jakie leki aktualnie się przyjmuje (najlepiej przynieść listę napisaną w domu).

Błędy popełniane podczas wykonywania spirometrii:
• nieprawdziwe dane chorego (wpływ na normy), kobieta ma mniejsze płuca niż mężczyzna,
• niewystarczające dopingowanie chorego do maksymalnego wysiłku, wydech powinien trwać powyżej 6 sekund,
• nieprawidłowa postawa chorego (nadmiernie odgięta lub przygięta głowa, podparcie się rękami podczas badania),
• nieszczelność pomiędzy wargami a ustnikiem,
• zatykanie ustnika językiem bądź zębami,
• zwlekanie z wydechem już po rozpoczęciu badania,
• częściowy wydech przed włożeniem ustnika do ust,
• wolny początek wydechu,
• krótki wydech,
• niepełny wdech.

Na podstawie badania wyróżniamy dwa główne zaburzenia wentylacyjne płuc: podejrzenie restrykcji i obturację. Zaburzenie wentylacji płuc typu obturacyjnego polega na nieproporcjonalnym zmniejszeniu się maksymalnego przepływu powietrza w stosunku do objętości, którą można wydmuchać z płuc. Obturacja to stan, kiedy następuje zmniejszenie wskaźnika FEV/VC poniżej DGN oraz 5 percentyla wartości prawidłowych. Obturacja zawsze występuje w POChP, może także towarzyszyć astmie oskrzelowej. Niestety, nowotwory płuc wpuklające się do światła oskrzeli mogą powodować także zaburzenia obturacyjne, dlatego
u osób dorosłych stwierdzając nieustępującą obturację, należy wykonać badanie radiologiczne klatki piersiowej.

Klasyfikacja zaburzeń obturacyjnych:
70% normy < FEV < 100% normy - łagodne
60% normy < FEV < 70% normy - umiarkowane
50% normy < FEV < 60% normy - średnio ciężkie
34% normy < FEV < 50% normy - ciężkie
FEV < 34% normy - bardzo ciężkie

Restrykcję podejrzewamy, gdy następuje zmniejszenie całkowitej pojemności płuc poniżej 5 percentyla wartości prawidłowych. Na podstawie spirometrii nie można postawić arbitralnie rozpoznania restrykcja – w przypadku zarejestrowania w badaniu zmniejszonej pojemności życiowej VC należy wykonać badanie pletyzmograficzne, aby rozstrzygnąć z jakim zaburzeniem czynności układu oddechowego mamy do czynienia.

Przyczyny restrykcji:
Płucne:
● zapalenie płuc,
● włóknienie płuc,
● resekcja płuca,
● naciek nowotworowy,
● sarkoidoza.

Pozapłucne:
● związane z opłucną (płyn, odma),
● związane ze ścianą klatki piersiowej (kifoskolioza, złamanie żeber),
● jama brzuszna (ciąża, wodobrzusze, przep.rpp.),
● choroby nerwowo - mięśniowe (porażenie przepony, miastenia),
● otyłość.

Po zebraniu wywiadu lekarskiego, dokładnym zbadaniu, wykonaniu badania spirometrycznego oraz często RTG klatki piersiowej, w większości przypadków lekarz jest w stanie postawić trafną diagnozę.

Zachęcamy do udziału w III Światowym Dniach Spirometrii (10-20 września 2014 r.)

Stowarzyszenie Dziennikarze dla Zdrowia

8 września 2014 07:01, admin ego
« powrót
Dodaj komentarz:

Twoje imię:
 
II etap prac
28 marca rozpocznie się II etap prac na skrzyżowaniu ulic: Słowiańskiej, Żwirowej, Roosevelta i Kosynierów Gdyńskich. W czwartek (28 marca), na ... <czytaj dalej>
Wielki Tydzień
W Wielki Czwartek (28 marca) o godz. 10.00 w katedrze gorzowskiej bp Tadeusz Lityński będzie przewodniczył mszy św., podczas której ... <czytaj dalej>
Negocjacje rolników z rządem
Delegacja protestu rolników z S3 węzeł Myślibórz obejmującego trzy powiaty: gryfiński, myśliborski i pyrzycki brała udział wczoraj w negocjacjach pomiędzy ... <czytaj dalej>
Kalwaria Rokitniańska
W piątek 22 marca diecezjalne sanktuarium maryjne w Rokitnie zaprasza do udziału w nabożeństwie Kalwarii Rokitniańskiej urządzanym tradycyjnie w tygodniu ... <czytaj dalej>
Przeglądaj cały katalog lub dodaj swoją firmę
Przedszkole Miejskie nr 12

ul. Sportowa 2, Gorzów Wlkp.
tel. 95 722 41 93
branża: Przedszkola - publiczne <czytaj dalej>

II etap prac
28 marca rozpocznie się II etap prac na skrzyżowaniu ulic: ... <czytaj dalej>
Pisankowy zawrót głowy
Konkurs pisankarski organizowany przez Muzeum Lubuskie w Gorzowie Wlkp. należy ... <czytaj dalej>
Wykonujesz zawód medyczny? Musisz się zarejestrować
Pół roku, licząc od 26 marca, mają na rejestrację w ... <czytaj dalej>
Złote Pióro za "Pierwszy kac"
Hanna Ciepiela z Biblioteki Pedagogicznej Wojewódzkiego Ośrodka Metodycznego, otrzymała pierwszą ... <czytaj dalej>
Kalendarium eventów
« marzec 2024 »
P W Ś C P S N
    
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
dodaj: imprezy@egorzowska.pl
Mała wielka sprawa
eGorzowska - adminfoto_admin.jpg
admin ego:
Piękna inicjatywa w brzydkim mieście
Znany gorzowski lekarz Ireneusz Czerniec zaprosił w niedzielę kandydatów do Rady Miasta, dziennikarzy oraz mieszkańców na spacer ulicami śródmieścia. „Porozmawiajmy i zobaczmy, cóż dobrego możemy zrobić dla naszego miasta, w celu ... <czytaj dalej>
Bez korzeni nie zakwitniesz
Archiwa Państwowe oraz Ministerstwo Edukacji Narodowej zapraszają uczniów klas 4-7 <czytaj dalej>
Kto zdobędzie mural dla szkoły
Murale Pamięci „Dumni z Powstańców” to ogólnopolski konkurs dla szkół <czytaj dalej>

aktualnie nie ma żadnej czynnej sondy
Robisz zdjęcia? Przyślij je do nas foto@egorzowska.pl
eGorzowska - 4a.jpg
admin ego:
Duńska wiosna z historią i nami w tle
Duńska wiosna wygląda na onieśmieloną, albo nie do końca jeszcze ... <czytaj dalej>
admin ego:
Teraz Teatr
Orędzie Jona Fossego na Międzynarodowy Dzień Teatru 2024 pt. "Sztuka ... <czytaj dalej>
admin ego radzi:
Filiżanka kawy lub dwie
Czy wiesz, że filiżanka kawy może zdziałać więcej niż tylko ... <czytaj dalej>
admin ego radzi:
Wystarczą dane
Oszuści nie muszą wcale kraść portfela. Wystarczy, że zdobędą Twoje ... <czytaj dalej>
Blogujesz? Rób to lokalnie!
Wystarczy jedno kliknięcie w egoBlog
Masz problem?
Napisz do eksperta egoEkspert
Żadna sprawa nie zostanie bez odzewu. Daj znać na eGo Forum
Anonim_2329:
Zgadzam sie z oceną radnych.. Jestem emerytem, ale takiego bałąganu nie było, takiego tumiwisizmu. Ci radni powinni się wstydzic, że nie pilnowa <czytaj dalej>
FFFF:
Czy Ci bezRadni nie widzieli, nie chcieli widzieć jakości prac w centrum, parku Róż, dmuchania biurokracji w Urzedzie i spółkach, przedłużanyc <czytaj dalej>
Anonim_4777:
Wszyscy ci kandydaci......porownywac nazwiska, KRS i z własnych źródeł. To jest skok na kasę, dlatego głosujmy na .....niewidocznych. <czytaj dalej>
Anonim_9349:
Emeryci i ciemięgi tłumnie o idą głosować bo tak media każą nie widzą na kogo ale trzeba to wybiorą dając mięjsce pracy jakiemuś cielakowi <czytaj dalej>
Anonim_9349:
Na żadnego z tych ujow na plakatach nie zamierzam głosować!!
Maj miasto i region wygląda każdy widzi
Bo siermiegi takie tam siedzą od <czytaj dalej>
 
eGorzowska.pl - e-gazeta Gorzowskiej Agencji Dziennikarskiej