Publikujemy pismo zielonogórskiego Stowarzyszenia Lubuski Krajobraz Kulturowy skierowane do prezydenta Jacka Wójcickiego w sprawie drzew przy ul. Kostrzyńskiej.

Pan Jacek Wójcicki Prezydent Gorzowa Wlkp. ul. Sikorskiego 3-4, 66-400 Gorzów Wlkp.

Dotyczy: wstrzymanie wycinki drzew przy ul. Kostrzyńskiej, w związku ze stwierdzeniem występowania gatunku objętego ochroną prawną.

W wyniku lustracji terenowej przeprowadzonej w dniu 26 lutego 2017 r. (zbadano środkowy odcinek planowanej inwestycji), której przedmiotem były drzewa przeznaczone do wycięcia w ramach przedsięwzięcia „Przebudowa ul. Kostrzyńskiej w Gorzowie Wlkp." realizowanego przez Prezydenta Miasta Gorzowa Wlkp., na kilkunastu lipach została stwierdzona obecność, objętego ochroną częściową, mchu pędzliczka zielonawego Sintrichia virescens. Identyfikację gatunku potwierdził briolog dr Stanisław Rosadziński z Zakładu Ekologii Roślin i Ochrony Środowiska UAM w Poznaniu. Syntrichia virescens jest rzadkim, przez co potencjalnie zagrożonym w kraju epifitem, posiadającym kategorię „R" na Czerwonej liście mchów Polski (Żarnowiec i in. 2004). Widnieje również na czerwonych listach Norwegii (VU), Irlandii (DD), Bułgarii (VU) i Słowenii (DD). Zasoby gatunku nie są rozpoznane w kraju.

Z uwagi na obecność Syntrichia virescens na starych lipach alejowych, wskazane jest przeprowadzenie szczegółowej inwentaryzacji mszaków i porostów, ponieważ potencjalnie może tam występować więcej cennych epifitów. Stanowiska tego gatunku prawdopodobnie znajdują się również na pozostałych, nieprzebadanych odcinkach planowanej inwestycji. Niszczenie zarówno stanowisk jak i siedlisk gatunków chronionych jest zabronione prawem, chyba że uzyskano zezwolenie RDOŚ, którego nie zastępuje wydana przez RDOŚ decyzja środowiskowa.

W związku z powyższym Stowarzyszenie Lubuski Krajobraz Kulturowy wnosi o przeprowadzenie inwentaryzacji mszaków pod kątem występowania gatunków chronionych i wstrzymanie wycinki drzew do momentu uzyskania decyzji Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Gorzowie Wielkopolskim zezwalającej w uzasadnionych przypadkach na odstępstwo od zakazów, obowiązujących wobec gatunków chronionych i ich siedlisk. Podjęcie działań powodujących zniszczenie zidentyfikowanych stanowisk, będzie traktowane jako umyślne naruszenie przepisów o ochronie gatunkowej roślin, które zgodnie z art. 131 ustawy o ochronie przyrody (Dz.U. z 2016 r. poz. 2134 z późn. zm) podlega karze aresztu albo grzywny.

Równocześnie, ze względu na wiek i gatunek drzew oraz liczne dziuple znajdujące się na wysokości uniemożliwiającej ich zbadanie bez odpowiedniego sprzętu, jest wysoce prawdopodobne występowanie rzadkiego chrząszcza - pachnicy dębowej Osmoderma eremita - gatunku priorytetowego z załącznika II Dyrektywy Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 roku, w sprawie ochrony siedlisk naturalnych oraz dzikiej fauny i flory. Na potencjalną obecność pachnicy wskazuje też opinia zespołu specjalistów pod kierownictwem dr. Jana Cichockiego z Katedry Zoologii, Wydziału Nauk Biologicznych, Uniwersytetu Zielonogórskiego (w załączeniu) oraz wcześniejsza opinia PTOP Salamandra z dnia 12 lutego br.

W związku z zaistnieniem nowych okoliczności i faktów istniejących w chwili wydawania decyzji środowiskowej (obecność gatunków chronionych), a nieuwzględnionych w postępowaniu, Stowarzyszenie Lubuski Krajobraz Kulturowy odrębnym pismem wnioskuje do Dyrektora RODŚ w Gorzowie Wlkp., na podstawie art. 31 oraz art. 145 paragraf 1 pkt 5 KPA o wznowienie postępowania.

Nie jesteśmy przeciwni rozwojowi regionu i poprawie jakości dróg, ale nie może się to odbywać poprzez dewastację krajobrazu i cennych elementów przyrody oraz pogorszenia jakości życia mieszkańców. Aleje, szpalery i skupiska starych drzew są jednym z kluczowych elementów zarówno krajobrazu kulturowego jak i zasobu przyrodniczego. Doświadczenia państw zachodniej Europy, a szczególnie Niemiec, pokazują, że możliwa jest realizacja inwestycji drogowych z zachowaniem cennych elementów krajobrazu. Dodatkowo wobec zachodzących zmian klimatu stare zadrzewienia są elementami łagodzącymi skutki tego zjawiska i wpływają na polepszenie jakości życia mieszkańców, szczególnie latem. Dodatkowo w omawianym przypadku pełnią one rolę bufora chroniącego mieszkańców przed hałasem i zanieczyszczeniami. Dlatego wnosimy równocześnie o wprowadzenie zmian w projekcie, w sposób zapewniający zrównoważony rozwój, z poszanowaniem walorów kulturowych i przyrodniczych oraz objęcie tego cennego obiektu ochroną prawną w postaci pomnika przyrody.

Z poważaniem:
d inż. Marek Maciantowicz

Dr inż. Jan Cichocki Katedra Zoologii, Wydział Nauk Biologicznych Uniwersytet Zielonogórski ul. Szafrana 1, 65-516 Zielona Góra
OPINIA
Zielona Góra, 26.02.2017
W dniach 25-26 lutego 2017 roku, na prośbę mieszkańców ul Kostrzyńskiej w Gorzowie Wielkopolskim, przeprowadzono oględziny i wstępną inwentaryzację przyrodniczą alei drzew rosnących przy ulicy Kostrzyńskiej pod kątem występowania w nich chronionych gatunków roślin i zwierząt. W wyniku oględzin wytypowano potencjalne kryjówki nietoperzy i za pomocą endoskopu sprawdzono, czy znajdują się w nich nietoperze. Nie stwierdzono obecności nietoperzy w kontrolowanych dziuplach. Należy jednak zaznaczyć, że duża ich część znajduje się na znacznej wysokości, poza zasięgiem obserwatora. Mogą stanowić one kryjówki dla nietoperzy w okresie zimowym, ale również letnim. Należy też zaznaczyć, że tego typu kryjówki mogą być wykorzystywane, jako schronienia przejściowe w trakcie wiosennej i jesiennej migracji tych ssaków. Zatem pojedyncza kontrola dziupli i niewykrycie w niej nietoperzy nie musi wykluczać jej znaczenia, jako siedliska tych zwierząt. Należy też mieć na uwadze, że aleje i szpalery drzew stanowią istotne elementy w krajobrazie, ułatwiające przemieszczanie się a także są ważnymi miejscami żerowania większości krajowych gatunków nietoperzy.

Przeprowadzono analizę zasiedlenia drzew przez pachnicę dębową Osmoderma eremita. W celu wykrycia pachnicy dębowej u podnóży pni drzew rosnących przy ul. Kostrzyńskiej poszukiwano odchodów larw oraz szczątków pachnicy dębowej. Ze względu na termin przeprowadzania kontroli i niską temperaturę powietrza nie ingerowano w głębokie partie dziupli w celu poszukiwania larw, bowiem w okresie tym prawo nie zezwala na tak dużą ingerencję, nawet w potencjalne siedlisko tego chronionego owada. Zatem negatywna kontrola w miesiącach zimowych bądź wczesnowiosennych nie świadczy o braku tego gatunku na stanowisku. Należy również zaznaczyć, że wiele drzew posiadało głębokie dziuple, z otworem położonym w wyższych partiach, uniemożliwiającym prawidłową kontrolę. W celu potwierdzenia lub wykluczenia występowania tego gatunku na badanym stanowisku niezbędna jest kontrola obecności postaci dorosłych chrząszczy w terminie letnim, w miesiącach czerwiec-sierpień. Średnica drzew tworzących aleję, jej skład gatunkowy oraz obecność znanych stanowisk pachnicy dębowej w promieniu 20 km od opisywanego miejsca wskazuje, że jest to potencjalne stanowisko pachnicy dębowej.

W ,,Opinii Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska na temat właściwej metody oraz terminu inwentaryzacji pachnicy dębowej w alejach przydrożnych" czytamy, że każda inwestycja wiążąca się z wycinką potencjalnego siedliska powinna być poprzedzona ekspertyzą specjalisty entomologa, polegającą na wyszukiwaniu śladów obecności gatunku oraz postaci dojrzałych w miesiącach ich występowania, czyli lipcu i sierpniu (htps://www.gdos.gov.p1). Ponadto w „Metodyce monitoringu pachnicy dębowej" (Monitoring gatunków zwierząt. Przewodnik metodyczny. Część I, s. 90-111. GIOŚ, Warszawa.) czytamy: „Zgodnie z Dyrektywą Środowiskową UE, wszelkie inwestycje wiążące się z likwidacją aktualnych i potencjalnych siedlisk pachnicy dębowej zawsze powinny być poprzedzone dokładną analizą wszystkich możliwych wariantów wykonania przedsięwzięcia i wybraniem spośród nich rozwiązania najbardziej korzystnego dla chronionego gatunku." Zima nie jest odpowiednią porą roku dla tego typu inwentaryzacji przyrodniczych.

Niestwierdzenie w tym okresie chronionych gatunków zwierząt nie wyklucza ich występowania w badanych stanowiskach. Typowe dla większości gatunków jest najlepsze schronienie się przed niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi. Pnie starych drzew z licznymi dziuplami dają ku temu możliwości. Celowe jest przeprowadzenie analizy w okresach pozwalających na określenie występowania wyżej wspomnianych taksonów. Szczególnie dotyczy to występowania pachnicy dębowej. Opisywane drzewa mają mało dziupli w części odziomkowej drzew, co utrudnia przeprowadzenie rzetelnej oceny występowania tego gatunku. Dogodną porą na przeprowadzanie takich badań jest okres od czerwca do sierpnia. Za pomocą umieszczanych na drzewach pułapek feromonowych można stwierdzić lub wykluczyć obecność pachnicy w wymienionych drzewach. Obecnie pachnice mogą być ukryte w najniższych częściach drzew, niedostępnych dla osób inwentaryzujących aleję. Ponadto w obrębie inwentaryzowanej alei stwierdzono na lipach obecność objętego ochroną częściową gatunku mchu Sintrichla virescens.

Wysoce prawdopodobne jest występowanie innych gatunków objętych ochroną związanych ze starymi drzewami, głównie owadów saproksylicznych, porostów czy mszaków. Właściwa analiza pod kątem występowania tych organizmów wymaga jednak rzetelnej inwentaryzacji w dogodnym terminie (okresie aktywności zwierząt i wegetacji roślin). W przypadku obecności chronionych gatunków, w sytuacji likwidacji ich siedlisk, niezbędne jest uzyskanie derogacji od zakazów w stosunku do objętych ochroną gatunków organizmów.

Jan Cichocki

W opracowaniu opinii wzięli udział: prof. dr hab. Grzegorz Gabryś — zoolog (Wydział Nauk Biologicznych, Uniwersytet Zielonogórski, członek Regionalnej Rady Ochrony Przyrody działającej przy Regionalnym Dyrektorze Ochrony Środowiska w Gorzowie Wielkopolskim) dr inż. Jan Cichocki — chiropterolog (Wydział Nauk Biologicznych, Uniwersytet Zielonogórski) dr inż. Marek Maciantowicz — dendrolog (Stowarzyszenie Lubuski Krajobraz Kulturowy, członek Regionalnej Rady Ochrony Przyrody działającej przy Regionalnym Dyrektorze Ochrony Środowiska w Gorzowie Wielkopolskim) mgr Monika Pietraszko — entomolog (Stowarzyszenie Dziewięćsił) mgr Marcin Warchałowski — chiropterolog (Wydział Nauk Biologicznych, Uniwersytet Zielonogórski) mgr Radosław Jaros — chiropterolog (PTOP Salamandra) mgr Tomasz Rutkowski — entomolog (Wydział Biologii, UAM w Poznaniu)

Dodaj komentarz:

Komentarze:

Apel o pomoc w sprawie odbudowy AJP

W dramatycznej dla uczelni i miasta sytuacji potrzebne jest wspólne działanie. Dlatego prezydent miasta Jacek Wójcicki apeluje o pomoc w ... <czytaj dalej>

Rozmowa z komisarzem Wojciechowskim

Komunikat w sprawie rolników. Zgodnie z wczorajszą rozmową telefoniczną z komisarzem rolnictwa Januszem Wojciechowskim przekazuję, że na najbliższym i ostatnim w ... <czytaj dalej>

Zmiana na stanowisku prezesa GIM

Objęcie funkcji prezesa spółki zajmującej się realizacją miejskich inwestycji, jest kolejnym wyzwaniem, które postawił przed Agnieszką Surmacz - byłą wiceprezydent ... <czytaj dalej>

Centrum e-usług powstaje w Gorzowie

To centrum wyniesie lubuskie e-usługi na jeszcze wyższy poziom. - To przełomowy projekt, jeśli chodzi o ucyfrowienie regionu – mówi o ... <czytaj dalej>

«	kwiecień 2024					»
P	W	Ś	C	P	S	N
1	2	3	4	5	6	7
8	9	10	11	12	13	14
15	16	17	18	19	20	21
22	23	24	25	26	27	28
29	30

Piękna inicjatywa w brzydkim mieście

aktualnie nie ma żadnej czynnej sondy

Blogujesz? Rób to lokalnie!
Wystarczy jedno kliknięcie w egoBlog

Masz problem?
Napisz do eksperta egoEkspert

Żadna sprawa nie zostanie bez odzewu. Daj znać na eGo Forum

Gratulacje dla Pani Marty.Będxie w G.pięknie.
<czytaj dalej>

Wielka szkoda, że rolnicy protestujący w słusznej sprawie nie znajdują sojuszników w terenie. Ogromne brawa i uznanie dla rolników i innych grup <czytaj dalej>

Lepiej to do końca wyburzyć. <czytaj dalej>

Brawo! I gratulacje!
Z.M.P. <czytaj dalej>

Ze szkołą czy bez jak rządzi KO to i tak szparagi w Niemczech <czytaj dalej>