Od 1 marca mamy obowiązkowo segregować odpady. Czy jednak jesteśmy do tego przygotowani? Czy posiadamy wszelkie informacje konieczne do właściwego ich oddzielania? No i czy opakowania, w których kupujemy żywność, są dla nas bezpieczne?

(Część pierwszą materiału przeczytasz tu: http://www.egorzowska.pl/pokaz,felietony,9734,)

Sprawdzanie znaczenia oznakowania 7 – OTHER/INNE doprowadziło mnie do informacji, że jest to plastik, który nie powinien mieć kontaktu z żywnością (sic!), bo... może zawierać toksyczny i niebezpieczny dla zdrowia bisfenol A (BPA), odpowiedzialny m.in. za chorobę Alzheimera...

Zaczęłam gorączkowo przeglądać zasoby swojej kuchni i ku mojemu zaskoczeniu okazało się, że oznaczenie 7 - OTHER/INNE widnieje na opakowaniach takich produktów żywnościowych jak ser mozzarella, wspomniany klinik, orzeszki arachidowe czy daktyle, a nawet na jakimś kubeczku, w którym dostałam kawę na miejskim wydarzeniu. Tyle że ten kubeczek - jako jedyny - miał oznakowanie „uspokajające”, że może być dopuszczony do kontaktu z żywnością, na co wskazują zamieszczone na rysunku sztućce. Reszta nic.

Napisałam więc do kilku producentów, prosząc o odpowiedź na pytanie, dlaczego pakują swoje produkty w opakowania, które nie powinny mieć kontaktu z żywnością. Najszybciej odpowiedział ten od orzeszków, ale nie uspokoił mnie, bowiem okrył tajemnicą to, co powinno mnie interesować.

„Wg naszej wiedzy znaki materiałowe są używane w celu identyfikacji materiału opakowaniowego, a tym samym w celu ułatwienia postępowania z odpadami. Sposób doboru oznakowania nie jest zdefiniowany w przepisach prawnych, jest dobrowolny. W naszym przypadku poprzez kodowanie symbolem 7-Inne informujemy, że opakowanie tworzy wielomateriałowa folia, nienadająca się do recyklingu.
Znaki materiałowe nie są dowodem przydatności opakowań do pakowania żywności. Temu służą deklaracje zgodności, które oczywiście zapewniamy dla naszych opakowań” - napisała specjalistka ds. Specyfikacji i Znakowania Wyrobów Aneta Madlewska z Intersnack Poland Sp. z o.o.

Poprosiłam więc o przesłanie treści deklaracji zgodności. Niestety, otrzymałam odpowiedź odmowną, bo… w dokumencie są dane kontrahentów.

Zdecydowałam się na kolejny mail, w którym napisałam:
„Jeśli w powszechnie używanych oznakowaniach symbol 7-OTHER/INNE oznacza, że plastik nie powinien mieć kontaktu z żywnością, a jeśli już to powinien mieć informację o ewentualnym braku bisfenolu w zawartości, to czy Państwo jako producent nie macie żadnych wątpliwości co do stosowania do żywności plastiku, który nie nadaje się już do recyklingu?”

Zapytałam też, dlaczego na opakowaniach wytwórcy nie ma informacji o tym, że są one bezpieczne i możliwy jest ich kontakt z żywnością. Wtedy moją korespondencję przejęła kierownik Działu Jakości w Intersnack Poland Danuta Orzechowska, która odpisała:

„Deklarujemy, że do wszystkich opakowań stosowanych do bezpośredniego kontaktu z naszymi wyrobami posiadamy deklarację zgodności opakowania do kontaktu z żywnością od producentów tychże opakowań, wraz w wymaganymi wynikami badań migracji. Wszyscy dostawcy takich opakowań są regularnie audytowani przez pracowników grupy Intersnack i dane zawarte w deklaracjach zgodności są weryfikowane.
Zapewnia to całkowitą zgodność z europejskimi przepisami prawa żywnościowego.
Również w prawie żywnościowym nie ma obowiązku znakowania na opakowaniu z wyrobem, że opakowanie jest do kontaktu z żywnością.
Taki obowiązek z tego co wiem dotyczy tylko opakowań sprzedawanych luzem w obrocie handlowym, np. plastikowe talerzyki itp.
Jeśli opakowanie jest sprzedawane już z wyrobem, wówczas odpowiedzialność za zastosowanie opakowania do kontaktu z żywnością spoczywa na producencie wyrobu i absolutnie nie musi to być elementem oznakowania wyrobu. (podkr. moje HK)
Posiadanych deklaracji zgodności na opakowania nie udostępniamy stronom trzecim, są tam dane naszych dostawców. Dokumenty te możemy udostępnić jedynie klientom instytucjonalnym kupującym nasze wyroby.
Oznakowanie o którym Pani pisze nie ma nic wspólnego z oznakowaniem do kontaktu z żywnością. Tak jak napisała Pani wcześniej moja koleżanka to oznakowanie jest związane ze strukturą folii oraz daje informację, czy nadaje się do recyclingu, czy nie. Nasze folie do orzechów są foliami wielomateriałowymi (PET/ PE/ metaliza), dlatego należą do grupy opakowań „Inne” i nie nadają się do bezpośredniego recyclingu.” (podkr. moje HK)

Żeby nie wydłużać tekstu, zaznaczę, że kiedy otrzymałam odpowiedzi od innych producentów, każda podkreślała, że oznakowanie dotyczy tylko kwestii recyklingu, a opakowanie z oznaczeniem 7-INNE/OTHER jest całkowicie bezpieczne.

Wysłałam więc kolejne maile, prosząc o zrozumienie zwykłego Kowalskiego. Bo skąd on ma powziąć wiedzę pozwalającą ocenić, czy opakowanie go truje czy nie w sytuacji, kiedy powszechnie dostępne są informacje, że oznaczenie 7-INNE/OTHER oznacza, iż w składzie może znajdować się toksyczny bisfenol A, czyli BPA. A jeśli go nie ma, to powinno być również odpowiednio oznaczone. I tak robi wiele firm, a jak słusznie powiedziała radna Marta Bejnar-Bejnarowicz, obecność BPA nie skutkuje wymiotami czy biegunką, a długotrwałymi zmianami w mózgu.

Na to pytanie nie otrzymałam już tak szybko odpowiedzi ani od producenta orzeszków, ani od producenta serka klinik marki Pilos, ani od producenta mozzarelli. Nie doczekałam się też reakcji na uwagę o możliwości anonimizowania deklaracji, które – jak napisano – są objęte tajemnicą.

Ja nie kupię już ani orzeszków, ani mozzarelli z Biedronki, ani słynnych kliników Pilosa, bo straciłam do producentów zaufanie. Nie kupię żadnego produktu zapakowanego w plastik 7 – INNE/OTHER, jeśli nie będzie informacji, że jest wolny od BPA lub może być stosowany w kontakcie z żywnością. Dziś robienie zakupów staje się coraz trudniejsze, ale w trosce o własne zdrowie, będę dokładnie przyglądać się wszelkim oznakowaniom.

I na koniec główna konkluzja, która odnosi się do naszego prawa. Wobec tych wszystkich tajemnic, którymi owiane są zezwolenia na produkcję opakowań do żywności, trzeba przywołać zasadę, że tam, gdzie każdego obowiązuje inne prawo, nie obowiązuje ono nikogo. No i ciekawi mnie bardzo, co będzie się działo po 1 marca, bo jak zapowiadają odpowiedzialni w różnych miejscach kraju za selektywny odbiór odpadów, mogą nawet sprawdzać, czy plastik trafi do plastiku. A kto sprawdzi, że to plastik do przetworzenia, a nie oznakowany jako 7-OTHER/INNE? No kto?

Tekst i foto Hanna Kaup

PS
Kilka dni po napisaniu tego tekstu otrzymałam odpowiedź od wspomnianych producentów, więc do tematu wrócę i będzie ciąg dalszy. I będzie ciekawie.